Theo CNN, năm 2023, nhiếp ảnh gia người Anh đã dành một tháng ở Hà Nội để ghi lại hình ảnh một số ‘doanh nghiệp mờ ám’ giúp khách hàng tăng lưu lượng truy cập trực tuyến và tăng tương tác trên mạng xã hội một cách giả tạo - với hy vọng thao túng các thuật toán và ý thức của người dùng.
Những hình ảnh được đăng trong cuốn sách mới “Beggar’s Honey” của anh Jack Latham cung cấp cái nhìn sâu sắc hiếm hoi về việc thuê dịch vụ tăng lượt thích, bình luận và chia sẻ cho các doanh nghiệp và cá nhân trên toàn cầu.
Vào những năm 2000, sự phổ biến ngày càng tăng của các mạng xã hội - bao gồm Facebook và Twitter, hiện được gọi là X - đã tạo ra một thị trường mới cho các công ty và thương hiệu cạnh tranh nhau để tối ưu hóa khả năng hiển thị và tầm ảnh hưởng.
Theo CNN, dù không rõ khi nào các “trang trại nhấp chuột” bắt đầu sinh sôi nảy nở, nhưng các chuyên gia công nghệ đã cảnh báo về “các trùm băng đảng ảo” vận hành chúng từ các quốc gia có thu nhập thấp từ năm 2007.
Trong những thập kỷ tiếp theo, các trang trại nhấp chuột bùng nổ về số lượng - đặc biệt là ở châu Á, cụ thể là Ấn Độ, Bangladesh, Indonesia, Philippines và hơn thế nữa.
CNN cho rằng, các quy định thường không theo kịp tốc độ. Trong khi một số quốc gia, như Trung Quốc, đã cố gắng ngăn chặn hoạt động (Hiệp hội Quảng cáo Trung Quốc đã cấm sử dụng "trang trại nhấp chuột" để thu lợi thương mại vào năm 2020), chúng vẫn tiếp tục phát triển mạnh mẽ trên khắp lục địa, đặc biệt là ở những nơi mà chi phí lao động và điện năng thấp giúp cung cấp năng lượng cho hàng trăm thiết bị cùng lúc.
CNN đưa tin, dự án của Latham đã đưa anh tới 5 “trang trại nhấp chuột” ở Việt Nam và các xưởng vận hành này được đặt tại các khu dân cư hoặc khách sạn.
Các “trang trại” có cách thiết lập truyền thống với hàng trăm điện thoại được vận hành thủ công, trong khi một số khác sử dụng phương pháp nhỏ gọn, mới hơn được gọi là “box Farming” – một cụm từ được những người nhấp chuột mà Latham đã ghé thăm sử dụng – nơi một số điện thoại, không có màn hình và pin, được nối dây và liên kết với nhau sang giao diện máy tính.
Latham nói: “Chỉ cần một người có thể kiểm soát số lượng lớn điện thoại. Một người có thể nhanh chóng làm được 10.000 việc. Nó vừa vắng vẻ vừa đông đúc”.
Tại các “trang trại” mà Lathan ghé thăm, các cá nhân thường phụ trách một nền tảng truyền thông xã hội cụ thể. Ví dụ: một “nông dân” sẽ chịu trách nhiệm đăng và bình luận hàng loạt trên tài khoản Facebook hoặc thiết lập nền tảng YouTube nơi họ đăng và xem video liên tục.
Nhiếp ảnh gia nói thêm rằng, TikTok hiện là nền tảng phổ biến nhất tại các “trang trại nhấp chuột” mà anh đã đến.
Trong cuốn sách Beggar’s Honey có một bộ sưu tập các bức ảnh trừu tượng – một số quyến rũ, một số khác mang tính chiêm nghiệm – mô tả các video xuất hiện trên nguồn cấp dữ liệu TikTok của Latham.
Anh đưa chúng vào cuốn sách để thể hiện loại nội dung mà anh ấy thấy đang được thúc đẩy bởi các “trang trại nhấp chuột”. Nhưng nhiều bức ảnh của anh tập trung vào phần cứng được sử dụng để thao túng mạng xã hội - các mạng dây điện, điện thoại và máy tính.
Với hy vọng nâng cao nhận thức về hiện tượng này và sự nguy hiểm của nó, Latham đang lên kế hoạch trưng bày phiên bản trang trại nhấp chuột tại nhà của mình – một chiếc hộp nhỏ có nhiều điện thoại được gắn vào giao diện máy tính – tại Lễ hội Hình ảnh Vevey năm 2024 ở Thụy Sĩ.
Anh cho biết đã mua thiết bị này ở Việt Nam với giá khoảng 1.000 USD và thỉnh thoảng thử nghiệm nó trên các tài khoản mạng xã hội của mình.
Trên Instagram, những bức ảnh của Latham thường thu hút từ vài chục đến vài trăm lượt thích. Nhưng khi anh triển khai trang trại nhấp chuột cá nhân để công bố cuốn sách mới nhất của mình, bài đăng đã tạo ra hơn 6.600 lượt thích.
Nhiếp ảnh gia muốn mọi người nhận ra rằng, những gì họ thấy trên mạng xã hội còn nhiều điều hơn nữa - và các số liệu đó không phải là thước đo tính xác thực.