Ăn sao cho đúng khi trẻ béo phì

(VOH) - Trẻ em Việt Nam ngày nay đang đối diện với vấn đề tăng căng - giảm vận động. Chế độ dinh dưỡng giàu chất đạm và các loại thức ăn nhanh là nguyên nhân chủ yếu gây chứng béo phì cho trẻ em.

* Bé được 3 tuổi, cân nặng 20kg, cao 97cm có phải bị thừa cân, béo phì ? Đã áp dụng chế độ ăn kiêng nhưng bé vẫn tiếp tục tăng cân ? Có phải do bé bị viêm hô hấp nên dẫn đến trong đêm ngủ không ngon giấc, hay giật mình và thở khò khè ?

Để xác định bé béo phì hay không cần được bác sĩ kiểm tra các chỉ số cân nặng, vòng eo, đo tỉ lệ mỡ trong cơ thể vì vậy chỉ nhìn và ước lượng bằng mắt thường thì không chính xác.

Trẻ 3 tuổi thông thường thì cân nặng khoảng 14-15kg. Với chiều cao 97cm, bé sẽ cân nặng khoảng 15,8kg - 16kg. Như vậy bé của bạn đang bị thừa cân khoảng 4kg, với số cân thừa này không thể xem là bình thường được. Bạn nên cho bé đến khám tại các bác sĩ chuyên ngành dinh dưỡng ở các nơi như Bệnh viện Nhi đồng 1, Nhi đồng 2, Trung tâm Di dưỡng... tại các đây sẽ tiến hành đo tỉ lệ mỡ và xác định mức độ béo phì của bé.

Từ giai đoạn 2 tuổi trở đi, bé có thể ăn chế độ dinh dưỡng như của người lớn, có thể hấp thụ mọi loại thức ăn nên cân nặng thường phát triển nhanh, dễ gây béo phì.

Với thể trạng này của bé, từ nay đến 5 tuổi, phụ huynh chỉ nên tập trung để tăng chiều cao, tránh không để bé tăng cân nữa. Điều này được thực hiện bằng cách tăng tối đa lượng sữa cho bé và giảm số lượng ăn đến tối thiểu trong khẩu phần. Nên thông báo với cô giáo để điều chỉnh khẩu phần ăn: cho bé dùng sữa không béo, không đường 4 bữa/ ngày, mỗi lần 200ml trước bữa ăn, giảm phần ăn chỉ còn một nữa so với bình thường. Hạn chế không cho bé ăn vặt, ăn đêm. Các thức ăn của bé phải là loại ít chứa năng lượng nhất, ví dụ như không được ăn chất béo, đồ chiên xào, fastfood... bánh kẹo, chocolate, kể cả trái cây có vị ngọt cũng không được ăn nhiều. Với tinh bột, chỉ cần mỗi bữa ăn 1/2 chén là đủ. Nếu bé có đói thì bổ sung cho bé các loại rau xanh. Tổng lượng đạm trong mỗi bữa ăn của bé chỉ được phép khoảng 50g là tối đa. Chế độ ăn này cần duy trì liên tục đến khi bé lên 5 tuổi.

Với việc bé tăng cân dù không thay đổi phẩu phần, cần kiểm tra lại xem có ai cho bé ăn gì khác không hoặc do bé ít vận động. Ba mẹ cần tăng vận động thể lực cho bé, ít nhất 1 tiếng đồng hồ/ ngày (trừ 2 môn tạ và võ thuật không dành cho trẻ dưới 15 tuổi do gây chậm phát triển cột sống và chiều cao).

Cho trẻ vận động giúp phát triển cân bằng về thể chất - Ảnh minh họa (Nguồn: VNE)

Để cải thiện giấc ngủ cho bé, không nên cho bé hoạt động mạnh hoặc xem TV ở khoảng thời gian trước khi ngủ 3 tiếng để não không bị kích thích. Tình trạng thở khò khè vào giữa đêm của bé có thể do viêm V.A mạn tính. Khi trẻ viêm hô hấp mạn tính thường bị phù niêm mạc mũi nên gây nghẹt mũi, khiến thiếu ôxi não, ảnh hưởng đến giấc ngủ. Cần điều trị triệt để viêm hô hấp để chấm dứt tình trạng này. Ba mẹ cũng có thể rửa mũi thường xuyên cho bé bằng các dung dịch có bán tại các nhà thuốc, giúp thông đường thở cho bé trước khi ngủ.

* Bé 3 tháng, cân nặng 6kg, dài 50cm. Bé bị giãn não thất 9mm. Tay chân luôn đổ mồ hôi, thỉnh thoảng mắt bé bị lé ?

Về nguyên nhân các tình trạng trên có thể do hệ thần kinh thực vật của bé chưa phát triển. Sau 6 tháng đến 12 tháng, các triệu chứng này sẽ giảm.

Có thể cho bé uống tối đa lượng sữa để hỗ trợ tạo dây thần kinh. Nên cho bé phơi nắng sáng 15-30 phút/ ngày, bỏ áo ra khi phơi nắng để da bé tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng. Phòng ngủ cần thoáng mát, không nên dùng phấn rôm, mang bao tay, nón, vớ len gây bí hơi, dị ứng, viêm da cho bé.

Nên gặp trực tiếp bác sĩ điều trị để được tư vấn cụ thể.

* Bé sinh mổ, nay đã gần 2 tháng tuổi, đầu cháu bị méo và nghiêng về bên phải, liệu sau này đầu bé có tròn lại không ?

Thông thường, trong 2 bán cầu não của trẻ luôn có xu hướng phát triển không đồng đều, điều này sẽ xác định khuynh hướng thuận bên trái hay phải của bé. Bé thuận bên nào sẽ có khuynh hướng nằm xoay đầu theo hướng đó. Ở độ tuổi dưới 6 tháng, xương sọ (gồm 2 mảnh) còn mềm, khi bé nằm theo phản xạ tự nhiên sẽ khiến xương sọ bị ép và méo về một bên, đây là biểu hiện bình thường. Mẹ cần có biện pháp uốn nắn, chỉnh sửa cho bé để khi trên 6 tháng tuổi bé sẽ phát triển ổn định.

Các mẹ cần kiên trì dùng khăn mềm lót bên dưới đầu để bé nằm ngữa, không xoay về bên thuận. Không nên dùng gối quá mềm khi bé nằm, vì sẽ tạo độ lún sâu gây chèn ép xương sọ của bé. Nên thường xuyên cho trẻ phơi nắng vào buổi sáng để hấp thu canxi và vitamin giúp hệ xương phát triển tốt. Do xương thóp sau sẽ ổn định trong khoảng 6 tháng tuổi nhưng với xương thóp trước thì đến 18 tháng tuổi mới ổn định, vì vậy quá trình điều chỉnh này cần kéo dài đến khi trẻ khoảng 2 tuổi.

Riêng với việc sau này xương sọ bé có tròn hay không là tùy thuộc vào di truyền.

Phụ huynh cần điều chỉnh tư thế ngủ cho trẻ, tránh bé xoay đầu về một hướng.

* Sau sinh bé khoảng 1 tháng, mẹ thường bị nhức từ 2 cánh tay xuống đến lòng bàn tay. Khám bác sĩ cho rằng đau khớp do thiếu chât ?

Trường hợp của bạn là chứng rối loạn khoáng chất trong cơ thể (thiếu vitamin nhóm B, canxi bồi dưỡng dây thần kinh cơ...) thường xảy ra với phụ nữ sau sinh. Điều này chỉ có thể cải thiện khi ăn uống đầy đủ dinh dưỡng với thức ăn chủ yếu từ sữa, ngũ cốc nguyên vỏ (đậu xanh, gạo lức), hải sản... Bạn nên đi khám lại một lần nữa tại các khoa Nội Thần kinh ở các bệnh viện để được kê toa bổ sung các loại khoáng chất. Việc bệnh tái phát hay không tùy thuộc vào cơ địa và chế độ dinh dưỡng của cơ thể.

* Bé trai 3 tuổi, có 2 răng cấm bị đen, có thể nhổ răng cho bé không ? Liệu nếu nhổ đi rồi sau này cháu có mọc lại không ?

Trẻ con cần được kiểm tra răng ít nhất 2 lần/ năm. Với trường hợp này, bạn cần cho con đi khám tại các nha sĩ. Do răng sữa của trẻ em phải đến 6 tuổi mới thay, nên nếu phải nhổ 2 răng sâu này thì cháu cũng sẽ mọc răng mới để thay thế. Đây cũng là một trong những cách để bảo vệ mầm răng vĩnh viễn nằm bên dưới 2 răng này, nếu không can thiệp sớm có thể gây viêm, hư luôn cả các răng vĩnh viễn bên dưới.

Tư vấn: Bác sĩ - Thạc sĩ Đào Thị Yến Phi (Trưởng Bộ môn Dinh dưỡng ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch)

Bạn đọc có thể tham gia giao lưu trực tiếp với chuyên gia về các vấn đề nuôi dạy con trong Chương trình Kỹ năng làm cha mẹ (phát sóng trực tiếp từ 20h05 - 21h thứ Sáu hàng tuần). Đăng ký tham gia qua số điện thoại: 39.10.48.66. Chương trình do VOH phối hợp cùng Công ty Cổ phần Phát triển Nhà Thủ Đức (Thủ Đức House) thực hiện.