Một phát hiện gây chấn động vừa được các nhà khoa học công bố tại hẻm núi Olduvai thuộc Khu bảo tồn Ngorongoro ở Tanzania, nơi họ tìm thấy bằng chứng về một "nhà máy" chế tạo công cụ có niên đại sớm hơn loài người hiện đại Homo sapiens đến tận 800.000 năm.
Nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi TS Ignacio de la Torre từ Hội đồng nghiên cứu quốc gia Tây Ban Nha (CSIC) phát hiện 27 chiếc xương kỳ lạ tại một di chỉ trong hẻm núi Olduvai, nơi này là di sản thế giới được UNESCO công nhận.
Các chiếc xương này chủ yếu đến từ động vật có vú lớn như voi và hà mã được tạo hình thành những công cụ theo một quy chuẩn nhất định. Đây là bằng chứng cho thấy cách thức chế tạo công cụ đã tồn tại từ khoảng 1,5 triệu năm trước, tương tự như những "nhà máy" công cụ thô sơ nhưng có tổ chức, hoạt động như một công xưởng sơ khai.

Trước đây, các nhà khoa học chỉ cho rằng công cụ xương chỉ xuất hiện vào khoảng 500.000 năm trước. Phát hiện tại Tanzania đã đẩy lùi cột mốc này tới tận 1 triệu năm, chứng minh rằng tổ tiên loài người đã có khả năng chế tạo công cụ xương lâu trước đó.
"Sự phát triển công nghệ này cho thấy những tiến bộ vượt bậc trong khả năng nhận thức và cấu trúc tinh thần của họ," TS de la Torre cho biết. Các tổ tiên của chúng ta không chỉ sử dụng công cụ đá mà còn biết áp dụng kỹ thuật chế tạo đá vào việc chế biến xương, một bước tiến lớn trong công nghệ chế tạo công cụ.
Renata Peters, đồng tác giả nghiên cứu từ University College London (Anh) nhấn mạnh rằng các công cụ xương này cho thấy sự cẩn thận và tỉ mỉ trong việc gia công xương, một sự tinh tế không hề dễ dàng. "Đây là mức độ nhận thức phức tạp mà chúng ta chưa từng thấy ở bất kỳ nơi nào khác trong cùng thời kỳ," bà Peters cho biết.
Trước phát hiện này, các công cụ đá thời kỳ Oldowan, xuất hiện từ khoảng 2,7 triệu năm đến 1,5 triệu năm trước được chế tạo đơn giản chỉ bằng cách đục để tạo ra mảnh đá.
Trong khi đó, công cụ xương mà các nhà khoa học phát hiện lại xuất hiện vào thời kỳ Acheulean, khoảng 1,7 triệu năm trước, thời kỳ mà công nghệ chế tạo công cụ đã trở nên phức tạp hơn.
Phát hiện này không chỉ làm thay đổi hiểu biết về lịch sử loài người mà còn mở ra hướng đi mới cho nghiên cứu về sự tiến hóa của chúng ta. Những công cụ xương này là minh chứng rõ ràng cho sự tiến bộ vượt bậc của tổ tiên loài người trong việc phát triển kỹ thuật chế tạo công cụ, và có thể buộc các nhà khoa học phải viết lại lịch sử loài người. Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Nature.