Chờ...

Ngôi làng búp bê Nhật Bản và viễn cảnh ảm đạm của một xã hội già hóa

VOH - Ngôi làng Ichinono ở Nhật Bản, nơi tràn ngập những con búp bê nhồi bông thủ công đặt khắp các góc phố, là biểu tượng cho một viễn cảnh đáng lo ngại về sự già hóa và giảm sút dân số.

Với dân số chưa đến 60 người, phần lớn là người cao tuổi, Ichinono đối diện tương lai mờ mịt khi chỉ có một em bé được sinh ra trong hai thập kỷ qua.

Bé Kuranosuke, 2 tuổi, là cư dân nhỏ tuổi nhất tại làng. Cha mẹ của bé, Rie Kato và Toshiki Kato, đã chuyển từ Osaka đến đây vào năm 2021, mang theo hy vọng cải thiện cuộc sống gia đình.

Tuy nhiên, như ông Ichiro Sawayama, 74 tuổi, người đứng đầu quản lý làng chia sẻ: "Nếu tình trạng này tiếp diễn, ngôi làng sẽ đối mặt với viễn cảnh diệt vong."

Lang bup be
Ảnh: AFP

Người dân trong làng Ichinono đã sử dụng những con búp bê để tái hiện lại khung cảnh nhộn nhịp của ngôi làng trước kia, với hình ảnh búp bê trên xích đu, xe đạp, trong các hoạt động vui chơi và lao động.

Đây là một cách tưởng nhớ về quá khứ sôi động của làng, nhưng cũng nhấn mạnh thực tế hiện tại đầy buồn tẻ khi thanh niên rời làng để tìm kiếm cơ hội tại thành phố, không quay trở lại.

Ichinono là một trong hơn 20.000 cộng đồng ở Nhật Bản, nơi cư dân chủ yếu trên 65 tuổi. Tình trạng già hóa dân số này là một thách thức lớn với Nhật Bản, đất nước đang phải đối mặt với tỷ lệ sinh sụt giảm nghiêm trọng.

Dữ liệu mới nhất từ chính phủ Nhật cho thấy số trẻ sơ sinh đã giảm xuống mức kỷ lục vào năm 2023 với chỉ 758.631 ca, giảm 5,1% so với năm trước. Số ca tử vong trong năm gấp đôi số trẻ sinh ra, đây là lần đầu tiên trong gần một thế kỷ số ca sinh tại Nhật giảm dưới 500.000, báo động tình trạng dân số ngày càng suy giảm.

Đối với gia đình Kato, con trai họ là "niềm tự hào" của cả làng, được cư dân nơi đây yêu thương và kỳ vọng. "Chỉ cần bé được sinh ra ở đây đã là niềm hy vọng cho cả ngôi làng," Toshiki Kato chia sẻ. Dù bé Kuranosuke không có bạn cùng trang lứa, cha mẹ của em cảm thấy bé được sống trong môi trường an toàn và tràn đầy yêu thương.

Để đối phó với tỷ lệ sinh giảm, chính phủ Nhật đã triển khai nhiều sáng kiến, như hỗ trợ tài chính cho các cặp đôi sinh con, mở rộng cơ sở chăm sóc trẻ em và phát triển ứng dụng hẹn hò AI nhằm kết nối những người độc thân. Tuy nhiên, những nỗ lực này vẫn chưa tạo được ảnh hưởng lớn.

Tình trạng giảm sinh không chỉ là vấn đề của Nhật Bản mà còn đang là bài toán khó tại nhiều quốc gia Đông Á khác như Hàn Quốc và Trung Quốc, nơi dân số cũng đang giảm mạnh do chi phí sinh hoạt cao và bất bình đẳng xã hội. Các quốc gia này đang chật vật tìm cách thúc đẩy người trẻ sinh nhiều con hơn nhằm duy trì lực lượng lao động và đảm bảo hệ thống an sinh xã hội.

Viện Nghiên cứu Dân số và An sinh Xã hội Quốc gia Nhật Bản ước tính rằng, đến năm 2070, dân số Nhật Bản có thể giảm khoảng 30% xuống còn 87 triệu người, trong đó 40% dân số sẽ trên 65 tuổi. Tình trạng này tạo ra thách thức lớn đối với nền kinh tế và hệ thống chăm sóc người cao tuổi của quốc gia này, đặt ra câu hỏi lớn về khả năng bền vững trong tương lai.