Thiếu cân và chiều cao

(VOH) - Có không ít thắc mắc của các vị phụ huynh về chế độ dinh dưỡng và chăm sóc trẻ em khi bé còn ở độ tuổi dưới 2 tuổi. Bác sĩ -Thạc sĩ Đào thị Yến Phi (Trưởng bộ môn Dinh dưỡng trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch) cung cấp các thông tin bổ ích và cần thiết cho các vị phụ huynh.

* Bé được 3 tháng 10 ngày, mẹ không có sữa nên phải cho bú sữa ngoài. Nay bé bị nhiễm trùng đường ruột, đi tiêu toàn phân xanh có bọt, nhớt 1-2 ngày/ lần, sau khi uống thuốc bé có bớt nhưng lại bị bón. Mẹ ngưng thuốc cho bé thì tình trạng đi tiêu phân xanh lại tái diễn ?

Khi đường tiêu hóa của bé nhiễm vi trùng sẽ gây sụt giảm số lượng các lợi khuẩn trong ruột và khi không đủ số lợi khuẩn trong đường ruột, phân của bé sẽ chuyển màu xanh do tác động của dịch mật.

Với việc phân có lẫn đàm, dịch nhầy chứng tỏ niêm mạc ruột của bé đang bị tổn thương. Việc điều trị bằng kháng sinh là bắt buộc với các trường hợp này, thông thường là 7 ngày. Nếu ngưng thuốc sớm sẽ không thể tiêu diệt tận gốc các vi khuẩn gây hại, thậm chí còn có khả năng gây lờn thuốc. Do vậy ta thấy triệu chứng đi tiêu phân xanh của bé tái phát. Trong trường hợp này mẹ nên mang bé đến bác sĩ để được cho thuốc kháng sinh khác (do mỗi loại kháng sinh chỉ nên sử dụng trong 1 đợt điều trị). Để tránh bị bón, có thể đề nghị bác sĩ bổ sung thêm các thuốc hỗ trợ cần thiết, ví dụ như bổ sung chất xơ.

 Phụ huynh cần điều trị tận gốc các viêm nhiễm đường tiêu hóa, đường ruột được phục hồi thì bé mới có thể hấp thu đầy đủ dưỡng chất khi bú.

Sữa mẹ luôn là nguồn dinh dưỡng quan trọng nhất cho sự phát triển của trẻ - Ảnh minh họa (Nguồn: Marrybaby).

* Bé 7 tháng rưỡi, cân nặng 8,7kg, dài 72cm. Trong 6 tháng đầu, bé bú sữa mẹ, nay mẹ bận đi làm nên cho bú song song sữa mẹ và sữa ngoài, nhưng bé lười bú sữa ngoài và không chịu ăn dặm. Ngoài ra việc bé chậm mọc răng và tiểu ít (3-4 lần/ ngày) cũng khiến mẹ lo lắng ?

Với cân nặng và chiều cao này phù hợp với lứa tuổi, cho thấy bé có chế độ dinh dưỡng và hấp thu tốt. Do thói quen bú sữa mẹ trong suốt 6 tháng qua, lại thêm sữa mẹ cung cấp đủ dưỡng chất cho nhu cầu tăng trưởng của bé, vì vậy khó tập ăn dặm do bé không có nhu cầu thức ăn.

Để tập bé ăn, phụ huynh cần các lưu ý một số điểm:

- Người đút bé ăn phải là người khác (không phải là mẹ), do khi bé thấy mẹ là sẽ đòi bú chứ không chịu ăn. Vì vậy, để tránh thói quen bú mẹ của bé, nên nhờ bà, hoặc bố của bé đút bé uống sữa hoặc khi ăn dặm.

- Nên tập từ từ để bé thích nghi dần. Bước đầu nên khuấy bột lỏng, không nên cho nhiều thức ăn, tránh lợn cợn. Chỉ cần có đủ lượng tinh bột và lượng dầu trong chén là đạt yêu cầu. Duy trì tập ăn dặm 2 bửa/ ngày và bổ sung lượng sữa vào các bữa còn lại sao cho đạt khoảng 900ml - 1.000ml/ ngày là đủ. Chỉ nên cho bé bú sữa mẹ sau bữa ăn.

- Sau bữa ăn dặm, nên tập cho bé ăn trái cây nạo. Không nên cho bé uống nước trái cây, yogurt để bé tập trung cho việc tập ăn.

Việc mọc răng sớm hay muộn ở trẻ em liên quan đến vấn đề di truyền và việc phát triển xương của bé. Một số bé do xương phát triển nhanh nên lượng canxi tập trung cho xương dẫn đến răng mọc chậm và ngược lại.

Việc bé tiểu ít (3-4 lần vào ban ngày) chưa phải là biểu hiện lạ, vì ở độ tuổi này thận của các bé đang phát triển nên hấp thu phần nào lượng nước, bé sẽ không tiểu nhiều như trước đây. Chỉ khi trong 1 ngày đêm (24 giờ) mà lượng nước tiểu của các bé dưới 500ml thì mới cần đi bác sĩ kiểm tra.

* Bé 27 tháng, nặng 10,5 kg, cao 80cm, có bị thiếu cân ? Bé hay thức đêm và cũng có biểu hiện chậm nói ?

Với chỉ số này, so với độ tuổi của bé là suy dinh dưỡng, thiếu chuẩn khoảng 2kg và 6-7cm chiều cao.

Cha mẹ cần lưu ý: sau thời điểm 24 tháng, tốc độ phát triển của các bé sẽ chậm lại so với trước. Ở trường hợp này, mẹ cần tăng tối đa lượng sữa trong ngày cho bé trong 3 tháng liên tục. Cho bé dùng sữa thay nước. Cho bé ăn 3 bữa chính, tập trung cho cơm.

Với vấn đề thức đêm của bé là do thiếu dinh dưỡng, thiếu chất do suy dinh dưỡng toàn diện. Cách giài quyết duy nhất là bổ sung dinh dưỡng cho bé, trong đó vai trò của sữa là quan trọng nhất.

Việc bé chậm nói là bình thường. Thông thường, ngôn ngữ trẻ con phát triển dựa trên môi trường tiếp xúc. Do thường ngày bé chơi với các bé cùng lứa tuổi, phát âm không rõ nên bé không tăng được khả năng ngôn ngữ. Cha mẹ lưu ý khi chơi đùa với bé nên phát âm chậm, rõ ràng để bé học thêm vốn từ và cách phát âm.

Sữa có thể cung cấp dưỡng chất cho trẻ trong quá trình phát triển  - Ảnh minh họa (Nguồn:Kienthuc).

* Trường hợp bé trai 4,5 tháng bị hẹp da quy đầu và có nên ngừa tiêu chảy cấp cho cháu hay không ?

Nong da quy đầu là một thủ thuật đơn giản, an toàn và không gây biến chứng với trẻ do không phải làm phẫu thuật. Tùy thuộc vào mức độ hẹp của quy đầu mà bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị thích hợp, tuy nhiên nên thực hiện sớm khi trẻ còn bé để có thể chăm sóc cho bé thuận lợi hơn. Ở hầu hết các bệnh viện có khoa Nhi đều có thể thực hiện được thủ thuật này.

Rotavirus là nguyên nhân chủ yếu gây tiêu chảy, vì vậy nên chủng ngừa cho bé. Ngoài các mũi chích ngừa trong chương trình, phụ huynh nên chủng ngừa kèm thêm cho trẻ cả Rotavirus, điều này hoàn toàn không gây ảnh hưởng xấu gì đến sức khỏe của bé.

* Bé được 25 tháng, đi học ở nhà trẻ. Do buổi sáng không kịp thời gian nên mẹ cho uống 180ml sữa hộp trước khi đi học, vậy có đáp ứng được dinh dưỡng cho bé ?

Với liều lượng 180ml không đủ cung cấp dinh dưỡng cho bé, do sữa chỉ cung cấp khoảng 100Kcal năng lượng trong khi yêu cầu bữa sáng cần 250 Kcal. Mẹ nên bổ sung thêm chất bột, đường (ví dụ như cơm, cháo, bánh quy...) cho cháu để đủ khẩu phần.

Bữa sáng có vai trò quan trọng nhất vì góp phần cung cấp năng lượng và tạo men tiêu hóa cho trẻ trong cả ngày. Nếu trường hợp trẻ ăn sáng đầy đủ khiến đến trưa bé biếng ăn thì cũng vẫn phải duy trì bữa ăn sáng đầy đủ khẩu phần. Sau bữa trưa, có thể cho bé ăn thêm bữa phụ vào khoảng 3 giờ để bổ sung năng lượng.

Tư vấn: Bác sĩ - Thạc sĩ Đào Thị Yến Phi (Trưởng Bộ môn Dinh dưỡng ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch)

Bạn đọc có thể tham gia giao lưu trực tiếp với chuyên gia về các vấn đề nuôi dạy con trong Chương trình Kỹ năng làm cha mẹ (phát sóng trực tiếp từ 20h05 - 21h thứ Sáu hàng tuần). Đăng ký tham gia qua số điện thoại: 39.10.48.66. Chương trình do VOH phối hợp cùng Công ty Cổ phần Phát triển Nhà Thủ Đức (Thủ Đức House) thực hiện.