Lương Định Của là nhà nông học hiện đại hàng đầu Việt Nam, ông sinh năm 1920 tại tỉnh Sóc Trăng, mất ngày 28/12/1975 tại TPHCM.
Năm 1951, với luận án di truyền học xuất sắc: Cách xử lý đa bội thể di truyền nhằm tạo nên giống lúa mới, Lương Định Của đã được trường đại học tổng hợp Kyoto cấp học vị Bác sĩ nông học - học vị cao nhất ở Nhật Bản lúc bấy giờ.
Là người thành đạt, có công ăn việc làm ổn định tại Nhật Bản, nhưng ông đã xác định cho mình con đường trở về Tổ quốc, đem tài năng của mình phục vụ nhân dân, đất nước.
Cuối năm 1954, ông cùng gia đình tập kết ra Bắc, suốt những năm trên đất Bắc, ông là nhà nông học hàng đầu của nước ta với nhiều công trình nhân giống lúa, rau, cây ăn quả... và ông cũng là nhà khoa học nông nghiệp đi đầu trong việc thực nghiệm, đưa tiến bộ khoa học ra đồng ruộng, nâng cao năng suất lúa trên toàn miền Bắc lên 5 tấn/ha, không chỉ đảm bảo lương thực cho gần 20 triệu đồng bào miền Bắc mà còn chi viện cho chiến trường miền Nam.
Nhà nông học Lương Định Của
Ông từng đảm nhiệm Viện trưởng Viện cây lương thực và cây thực phẩm Việt Nam, đại biểu Quốc hội liên tục các khóa II, III, IV, V; được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động năm 1967; được truy tặng huân chương Lao động hạng Nhất và giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học công nghệ đợt 1, năm 1996.
Phóng viên Đài Tiếng nói Nhân dân TPHCM phỏng vấn đạo diễn Vũ Hoàng về bộ phim này.
* VOH: Đạo diễn Vũ Hoàng cho biết thêm về nội dung của phim này?
- Đạo diễn Vũ Hoàng: Bộ phim về nhà nông học Lương Định Của do TFS sản xuất gồm 4 tập, tập 1 - Chọn một con đường, tập 2 - Người ươm mầm, tập 3 - Hạt giống ông Của, tập 4 - Thủy chung mối tình Việt Nhật.
Đây là bộ phim tài liệu chúng tôi ấp ủ khá nhiều thời gian và năm 2016 đã hoàn thành. Nội dung phim chúng tôi đề cập đến cuộc đời hoạt động của nhà nông học Lương Định Của, từ năm 12 tuổi ông đã rời quê hương lên Sóc Trăng, lên Sài Gòn học, rồi qua Nhật. Ông có thành công lớn là đề tài “Cách xử lí đa bội thể di truyền nhằm tạo ra giống lúa mới”, đó là đề tài khoa học mà giới nông học Nhật thời bấy giờ đánh giá rất cao.
Ông là thanh niên duy nhất người nước ngoài đạt bằng bác sĩ nông học tại Nhật. Ông có thành công nhất định đóng góp cho nền nông nghiệp nước nhà từ năm 40 đến năm 1975 khi ông qua đời. 55 năm của ông, ông dành tất cả công sức, nghiên cứu cho nông nghiệp và còn giá trị đến hôm nay.
* VOH: Những thành tựu nghiên cứu gì của nhà nông học Lương Định Của được đề cập rõ nhất trong phim còn giá trị cho cải tiến nông học hiện nay ?
- Đạo diễn Vũ Hoàng: Thành tựu lớn nhất của ông là nghiên cứu ra rất nhiều giống lúa mới và cây con những năm 40-50 trên đất Bắc, ông dùng phương pháp lai tạo đến bây giờ vẫn còn giá trị. Ông đi thực nghiệm trên đồng, sau đó mới trở về phòng thí nghiệm, rồi lên giảng đường phổ biến cho sinh viên, người dân học tập và nhân rộng giống lúa.
Phương pháp giảng dạy và làm việc của ông là nói ít làm nhiều, có hiệu quả, giúp ích cho quy trình lao động của người dân trên đồng ruộng.
* VOH: Bộ phim đề cao mối tình giữa Lương Định Của và người vợ Nhật của ông, qua vài phút phim ngắn ngủi, ông đã thể hiện mối tình son sắc này thế nào?
- Đạo diễn Vũ Hoàng: Tập 4 nói về mối tình thủy chung của Lương Định Của và bà Nomoko thông qua câu chuyện, giống lúa ông đem từ quê hương của ông qua Nhật ghép với giống lúa của Nhật để cho ra giống lúa mới.
Giống lúa từ tình cảm của 2 dân tộc, tình cảm 2 ông bà nảy sinh từ phòng thí nghiệm, từ thời sinh viên đến khi xây dựng gia đình. Bà là người phụ nữ đảm đang, thủy chung yêu chồng, yêu con.
Bà từng nói một câu rất nổi tiếng “Thuyền theo lái gái theo chồng” một câu nói của người Việt mà bà làm theo. Trong thời gian khó khăn của chiến tranh và bao cấp, bà nuôi con và hướng con mình theo con đường của Lương Định Của.
* VOH: Thông qua bộ phim, những người thực hiện mong muốn mang đến thông điệp gì, đặc biệt là với giới trẻ?
- Đạo diễn Vũ Hoàng: Ông Lương Định Của qua đời thì có giải thưởng mang tên ông nhằm tôn vinh đóng góp khoa học của nhà nông học trẻ trong cả nước. Chúng tôi nghĩ giới trẻ cần phấn đấu để vươn lên.
Bài học mà chúng tôi muốn nói đến là phương pháp dạy cũng như học của Lương Định Của có giá trị từ thực tiễn đến thực nghiệm. Trong phim này, Lương Định Của gắn với dân, những kết quả khoa học mang lại lợi ích thiết thực cho dân cho nước, do đó được tồn tại lâu bền, chứ không phải luận văn, dự án nằm trên giấy, cất trong kho, cất trong các viện nghiên cứu và chỉ nghiên cứu mà thôi.
* VOH: Cám ơn ông !
