Một buổi sáng đẹp trời tháng 1/1984, anh kỹ sư máy tàu Jim Thomson câu được một con cá cách Vancouver (Canada) 5 hải lý thì đột nhiên cách tàu anh chừng 60 mét nổi lên một con vật hình rắn dài chừng 8 mét, mõm đen nhọn, tai to, trên đầu có những chiếc sừng khá đẹp. Con vật nhìn anh giây lát rồi nhào lộn rất nhanh xuống nước.
Tại Ấn Độ Dương, ngày 2/12/1968, khi bay ở độ cao chỉ 30 mét cách mặt biển, hai phi công Liên Xô Ivan Djouss và Fedor Dolienko bỗng thấy một quái vật khổng lồ dài hơn 10 mét, đường kính thân gần 1 mét đang bơi ngoằn ngoèo. Vài phút sau, họ lại thấy quái vật thứ nhì có hình dáng tương tự.
Đây chỉ là hai trong hàng trăm trường hợp được coi là bắt gặp rồng biển. Thực ra, từ xa xưa, rồng biển đã là một đề tài phổ biến trong sinh hoạt tinh thần, văn chương, hội họa, tín ngưỡng... của cư dân miền duyên hải.
Ngay cả Kinh Thánh cũng nói đến. Người Bắc Âu thậm chí còn miêu tả rồng biển có thân hình lượn sóng, dài tới 30 mét, đầu giống như đầu ngựa.
Song chỉ mấy thế kỷ gần đây, tính xác thực và hấp dẫn của chủ đề này mới trỗi dậy mạnh mẽ do hàng loạt sự kiện về rồng biển được ghi nhận.
Ngày 6/8/1848, các thủy thủ chiến hạm Anh Doedalus chứng kiến trong khoảng giữa mũi Hảo Vọng và đảo Elena một con vật rất lớn hình rắn, bơi lướt trên biển, đầu ngóc hẳn lên mặt nước.
Bảy năm trước, ngày 31/12/1841, gần Oporto, nhóm sĩ quan tàu chiến Anh Plumper đã vẽ lại một con vật lạ và khi so sánh các bức vẽ của 2 đoàn thủy thủ, người ta thấy chúng giống nhau. Những bức vẽ sau đó của đoàn thủy thủ tàu Emogen (năm 1856) và tàu Princess (năm 1858) cũng vậy.
Trong chuyến vượt Đại Tây Dương năm 1843, thủy thủ người Tây Ban Nha Roberto Garcia khẳng định anh ta thấy một con rồng đen dài khoảng 10 mét xuất hiện vào một buổi chiều biển động dữ dội. Thủy thủ người Anh Charlie Hoose khi qua Ấn Độ Dương vào một ngày sóng gió năm 1901 cũng thấy một quái vật khổng lồ hình giống rắn. Cả đoàn thủy thủ tàu Paulina thì cam đoan ngày 13/07/1858, họ đã chứng kiến cảnh rồng biển đánh nhau với cá voi!
Cuối cuộc Chiến tranh Thế giới lần thứ nhất, một chiến hạm Đức bắn chìm chiếc tàu Anh Iberian ở phía Bắc Đại Tây Dương. Theo lời viên chỉ huy và các thủy thủ Đức, sau khi tàu Anh nổ chìm dưới mặt nước, cùng với mảnh xác tàu nổi lên là một con vật hình rắn rất lớn, nó vùng vẫy mãnh liệt trong khoảng 12-15 giây rồi lặn mất tăm.
Năm 1947, chiếc tàu Mỹ Santa Clara cũng gặp quái vật tương tự. Năm 1951, ngư dân vịnh Herios chứng kiến một con vật hình rắn dài hơn 12 mét, màu xanh xám, lưng có vây nhọn hoắt như vây cá tuyết và bơi rất nhanh.
Từ thế kỷ XIII đã xuất hiện những người chuyên nghiên cứu về “hiện tượng rồng biển”, nhưng chỉ từ cuối thế kỷ XIX, việc nghiên cứu mới thực sự mang tính hệ thống và khoa học.
Đứng đầu lĩnh vực này phải kể đến nhà bác học Jzlo Oudamans - Ủy viên Hội Động vật học Hà Lan. Với tác phẩm Con rắn biển khổng lồ dày gần 600 trang, xuất bản năm 1892, Oudamans trình bày chi tiết, đầy sức thuyết phục về sự tồn tại của loài rồng biển.
Theo ông, tới thời điểm đó, người ta đã ghi nhận được 162 lần xuất hiện của rồng biển và đã công bố 350 bài viết (dạng tường thuật, khảo cứu...) về loài vật này.
Năm 1868, xác một con “rồng biển” bị sóng đánh dạt vào bãi biển Stonsa và được bác sĩ lừng danh Barclay nghiên cứu, xem xét. Đáng tiếc là bản báo cáo của ông đã không được giới sinh vật học đương thời chú ý.
Năm 1899, chiếc tàu Anh Emu trên đường tới Sydney (Australia) dừng tại đảo Sawa và bắt gặp nơi đây xác một quái vật hình rắn dài 18 mét, nặng chừng 30 tấn, đầu giống như đầu ngựa, có răng, da đen xám phủ lông rất cứng, đang trong quá trình thối rữa.
Hai tờ báo khoa học uy tín thời đó là English Mecanic và Nature đã tường thuật sự kiện này. Tuy nhiên, do cảm giác khó chịu trước đống da thịt phân hủy nên các thủy thủ đã không lấy đem về bộ phận nào của con vật để làm bằng chứng giúp cho việc nghiên cứu về rồng biển.
Ngày 13/1/1903, Hội Động vật học Pháp họp nghe báo cáo của nhà khoa học Emilio Racovitza (từng tham gia thám hiểm Nam Cực) nói về sự có thực của rồng biển. Ông bảo vệ thành công quan điểm của mình trước các đồng nghiệp, và Hội Động vật học Pháp đã nhất trí đăng công bố bản báo cáo này trên tập san khoa học của Hội.
Cũng tại Pháp, năm 1968, cuốn sách Theo vết thuồng luồng biển của nhà động vật học nổi tiếng Bernard Evenmal - Chủ tịch Hội Nghiên cứu Động vật ẩn quốc tế - được xuất bản và lập tức gây tiếng vang lớn.
Trong sách, tác giả đã dẫn ra 500 trường hợp thấy quái vật biển. Ông chia chúng thành 3 nhóm với 9 loại, trong đó một nhóm được coi là rồng biển gồm 4 loại mẫu (loại đầu bờm, loại có vây, loại giống lươn bụng vàng và loại giống thằn lằn nước).
Cùng với những sự kiện và khám phá, số người tin rồng biển có thật không ngừng tăng lên. Đại dương mênh mông ẩn chứa nhiều động vật lạ mà giới khoa học chưa biết đến hoặc chưa có điều kiện tiếp cận kỹ càng và rồng biển là một trong số đó.
Các nhân chứng đã bắt gặp, tường thuật, vẽ lại rồng biển ở nhiều vùng trên khắp thế giới và sự miêu tả của những nhân chứng khác nhau về rồng biển ở mỗi vùng lại rất giống nhau - đó là bằng cớ đáng tin cậy.
Ngược lại, cũng không ít người coi rồng biển chỉ là con vật huyền thoại. Dù đã có nhiều lời kể, hình vẽ về rồng biển nhưng đến nay vẫn chưa ai bắt, chụp ảnh, ghi âm, ghi hình được nó.
Chưa trường hợp nào phát hiện xác rồng biển trôi dạt vào bờ mà được khám nghiệm khoa học trước sự chứng kiến rộng rãi, khách quan của phương tiện thông tin đại chúng.
Những cuộc săn lùng quy mô lớn với thiết bị hiện đại yểm trợ tại những vùng nghi có rồng biển cũng đều chưa phát hiện được dấu tích gì về quái vật này. Bởi thế, việc bắt gặp rồng biển thì chỉ hoặc là do bịa đặt, hoặc do ảo giác, hoặc do nhầm lẫn với những động vật biển bình thường (cá mập, cá nhà táng, hải sư, bạch tuộc...) trong điều kiện đặc biệt mà thôi.
Các nhà khoa học và thủy sinh vật nêu quan điểm thận trọng hơn. Họ cho rằng nếu rồng biển tồn tại thực sự thì chúng có lẽ là một trong số những loài vật còn sót lại từ thời tiền sử - chẳng hạn một loài ngư long nào đó, thường sống nơi biển sâu và rất ít khi nổi lên mặt nước.
Giả thuyết này dễ được chấp nhận, vì trong thực tế cũng còn không ít loài “hóa thạch sống” - như trường hợp con Ceratodus nửa cá nửa thằn lằn vẫn đang sống sót ở Australia sau khi dòng giống chúng đã tuyệt chủng cách đây hàng triệu năm.
Hoặc như loài Apterix ở New Zealand được coi là hậu duệ tí hon và biến dạng của con Moa khổng lồ vốn đã bị tuyệt diệt từ lâu.
Một giả thuyết khác lại cho rằng rồng biển có thể chỉ là loài rắn biển cực lớn, vì giới khoa học đã tìm thấy hàng trăm loài rắn sống trong các đại dương thuộc họ Hydrophiidae gồm 2 giống chính Laiticanda và Aepysurus, trong đó có loài lớn và dài tới 8-9 mét.
Đến nay chưa thể khẳng định chính xác rồng biển có thật hay không. Đây cũng là một nguyên nhân làm tăng tính bí ẩn, hấp dẫn của chủ đề này, khiến ngày càng nhiều người quan tâm, háo hức chờ đón những thông tin mới và kết luận chính xác về nó.
