Đề án này nhằm chuẩn bị cho việc đầu tư phát triển các tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, các tuyến metro tại TPHCM và Hà Nội, cũng như các tuyến đường sắt khác trong tương lai.
Trong văn bản gửi đi, TPHCM kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các cơ quan liên quan khẩn trương xây dựng và trình duyệt đề án này.
Nếu được giao nghiên cứu, thành phố đề xuất thành lập Tập đoàn đường sắt đô thị trực thuộc UBND TPHCM, sử dụng 100% vốn Nhà nước. Tập đoàn này sẽ phụ trách các công tác từ thiết kế, quản lý dự án, xây dựng, vận hành, khai thác đến kinh doanh bất động sản quanh các khu vực nhà ga và depot theo mô hình TOD (phát triển giao thông gắn với đô thị).
Thành phố dự định sẽ nghiên cứu, học hỏi từ kinh nghiệm của các thành phố có hệ thống metro phát triển như Trung Quốc, Nga, Tây Ban Nha, Hàn Quốc và Nhật Bản để xây dựng Tập đoàn đường sắt đô thị đủ năng lực về vốn, công nghệ và quản trị doanh nghiệp.
TPHCM đặt mục tiêu phát triển công nghiệp đường sắt, không chỉ phục vụ cho thành phố mà còn phục vụ cho khu vực và xuất khẩu ra thế giới.
Dự kiến vào ngày 22/12 tới, tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) của TPHCM sẽ chính thức vận hành sau hơn 12 năm khởi công. Tuyến metro có chiều dài 19,7 km, với 3 ga ngầm và 11 ga trên cao, sẽ là bước khởi đầu quan trọng cho hệ thống metro trong tương lai. Mức giá vé dao động từ 7.000 - 20.000 đồng tùy theo quãng đường với hình thức thanh toán linh hoạt cho người dân.