Tin tứcNếu được đầu tư đúng cách, đây sẽ là "cửa sổ vàng" giúp trẻ bứt phá về tư duy, ngôn ngữ và sáng tạo – những yếu tố nền tảng làm nên thành công trong tương lai.
0-3 tuổi: Bùng nổ ngôn ngữ, đặt nền móng cho trí thông minh
Ở giai đoạn đầu đời, não bộ trẻ hoạt động với tốc độ không tưởng: mỗi giây có hàng trăm kết nối thần kinh mới được hình thành. Từ sơ sinh đến 3 tuổi, trọng lượng não của trẻ đã đạt khoảng 90% so với người trưởng thành – một con số đáng kinh ngạc.
Giáo sư hành vi học Thomas Richard thuộc Đại học Harvard cho biết: "Sự phát triển mạnh mẽ của các khớp thần kinh chính là yếu tố quyết định năng lực nhận thức và chỉ số IQ sau này."
Ở thời điểm này, ngôn ngữ là "chìa khóa vàng". Những đứa trẻ được tương tác nhiều, được trò chuyện, kể chuyện, hát, đọc sách... sẽ có khả năng tiếp thu, diễn đạt và tư duy vượt trội. Nghiên cứu từ Đại học Stanford còn cho thấy trẻ được nghe nhiều hơn 30 triệu từ trong giai đoạn đầu đời có khả năng ngôn ngữ vượt trội so với bạn đồng trang lứa.
Ví dụ điển hình là thiên tài Albert Einstein – người đã được tiếp xúc với sách từ lúc 2 tuổi nhờ sự dạy dỗ kiên trì của bố mẹ.
4-6 tuổi: Hình thành tư duy logic, khả năng tập trung
Đây là thời kỳ trẻ bắt đầu biết suy luận, giải quyết vấn đề và đặt câu hỏi liên tục. Các nhà khoa học gọi giai đoạn này là "bước ngoặt logic". Nếu trước 3 tuổi trẻ cần nhiều trò chơi ngôn ngữ và cảm xúc, thì từ 4 đến 6 tuổi là lúc trẻ cần được tiếp cận với những hoạt động kích thích tư duy như xếp hình, đếm số, chơi cờ, giải câu đố, kể chuyện sáng tạo…
Cha mẹ nên ưu tiên dạy con cách tập trung làm một việc đến cùng, hạn chế sự phân tâm từ các thiết bị điện tử. Trẻ có trí tuệ cao nhưng thiếu khả năng tập trung vẫn rất khó đạt hiệu quả học tập trong tương lai.
7-12 tuổi: Bùng nổ sáng tạo, phát hiện tài năng cá nhân
Dù tốc độ phát triển thần kinh đã chậm lại, nhưng đây lại là thời điểm "bộ não nghệ thuật" – tức bán cầu não phải – hoạt động mạnh mẽ nhất. Trẻ bắt đầu có tư duy trừu tượng, biết tưởng tượng, vẽ vời, cảm nhận âm nhạc, cảm xúc sâu sắc.
Đây là lúc cha mẹ cần quan sát kỹ: con thích gì? Con hay vẽ tranh, yêu âm nhạc hay đam mê khoa học? Tạo điều kiện cho con được thử nhiều loại hình trải nghiệm như học nhạc, thể thao, mỹ thuật, thuyết trình, cắm trại, coding… sẽ giúp cha mẹ và con cùng phát hiện ra tiềm năng vượt trội.
Theo giáo sư Richard, nếu cha mẹ đầu tư đúng cách vào 3 giai đoạn vàng này, trẻ sẽ có khả năng phát triển chỉ số IQ cao vượt trội. Ngược lại, nếu bỏ lỡ – đặc biệt là trước 6 tuổi – sẽ rất khó bù đắp được sau này.
Hành trình nuôi dạy con thông minh không đến từ các lớp học đắt đỏ, mà bắt đầu từ chính sự kiên nhẫn, tinh tế và đầu tư đúng thời điểm của cha mẹ. Đọc sách cùng con, lắng nghe con nói, chơi cùng con và dạy con tập trung – đó là những "bài học vỡ lòng" quý giá nhất cho một tương lai rực rỡ.