Ukraine, một quốc gia là tâm điểm chú ý của toàn cầu do xung đột đang diễn ra với Nga, đã trở thành điểm nóng cho hình thức du lịch này.
Những du khách như du khách người Tây Ban Nha Alberto Blasco Ventas đang mạo hiểm đến các khu vực như Irpin, địa điểm có một cây cầu bị phá hủy vì đánh bom vào năm 2022 để ngăn chặn lực lượng Nga tiến về Kyiv.
Đối với những người tìm kiếm cảm giác mạnh và những người đam mê lịch sử, những chuyến đi này mang đến cái nhìn độc đáo về những tác động thời gian thực của xung đột - theo Travelandtourworld.
Blasco Ventas, một kỹ sư phần mềm 23 tuổi, mô tả chuyến đi của mình vừa hồi hộp vừa đáng sợ.
Đây là lần đầu tiên Ventas đến vùng chiến sự, và bất chấp những lo lắng của gia đình, anh đã thực hiện chuyến đi bằng cách bay đến Moldova rồi đi tàu 18 giờ đến Ukraine.
Trải nghiệm của anh làm nổi bật xu hướng ngày càng tăng của những du khách quốc tế muốn tìm đến những nơi có sự kết nối với các sự kiện toàn cầu quan trọng.
Các công ty như War Tours và Capital Tours Kyiv đã bắt đầu tổ chức các chuyến đi quanh các khu vực xung đột của Ukraine.
Các chuyến tham quan này tập trung vào các khu vực ở Kyiv và vùng ngoại ô, nơi xảy ra các vụ tấn công vào đầu năm 2022. Du khách có thể khám phá các địa điểm như Irpin, nơi sự tàn phá và đau thương song hành với ngành du lịch đang phát triển mạnh mẽ.
Dmytro Nykyforov, đồng sáng lập War Tours lưu ý, công ty của ông đã tiếp đón khoảng 30 khách hàng kể từ tháng 1/2024, chủ yếu là người châu Âu và người Mỹ. Các chuyến tham quan có giá từ 150 đến 250 euro, một phần lợi nhuận được quyên góp cho quân đội Ukraine.
Theo Nykyforov, những chuyến tham quan này không chỉ là những dự án thương mại - mà còn nhằm mục đích tưởng niệm cuộc chiến và giáo dục du khách về tác động của nó.
Ranh giới của đạo đức
Trong khi một số người dân địa phương ủng hộ ‘du lịch đen’ như một cách để tạo ra thu nhập, thì những người khác lại coi đó là hành vi bóc lột.
Mykhailyna Skoryk-Shkarivska, một ủy viên hội đồng địa phương ở Irpin thừa nhận những phản ứng trái chiều từ người dân. Trong khi nhiều người hiểu được lợi ích kinh tế, một số người lại coi hoạt động này là kiếm lời từ nỗi đau của người khác.
Thuật ngữ “tiền máu” đôi khi được những người chỉ trích sử dụng để đặt câu hỏi về đạo đức của việc biến những địa điểm đau thương thành điểm thu hút khách du lịch.
Mariana Oleskiv, giám đốc Cơ quan Phát triển Du lịch Quốc gia Ukraine thừa nhận rằng, sự gia tăng của du lịch đen gây ra những lo ngại về đạo đức nhưng lập luận rằng ngành này có khả năng mở rộng.
Cơ quan của bà đang phát triển các chương trình đào tạo chuyên biệt cho hướng dẫn viên và tạo ra các tour du lịch tưởng niệm tại khu vực Kyiv để đảm bảo sự tham gia tôn trọng với các địa điểm.
Du lịch đen có phải là mạo hiểm?
Sự hấp dẫn của ‘nguy hiểm’ là một yếu tố quan trọng khác thúc đẩy khách du lịch đến Ukraine. Du khách người Mỹ Nick Tan, một chuyên gia tài chính đến từ New York, đã đến thăm Kharkiv vào tháng 7/2024 để trải nghiệm cuộc sống tại một thành phố luôn bị đe dọa bởi các cuộc ném bom của Nga.
Chỉ cách lực lượng Nga 20 km, Kharkiv đã trở thành điểm đến hấp dẫn đối với những người muốn tận mắt chứng kiến thực tế của chiến sự. Tan, một người tự nhận là người thích cảm giác mạnh, ví chuyến thăm của mình như một cuộc phiêu lưu mạo hiểm.
Anh cho biết, anh không hài lòng với các hoạt động truyền thống gây kích thích như nhảy dù và đấm bốc.
Dù vậy, không phải tất cả người dân địa phương đều có chung tâm trạng. Cư dân Irpin Ruslan Savchuk, người sống dưới sự đe dọa liên tục của các cuộc không kích, đã bày tỏ sự hoài nghi về mong muốn trải nghiệm những điều kiện như vậy của khách du lịch. Tuy nhiên, ông thừa nhận rằng du lịch có thể mang lại lợi ích cho nền kinh tế địa phương bằng cách tạo ra nguồn doanh thu rất cần thiết.
Ngành du lịch phục hồi của Ukraine
Bất chấp xung đột đang diễn ra, ngành du lịch của Ukraine đang cho thấy những dấu hiệu phục hồi và thích nghi.
Theo Oleskiv, doanh thu du lịch năm 2024 dự kiến sẽ vượt qua năm 2021 - năm của đại dịch Covid-19. Du lịch trong nước là động lực chính thúc đẩy sự tăng trưởng này, được thúc đẩy bởi những người đàn ông Ukraine không thể rời khỏi đất nước do thiết quân luật.
Ngoài ra, Ukraine đã ghi nhận 4 triệu du khách nước ngoài vào năm 2023, gấp đôi con số của năm 2022. Mặc dù hầu hết những du khách này là khách du lịch công tác, sự hiện diện của họ nhấn mạnh khả năng phục hồi của đất nước trong việc duy trì một ngành du lịch năng động.
Để chuẩn bị cho giai đoạn hậu chiến, Ukraine đang hợp tác với các nền tảng du lịch toàn cầu như Airbnb và TripAdvisor. Những quan hệ đối tác này nhằm mục đích củng cố vị thế của Ukraine như một điểm đến du lịch độc đáo với bản sắc văn hóa và lịch sử mạnh mẽ.
Sự gia tăng của du lịch đen ở Ukraine có ý nghĩa đối với ngành du lịch toàn cầu. Nó làm nổi bật sự thay đổi trong sở thích của du khách hướng đến những trải nghiệm có ý nghĩa và mang tính chuyển đổi, ngay cả khi những trải nghiệm đó liên quan đến việc đối mặt với thực tế khắc nghiệt.
Đối với các công ty lữ hành trên toàn thế giới, xu hướng này nhấn mạnh tiềm năng của các thị trường ngách phục vụ cho các sở thích cụ thể, chẳng hạn như lịch sử, xung đột và khả năng phục hồi.
Về mặt kinh tế, du lịch đen cung cấp cho các quốc gia như Ukraine một cách để đa dạng hóa các dịch vụ du lịch của họ và thu hút du khách quốc tế. Tuy nhiên, nó cũng đòi hỏi sự quản lý cẩn thận để giải quyết các vấn đề đạo đức và đảm bảo rằng cộng đồng địa phương được hưởng lợi từ doanh thu du lịch.
Đối với ngành du lịch toàn cầu, ví dụ của Ukraine làm nổi bật tiềm năng tận dụng các câu chuyện lịch sử và văn hóa độc đáo để tạo ra các dịch vụ du lịch hấp dẫn. Khi thị trường du lịch đen mở rộng, các bên liên quan trong ngành sẽ cần cân bằng các cơ hội kinh tế với trách nhiệm đạo đức, tạo tiền lệ cho các hoạt động du lịch bền vững và tôn trọng.