Phát huy hiệu quả vai trò Bảo hiểm thất nghiệp trong mùa dịch

Đồng thời, giúp người lao động trở lại thị trường thông qua việc trợ cấp, đào tạo, đào tạo lại, môi giới việc làm, tư vấn nghề nghiệp. Đặc biệt trong thời điểm dịch Covid-19 đã và đang gây ra những ảnh hưởng nhất định đến mọi mặt đời sống kinh tế – xã hội thì Bảo hiểm thất nghiệp vừa trở thành “điểm tựa” cho người lao động, vừa là “công cụ” đắc lực của Chính phủ nhằm góp phần đảm bảo an sinh xã hội. Xung quanh nội dung này, VOH thực hiện loạt bài “Từ chính sách đến điểm tựa cho người lao động”.  Bài 1 nhan đề “Phát huy hiệu quả vai trò Bảo hiểm thất nghiệp trong mùa dịch”.

Có thể dễ dàng nhận thấy trong mùa dịch COVID-19, các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ bị ảnh hưởng nặng nề, rất nhiều người lao động lâm vào cảnh thất nghiệp, không có thu nhập. Trong bối cảnh như vậy, chính sách bảo hiểm thất nghiệp không những giúp người lao động bảo đảm, duy trì cuộc sống mà còn hỗ trợ người sử dụng lao động không bị áp lực về tài chính, vì không phải chi trả trợ cấp thôi việc, mất việc cho người lao động và giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước.

Chính sách bảo hiểm thất nghiệp giúp người lao động bảo đảm cuộc sống và hỗ trợ người sử dụng lao động không bị áp lực về tài chính. Ảnh minh họa: PN

Trong quý I/2020, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam chi tổng số tiền chế độ bảo hiểm thất nghiệp hơn 2.700 tỷ đồng cho trên 132.000 người, tăng 10% so quý I/2019. Còn tại TPHCM, trong 4 tháng đầu năm 2020 Bảo hiểm xã hội Thành phố đã thực hiện chi trả cho hơn 203.000 lượt người hưởng trợ cấp thất nghiệp với số tiền gần 1.000 tỷ đồng, tăng trên 9% so với cùng kỳ năm 2019. Mặc dù với số lượng hồ sơ tăng, Bảo hiểm xã hội Thành phố vẫn thực hiện tiếp nhận và chi trả trợ cấp thất nghiệp đầy đủ và kịp thời theo quy định, không để xảy ra tình trạng chậm trễ ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. Ông Nguyễn Quốc Thanh – Phó Giám đốc Bảo hiểm Xã hội TPHCM khẳng định: Khi lao động thôi việc thì doanh nghiệp sẽ lập hồ sơ điện tử gởi lên Bảo hiểm xã hội và trong vòng 5 ngày làm việc, cơ quan sẽ xử lý hồ sơ và chuyển tờ rời xác nhận sổ cho đơn vị để trả đến người lao động, để kịp thời đăng ký bảo hiểm thất nghiệp. Khi người lao động đã đăng ký bảo hiểm thất nghiệp và được Giám đốc Sở LĐTB và XH ra quyết định hưởng bảo hiểm thất nghiệp thì trong vòng 5 ngày làm việc Bảo hiểm Xã hội sẽ chi trả qua tài khoản cho người hưởng hoặc là người hưởng sẽ tới bưu điện để nhận tiền.

Theo ông Đỗ Văn Thuyên – Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện Nhà Bè thì để được nhận tiền bảo hiểm trợ cấp thất nghiệp, người lao động cần chuẩn bị đủ hồ sơ và làm thủ tục hưởng bảo hiểm theo quy định: Người lao động nghỉ việc, chốt sổ ở Bảo hiểm xã hội các quận huyện, sau khi chốt sổ xong thì người lao động mang hồ sơ liên hệ các Trung tâm giới thiệu việc làm, Trung tâm giới thiệu việc làm sẽ nhận hồ sơ và làm thủ tục và gởi qua Sở lao động để làm danh sách chuyển sang phòng chế độ bảo hiểm - Bảo hiểm xã hội thành phố căn cứ vào đó để chuyển tiền hàng tháng. Người lao động đến thì chúng tôi vẫn hướng dẫn tận tình, chu đáo, để người lao động hiểu được quyền lợi của mình và nhận được đầy đủ chế độ.

Như trường hợp chị Lê Thị Diệu Tú, giáo viên trường Mầm non tư thục Chuột Túi thông minh quận 2, chia sẻ: Buồn là tâm trạng chung đối với mọi người vì thực ra bản thân đang có công việc bình thường, có thu nhập để lo cho gia đình và con cái nhưng do tình hình dịch bệnh nên Nhà trường tạm đóng cửa, không riêng chị mà rất nhiều người đều bị mất việc. Chị quyết định làm hồ sơ, thủ tục xin bảo hiểm thất nghiệp và chị có thể an tâm phần nào bởi thủ tục giải quyết Bảo hiểm thất nghiệp đã diễn ra thuận lợi: "Đầu tiên khi mình làm thủ tục xin làm bảo hiểm thất nghiệp thì mình tìm hiểu trên mạng trước, sau đó rồi có một cô giáo đã nghỉ việc trước hướng dẫn mình làm theo. Mình lên cơ quan bảo hiểm lấy sổ, rồi nhà trường cũng đã lấy sổ bảo hiểm về cho mình.

Tương tự là câu chuyện của chị Nguyễn Thục Bích Chiêu làm việc cho một resort ở Hội An có văn phòng đại diện tại TPHCM. Ảnh hưởng của dịch COVID-19 khiến resort phải tạm ngưng hoạt động trong thời gian này. Chị cho hay công ty hỗ trợ nhân viên bằng cách cho nhân viên tạm chấm dứt hợp đồng, tạm ngưng công việc và được hưởng bảo hiểm thất nghiệp cho đến khi tình hình khá hơn. Trên thực tế, chị Bích Chiêu rất hài lòng về sự hỗ trợ của nhân viên cơ quan Bảo hiểm Xã hội TPHCM, giúp chị nhanh chóng hoàn thành thủ tục nhận Bảo hiểm thất nghiệp.

Trong bối cảnh dịch COVID-19 kéo dài, kể cả khi không đủ điều kiện để được hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động vẫn có thể nhận được sự hỗ trợ của Nhà nước. Nghị quyết 42 ngày 09/04/2020 và Quyết định 15 ngày 24/04/2020 quy định cụ thể các trường hợp hỗ trợ người lao động có giao kết hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc trước thời điểm ngày 01/04/2020 và đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Trường hợp hai là lao động bị chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc trong khoảng thời gian từ ngày 01/04/2020 đến hết ngày 15/06/2020 nhưng không đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp theo quy định. Trường hợp ba là lao động không có thu nhập hoặc có thu nhập thấp hơn mức chuẩn cận nghèo thì sẽ được hỗ trợ 1 triệu đồng/người/tháng nhưng tối đa không quá 3 tháng, từ tháng 4 đến tháng 06/2020.

Có thể thấy, những quy định bổ sung kịp thời đã minh chứng cho nỗ lực của Nhà nước nhằm chia sẻ khó khăn, phần nào giúp người dân, người lao động đảm bảo cuộc sống trong tình trạng kinh tế suy thoái vì dịch Covid-19. Bên cạnh đó là sự chung tay góp sức của đoàn thể hỗ trợ cho người lao động dựa trên chính sách bảo hiểm thất nghiệp. Ông Hồ Xuân Lâm – Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động TPHCM cho biết: Đồng hành doanh nghiệp trong việc tìm kiếm sản phẩm, giúp doanh nghiệp yên tâm sản xuất và người lao động cũng có việc làm. Đối với những doanh nghiệp phải ngừng việc hay phá sản thì tổ chức Công đoàn cũng đồng hành trong việc quan tâm đến chế độ của người lao động và phải thực hiện đúng để người lao động có thể tìm việc làm mới. Tổ chức Công đoàn cũng hỗ trợ giới thiệu việc làm mới cho người lao động.

Bên cạnh việc chi trả trợ cấp thất nghiệp cho người lao động, thời gian này thì Sở Lao động Thương binh và Xã hội TPHCM còn tăng cường nhiệm vụ thu thập thông tin thị trường lao động, khai thác vị trí việc làm trống để đẩy mạnh tư vấn, giới thiệu việc làm và hỗ trợ học nghề cho người lao động. Về lâu dài, Thành phố sẽ bám sát chỉ đạo từ Trung ương để tiếp tục hoàn thiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp theo hướng mở rộng diện bao phủ tham gia. Bên cạnh đó, Bảo hiểm Xã hội Thành phố cũng không ngừng bổ sung các biện pháp hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động trong suốt quá trình tham gia bảo hiểm thất nghiệp.