Những dự án giao thông trọng điểm tại đây, dù mang tính chiến lược, lại đang vướng mắc về mặt pháp lý và tài chính, làm gia tăng áp lực lên hạ tầng giao thông vốn đã quá tải.
Một trong những dự án nổi bật nhưng trì trệ là đoạn 3 của Vành đai 2, kết nối từ đường Phạm Văn Đồng đến nút giao Gò Dưa. Đoạn này dài 2,75 km, có tổng vốn đầu tư trên 2.700 tỉ đồng dưới hình thức BT (xây dựng - chuyển giao). Được khởi công vào năm 2017, nhưng đến năm 2020, dự án phải dừng lại do gặp vướng mắc về đền bù mặt bằng và thanh toán quỹ đất cho nhà đầu tư. Dù UBND TPHCM đã quyết định gia hạn thời gian hoàn thành đến năm 2026, song công trường vẫn chưa hoạt động trở lại.
Ngoài ra, kế hoạch mở rộng Quốc lộ 13, tuyến giao thông huyết mạch từ cầu Bình Triệu đến ranh tỉnh Bình Dương, đã có từ hơn 20 năm trước nhưng chưa thể triển khai vì vướng cơ chế và thiếu vốn. Hiện Sở GTVT TPHCM đang làm thủ tục mở rộng đường lên 53-60 m với tổng vốn gần 14.000 tỉ đồng theo hình thức BOT, được hỗ trợ bởi Nghị quyết 98.
Nút giao Mỹ Thủy là cửa ngõ vào cảng Cát Lái - điểm trung chuyển hàng hóa lớn nhất cả nước. Dự án này được khởi công từ năm 2016 với ngân sách hơn 3.600 tỉ đồng, nhằm giải tỏa ùn tắc giao thông cho trục Đồng Văn Cống – Võ Chí Công – Nguyễn Thị Định. Giai đoạn một của dự án đã hoàn thành các hạng mục lớn như hầm chui và cầu Kỳ Hà 3, nhưng các hạng mục còn lại đang đình trệ do chưa giải phóng xong mặt bằng. Theo yêu cầu của Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường, TP Thủ Đức phải bàn giao mặt bằng sạch trước ngày 31/12, nhưng vẫn còn nhiều rào cản.
Nút giao An Phú với ngân sách hơn 3.400 tỉ đồng cũng là dự án trọng điểm nhằm giảm tải cho khu Đông TPHCM. Tuy nhiên, kế hoạch hoàn thành vào tháng 4/2025 đã phải lùi đến cuối năm 2025 do vướng mặt bằng, hiện chỉ đạt 55% tổng khối lượng sau gần hai năm thi công. Tình trạng tương tự cũng diễn ra tại cầu Tăng Long trên đường Lã Xuân Oai - cây cầu đã xuống cấp, cần thay thế từ năm 2017 với vốn đầu tư ban đầu 450 tỉ đồng, nay đã tăng lên hơn 688 tỉ đồng. Theo kế hoạch mới nhất, đến tháng 12/2024, nhánh trái sẽ hoàn thành để thông xe, và toàn bộ cầu mới dự kiến hoàn thành vào tháng 12/2025.
Với những dự án giao thông trọng điểm bị chậm tiến độ, TPHCM đang đối mặt với áp lực pháp lý trong việc bảo vệ quyền lợi của người dân và nhà đầu tư. Đẩy nhanh giải phóng mặt bằng và đảm bảo nguồn vốn là những yếu tố quan trọng. Để tránh kéo dài và tăng chi phí, UBND TPHCM cần phối hợp với các ban ngành tìm giải pháp tháo gỡ, đảm bảo tính khả thi và minh bạch của các dự án.