Tin tứcTheo World Animal Protection, có 4.038 loài rắn trên thế giới và là nhóm bò sát lớn thứ hai sau thằn lằn. Chúng được chia thành 30 họ khác nhau và nhiều phân họ.
Rắn cần có “nhiệt” để làm ấm cơ thể
Rắn đôi khi được gắn mác là “máu lạnh”, nhưng điều này không đúng vì máu của chúng thực sự không lạnh. Thuật ngữ chính xác là “biến nhiệt”, nghĩa là nhiệt độ cơ thể của chúng thay đổi và được điều chỉnh bởi các nguồn bên ngoài.
Tuy nhiên, vẫn có những ngoại lệ cho quy tắc này. Một số loài bò sát lớn như trăn là động vật biến nhiệt, nhưng chúng có thể run rẩy để tạo nhiệt.
Không giống như động vật có vú và chim, có thể tự điều chỉnh nhiệt độ cơ thể (động vật nội nhiệt), hầu hết các loài bò sát cần sử dụng các nguồn nhiệt, như mặt trời, để làm ấm cơ thể.
Điều quan trọng đối với động vật biến nhiệt là phải làm ấm cơ thể vì các quá trình trao đổi chất và các chức năng sinh lý tổng thể (tiêu hóa, chức năng cơ thể, chuyển động) của chúng phụ thuộc vào các nguồn nhiệt bên ngoài để hoạt động bình thường và duy trì mức độ hoạt động tối ưu của chúng.
Không phải tất cả rắn đều đẻ trứng
Bạn có thể đã học ở trường rằng, loài bò sát khác với động vật có vú vì chúng đẻ trứng. Trong khi khoảng 70% rắn đẻ trứng, thì nhiều loài trong số còn lại đẻ con (phôi phát triển bên trong trứng, nở ra bên trong tử cung và sau đó rắn con được sinh ra).
Rắn không có tai nhưng có thể nghe
Rắn không có tai trong như con người với tiểu cốt thính giác (ossiculum) và tế bào dạng sợi thông thường cũng như không có cả màng nhĩ. Thay vào đó, tai trong của chúng nối liền với xương hàm. Hàm thu nhận các dao động từ mặt đất truyền đến và truyền vào tai trong.
Rắn không có mí mắt
Điều này có nghĩa là chúng không chớp mắt và phải ngủ với đôi mắt mở to. Thay vì mí mắt, chúng có một lớp màng mỏng gắn vào mỗi mắt để bảo vệ chúng. Lớp màng này được gọi là "brille", trong tiếng Đức có nghĩa là kính.
Qua quá trình nghiên cứu, người ta đã phát hiện ra rằng thị giác của rắn rất kém nhưng lại rất nhạy cảm với những rung động.
Rắn không chớp mắt và phải ngủ với đôi mắt mở to - Ảnh: University Of Illinois Urbana-Champaign
Rắn ngửi bằng lưỡi
Rắn có lỗ mũi, nhưng chúng không dùng mũi để ngửi. Thay vào đó, chúng đã tiến hóa để ngửi bằng lưỡi, bằng cách sử dụng cơ quan Jacobson ở vòm miệng. Chúng có lưỡi chẻ đôi và nhiều thụ thể có thể thu được các lượng tín hiệu hóa học khác nhau. Do đó, rắn có khứu giác tuyệt vời.
Rắn không thể nhai
Khi ăn, rắn không thể không nuốt trọn thức ăn vì chúng không thể nhai. Thay vào đó, rắn có hàm dưới rất linh hoạt, cho phép chúng ăn những con vật lớn hơn đầu của chúng từ 75 - 100%. Các chất hóa học trong đường tiêu hóa của chúng sẽ làm tất cả công việc còn lại và phân hủy thức ăn sau khi ăn vào.
Rắn có thể di chuyển theo 5 kiểu khác nhau
Rắn sử dụng ít nhất 5 chế độ di chuyển trên cạn độc đáo. Loại di chuyển mà rắn sử dụng phụ thuộc vào một số yếu tố như loại bề mặt mà nó bò và tốc độ của nó, ví dụ như chuyển động dạng sóng, uốn lượn nghiêng hay bò thẳng…
Trên thực tế, một con rắn có thể sử dụng hầu hết các chế độ di chuyển và thậm chí có thể sử dụng hai chế độ ở các bộ phận khác nhau của cơ thể.
Hãy tưởng tượng một con rắn di chuyển qua bãi cỏ. Chúng chuyển động theo hình chữ S - hình thức di chuyển dễ nhận biết nhất ở rắn, còn được gọi là chuyển động sóng ngang.
Nhưng rắn có bốn loại chuyển động khác. Ví dụ, rắn sống trên cây sử dụng hình thức di chuyển được gọi là concertina. Chuyển động concertina bao gồm luân phiên kéo cơ thể lên vào các khúc cua và sau đó duỗi thẳng cơ thể về phía trước.
Thậm chí còn có một hình thức di chuyển đặc biệt được sử dụng khi rắn cố gắng trốn thoát trên một bề mặt nhẵn, được gọi là đẩy trượt.
Rắn có thể ‘bay’ xa tới 15m
Chrysopelea paradisi hay còn gọi là rắn bay thiên đường là một loài rắn được tìm thấy ở châu Á. Chúng có thể cuộn chặt nửa thân mình ở phía đuôi rồi đột nhiên duỗi thẳng ra tạo một sức bật để phóng vào không trung như bay. Loài rắn có thể bay hoặc “quăng xa” trên 15 mét, truyền từ cây nọ sang cây kia mà không phải bò xuống đất rồi lại leo lên.
Đúng hơn thì trạng thái bay của rắn ở đây chính là trượt hoặc rơi từ độ cao xuống. Để “bay” được, rắn phải làm “phẳng” cơ thể sau đó chuyển động ở trạng thái hình chữ S, mang tính tịnh tiến đều.
Trước tiên, chúng là “làm phẳng” hệ thống xương sườn và tự chúng tạo ra một chuyển động hình đĩa để có thể “quăng” được từ cao xuống thấp, chuyển từ cây nọ sang cây kia. Loài rắn này dựa vào chiếc đuôi để điều khiển cân bằng khiến chúng có thể bay xa.
Rắn có thể phát triển bình thường dù không ăn nhiều tháng
Theo nghiên cứu của Đại học Arkansas Mỹ (UOA) thì giống như trăn, rắn có thể không ăn hàng tháng trời nhưng vẫn phát triển bình thường về độ dài, điều này được thực hiện bằng cách tiết giảm quá trình trao đổi chất của cơ thể tới 70%.
Kết quả nghiên cứu trên của UOA trên 62 con rắn chuông có màu sắc da khác nhau chuyên sống ở miền Tây nước Mỹ. Loài rắn này có những thay đổi hóa sinh rất đặc biệt nên giúp chúng có thể tồn tại mà không cần ăn hàng tháng.
Trong giai đoạn đầu không ăn, tốc độ đốt cháy calo của rắn mang tính lựa chọn, tiêu hao mỡ dự trữ, sau đó tốc độ chuyển hóa giảm dần để giúp chúng tồn tại và đây cũng là tiêu chí giúp cho rắn tiến hóa.
Rắn có tri giác – chúng suy nghĩ, cảm nhận và có tính cách riêng biệt
Tự nhận thức từ lâu đã được coi là khả năng đặc biệt của con người và một số loài như cá heo, tinh tinh và voi. Tuy nhiên, nghiên cứu được công bố trên tạp chí khoa học Behaviour cho thấy, rắn garter (Thamnophis sirtalis) có thể nhận ra các tín hiệu hóa học của chính mình để phân biệt với các loài rắn khác – điều này được coi là khả năng tương đương là tự nhận ra mình trong gương.
Rắn phụ thuộc rất nhiều vào các tín hiệu hóa học – để trốn tránh kẻ săn mồi, săn mồi, tìm bạn tình và định hướng môi trường sống của chúng. Và giờ đây, người ta tin rằng chúng có thể sử dụng kỹ năng này để nhận ra dấu hiệu hóa học của chính mình và phân biệt với những con khác!
Rắn trước đây được cho là loài sống đơn độc. Tuy nhiên, nghiên cứu được công bố trên Behavioural Ecology and Sociobiology đã chứng minh điều này là sai.
Nghiên cứu này phát hiện ra rằng rắn garter phương Đông (Thamnophis sirtalis sirtalis) không chỉ tích cực tìm kiếm tương tác xã hội mà còn thích kết giao với những cá nhân hoặc nhóm cụ thể!
Bất kể lý do tại sao những con rắn này tìm kiếm những "tình bạn" này (sự ấm áp, sự bảo vệ), nghiên cứu cho thấy rắn có trí thông minh xã hội cao hơn hầu hết những gì chúng ta có thể nhận ra.
