Dự báo thời tiết: Chỉ cảnh báo bình diện chung, chưa thể chính xác cụ thể

(VOH) - Cuối tháng 3 vừa qua, các tỉnh miền núi phía bắc liên tục xảy ra các đợt mưa đá và lốc xoáy tại Lào Cai và Thanh Hóa, gây thiệt hại nhiều hoa màu và nhà cửa của người dân. Đây là một hiện tượng thời tiết đặc biệt chưa từng xảy ra trong nhiều năm qua, phóng viên Đài đã có cuộc phỏng vấn ông Bùi Minh Tăng - Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương về tình hình thời tiết này cũng như những dự báo thời tiết năm 2013.
Ông Bùi Minh Tăng. Ảnh: Đất Việt

* Thưa ông, cuối tháng 3 vừa qua mưa đá và lốc xoáy liên tục xảy ra ở các tỉnh phía Bắc gây thiệt hại lớn về hoa màu và nhà cửa của người dân, ông nhận định như thế nào về hiện tượng thời tiết này?

- Ông Bùi Minh Tăng: Trong cuối tháng 3 vừa qua thì mưa đá xảy ra ở 5-6 tỉnh khu vực phía Bắc cũng như một số tỉnh ở khu vực Miền Trung và Tây Nguyên, cả miền Đông Nam Bộ, đây là hiện tượng thời tiết bất thường, không phải là hiếm nhưng xảy ra ở nhiều tỉnh, thành với mật độ dày và kích thước viên đá lớn. Thông thường, mưa đá xảy ra ở nước ta thì viên đá kích thước nhỏ, to nhất chỉ bằng hạt mít hay đầu ngón tay, nhưng thời gian qua, những hạt mưa đá khá to có khi bằng cả quả trứng gà. Đây là một hiện tượng chưa từng xảy ra ở nước ta nên gây ra những thiệt hại đáng kể, đặc biệt là ở tỉnh Lào Cai.

* Vào thời điểm mưa đá xảy ra, công tác dự báo của chúng ta như thế nào thưa ông, bởi nếu như dự báo được thì có lẽ sẽ tránh bớt được thiệt hại cho người dân.

- Ông Bùi Minh Tăng: Thực ra, việc dự báo chính xác mưa đá xảy ra ở địa điểm nào và kích thước ra sao thì rất khó, chúng ta hiểu rằng mưa đá chỉ xảy ra ở những cơn giông với độ bất ổn định với những dòng thăng rất mạnh. Hằng năm, có đến mấy chục hoặc hằng trăm cơn giông nhưng mưa đá thì chỉ có từ 1-2 lần, cảnh báo mưa giông đã khó rồi mà cảnh báo mưa đá lại càng khó hơn rất nhiều vì hàng trăm cơn giông mới có một lần mưa đá. Tất cả những hiện tượng thời tiết cực đoan chỉ xảy ra vào thời điểm chuyển mùa, từ tháng 2 đến tháng 5 hoặc tháng 9 đến tháng 11. Mỗi khi mà chúng tôi cảnh báo có sự chuyển thời tiết đó, chẳng hạn như ảnh hưởng gió mùa Đông Bắc, không khí lạnh, gió mùa Tây Nam hoạt động mạnh thì những hiện tượng cực đoan có thể xảy ra, chúng ta cần phải đề phòng.

* Vậy công tác dự báo hiện nay chính xác đến mức nào?

- Ông Bùi Minh Tăng: Thực ra, chúng tôi chỉ có thể cảnh báo bình diện chung thôi, chứ chính xác bao nhiêu cơn bão, mạnh đến mức nào hoặc dị thường như thế nào thì rất khó.

* Năm 2012 vừa qua được dự báo là các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt và trái với quy luật xuất hiện nhiều, lý do tại sao lại như vậy?

- Ông Bùi Minh Tăng: Thời tiết thì biến động khôn lường, hiện tượng trái quy luật như trái mùa, cường độ mạnh, quỹ đạo di chuyển phức tạp thì hầu như năm nào cũng xảy ra, không thể loại trừ năm nào.

* Theo thông tin mà chúng tôi được biết, công tác phối hợp thông tin giữa các Đài khí tượng hiện nay vẫn chưa tốt, thông tin về vẫn còn chậm như vậy nó sẽ ảnh hưởng ra sao đến chất lượng của dự báo?

- Ông Bùi Minh Tăng: Bất kỳ ngành nào trong nước ta thì đều có những bất cập trong sự phối hợp giữa trung ương và địa phương, giữa đơn vị này với đơn vị khác, do đó, chúng tôi nghĩ rằng, chúng tôi phải tìm ra những bất cập ở chỗ nào và biện pháp khắc phục ra sao để các thông tin đó truy cập đầy đủ, truyền tin kịp thời phục vụ cho công tác chỉ đạo. Ở địa phương là có trách nhiệm chỉ đạo công tác khí tượng thủy văn và phải có đầy đủ những thông tin để cảnh báo dự báo, để làm công tác chỉ đạo kịp thời và hiệu quả.

* Năm 2013, tình hình thời tiết được dự báo ra sao?

- Ông Bùi Minh Tăng: Chúng tôi dự báo có một số hiện tượng, bão hoạt động trên biển Đông sớm và nhiều, có khoảng 11-13 cơn bão, trong đó một nửa số đó ảnh hưởng đến nước ta, riêng mưa sẽ đến sớm, cụ thể là Tây Nguyên và Nam Bộ giữa tháng 4 bắt đầu chuyển mùa và cuối tháng 4 sẽ vào mùa mưa, miền Bắc thì đã có một số trận mưa đã diễn ra, chúng ta đang trong giai đoạn mùa khô ở miền Trung, phải đến tháng 6 - 7 mới có thể khắc phục được, việc khắc phục hạn hán tại miền Trung còn dài. Năm nay lượng mưa sẽ lớn, nên cảnh giác ở miền Trung, lượng mưa lớn và nhiều vào tháng 8.

* Kế hoạch đầu tư trang thiết bị cho công tác dự báo như thế nào?

- Ông Bùi Minh Tăng: Về phía nhà nước thì đã có chương trình đầu tư dài hạn cho khí tượng, thủy văn, trong đó năm 2013 và những năm tiếp theo, một số trạm quan trắc khí tượng tự động, kể cả những trạm rađa sẽ được đưa vào sử dụng để phục vụ cho công tác dự báo.