Mỗi ngày, chúng ta lướt mạng xã hội, nhận tin nhắn từ người lạ, kết bạn với những tài khoản có ảnh đại diện lung linh. Một lời hỏi han, một món quà nhỏ, một người luôn sẵn sàng lắng nghe – những điều đó có vẻ vô hại. Nhưng đã bao giờ bạn tự hỏi liệu phía sau màn hình kia là ai? Họ có đang thực sự quan tâm đến bạn, hay chỉ là đang từng bước thao túng bạn vào một chiếc bẫy vô hình?
Đó chính là cách Grooming hoạt động – một hình thức thao túng tâm lý cực kỳ nguy hiểm mà nhiều người, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên, có thể trở thành nạn nhân mà không hề hay biết.
Trong Từ điển số của đời sống hiện đại, Grooming không còn mang nghĩa đơn thuần là chăm sóc, làm đẹp. Đây là thuật ngữ chỉ hành vi mà kẻ xấu – thường là người trưởng thành – lợi dụng để tiếp cận, xây dựng lòng tin với trẻ em hoặc người yếu thế nhằm tiến tới lạm dụng. Điều đáng sợ là quá trình này diễn ra một cách tinh vi, chậm rãi, khiến nạn nhân khó nhận ra mình đang bị thao túng. Đáng sợ hơn là điều này không chỉ diễn ra ngoài đời thực mà còn bùng nổ mạnh mẽ trên internet, nơi mà kẻ xấu có thể tiếp cận nạn nhân một cách dễ dàng hơn bao giờ hết.
- Mạng xã hội trở thành môi trường lý tưởng để những kẻ Grooming thực hiện hành vi của mình. Grooming không phải là một cuộc tấn công trực diện. Nó diễn ra chậm rãi, tinh tế, khiến nạn nhân cảm thấy mình đang trong một mối quan hệ đặc biệt. Chỉ với vài cú nhấp chuột, chúng có thể tiếp cận bất kỳ ai, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên. Các dấu hiệu nhận biết một kẻ Grooming có thể bao gồm:
- Nhắn tin riêng tư thường xuyên và không muốn người khác biết.
- Luôn hỏi han, tỏ ra quan tâm chân thành, trò chuyện với bạn mỗi ngày.
- Tặng quà, giúp đỡ vô điều khiện, nhưng sau đó bắt đầu "đòi hỏi" lại.
- Hỏi những điều riêng tư quá mức, đặc biệt là về cơ thể hoặc cảm xúc.
- Luôn tao ra cảm giác chỉ có họ hiểu bạn, tạo cho bạn cảm giác lệ thuộc vào họ.
- Tách biệt bạn khỏi gia đình, bạn bè, thao túng suy nghĩ và cảm xúc.
- Tạo áp lực tâm lý, khiến bạn cảm thấy mắc nợ hoặc có trách nhiệm phải đáp trả.
Khi nạn nhân hoàn toàn tin tưởng, kẻ Grooming sẽ tiến xa hơn: Từ những tin nhắn riêng tư đến việc gặp mặt, từ những câu chuyện vô hại đến những yêu cầu nguy hiểm.
Một báo cáo quốc tế cho thấy, trung bình cứ 10 trẻ dùng mạng xã hội thì có ít nhất 1 em bị tiếp cận thoe hình thức Grooming. Con số này có thể còn cao hơn khi ngày càng nhiều người sử dụng mạng xã hội mà không biết về những mối nguy tiềm ẩn. Điều này đặt ra một cảnh báo lớn trong thời đại số, khi sự nguy hiểm có thể ẩn giấu sau những tài khoản ảo và lời lẽ ngọt ngào.
Vậy tại sao Grooming lại phổ biến đến vậy? Sự ẩn danh trên mạng giúp kẻ xấu dễ dàng tiếp cận nạn nhân mà không bị nghi ngờ. Thiếu nhận thức về an toàn trên mạng xã hội khiến nhiều người tin tưởng vào những mối quan hệ online. Tâm lý cô đơn, thiếu kết nối của người trẻ khiến họ dễ bị thao túng.
Điều đáng sợ nhất là nạn nhân không nhận ra mình đang bị Grooming cho đến khi mọi chuyện đã đi quá xa.
Không ai an toàn tuyệt đối trên internet, nhưng bạn có thể giảm thiểu rủi ro bằng cách: Đừng chia sẽ quá nhiều thông tin với người lạ. Hãy cảnh giác với những mối quan hệ online quá nhanh chóng và hoàn hảo. Nói chuyện với người thân, bạn bè nếu cảm thấy có điều gì bất thường. Và hãy báo cáo ngay các tài khoản đáng ngờ trên mạng xã hội.
Grooming không phải là tình bạn. Grooming không phải là yêu thương. Grooming là sự lợi dụng, thao túng và kiểm soát.
Hãy cập nhật Từ điển số của bạn, đừng để bị cuốn vào những mối quan hệ tưởng chừng đẹp đẽ nhưng thực chất lại là bẫy mật nguy hiểm nhất trên mạng xã hội.
