Table of Contents
Phép trừ là một phép toán quan trọng trong toán học, cho phép chúng ta tìm hiểu về sự khác biệt và sự mất đi giữa hai số. Đây là một khái niệm căn bản mà chúng ta gặp hàng ngày trong cuộc sống và trong các bài toán thực tế. Trên cơ sở này, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về phép trừ - từ cách tính đơn giản đến các dạng bài tập liên quan. Bằng cách nắm vững kiến thức về phép trừ, bạn sẽ tự tin và thành thạo hơn trong việc giải quyết các bài toán và ứng dụng thực tế.
1. Phép trừ là gì?
Với a, b ∈ (N), nếu có x ∈
Khi đó: a là số bị trừ; b là số trừ; x là hiệu.
Điều kiện để thực hiện được phép trừ là số bị trừ phải lớn hơn hay bằng số trừ. Khi thực hiện phép trừ hai số tự nhiên, ta trừ theo thứ tự từ phải sang trái.
Muốn thử lại phép trừ ta có thể lấy hiệu cộng với số trừ, nếu được kết quả là số bị trừ thì phép tính làm đúng.
2. Tính chất của phép trừ
2.1. Phép trừ cho chính số đó
a - a = 0
2.2. Trừ với số 0
a - 0 = a
Hiệu của phép trừ cho 0 bằng chính số đó.
3. Các dạng toán về phép trừ hai số tự nhiên
3.1. Dạng 1: Đặt tính rồi tính
Phép trừ không nhớ: 865279 – 450237 = ?
9 trừ 7 bằng 2, viết 2
7 trừ 3 bằng 4, viết 4
2 trừ 2 bằng 0, viết 0
5 trừ 0 bằng 5, viết 5
6 trừ 5 bằng 1, viết 1
8 trừ 4 bằng 4, viết 4
Phép trừ có nhớ: 647253 - 285749 = ?
13 trừ 9 bằng 4, viết 4 nhớ 1
4 thêm 1 bằng 5; 5 trừ 5 bằng 0, viết 0
12 trừ 7 bằng 5, viết 5 nhớ 1
5 thêm 1 bằng 6, 7 trừ 6 bằng 1, viết 1
14 trừ 8 bằng 6, viết 6 nhớ 1
2 thêm 1 bằng 3, 6 trừ 3 bằng 3, viết 3
3.2. Dạng 2: Tìm x
Phương pháp giải:
- Xác định vai trò của x
- Muốn tìm số hạng chưa biết ta lấy tổng trừ đi số hạng đã biết
- Muốn tìm số trừ ta lấy số bị trừ trừ đi số trừ
Ví dụ 1: X – 10 = 36
X = 36 +10
X = 46
Ví dụ 2: 18 – X = 5
X = 18 – 5
X = 13
3.3. Dạng 3: Giải bài toán có lời văn
Hai ngày cừa hàng bán được 791 kg gạo, ngày thứ nhất bán được 312 kg gạo. Hỏi ngày thứ hai bán được bao nhiêu kg gạo?
Giải
Ngày thứ hai bán được số kg gạo là:
791 – 312 = 479 (kg/gạo)
Đáp số: 479 kg/gạo
4. Bài tập ứng dụng cách tính phép trừ
Bài 1: Đặt tính rồi tính
a) 7363 – 4052 = ?
b) 93582 – 58924 = ?
ĐÁP ÁN
3 trừ 2 bằng 1, viết 1
6 trừ 5 bằng 1, viết 1
3 trừ 0 bằng 3, viết 3
7 trừ 4 bằng 3, viết 3
Vậy 7363 – 4052 = 3311
12 trừ 4 bằng 8, viết 8 nhớ 1
2 thêm 1 bằng 3, 8 trừ 3 bằng 5, viết 5
15 trừ 9 bằng 6, viết 6 nhớ 1
8 thêm 1 bằng 9, 13 trừ 9 bằng 4, viết 4 nhớ 1
5 thêm 1 bằng 6, 9 trừ 6 bằng 3, viết 3
Vậy 93582 – 58924 = 34658
Bài 2: Tìm X
a. X - 363 = 975
b. 207 + X = 815
c. X + 262 = 4848
ĐÁP ÁN
a. X – 363 = 975
X = 975 + 363
X = 1338
b. 207 + X = 815
X = 815 – 207
X = 608
c. X + 262 = 4848
X = 4848 – 262
X = 4586
Bài 3: Giải bài toán
Có 3 xe nước với thể tích nước như sau: xe thứ 1 chở được 728 lít nước, xe thứ 2 chở được 912 lít nước, biết xe thứ 3 chở ít hơn tổng lượng nước của xe thứ 1 và thứ 2 là 210 lít nước. Hỏi xe thứ 3 chở được bao nhiêu lít nước?
ĐÁP ÁN
Xe thứ nhất và xe thứ 2 chở được số lít nước là:
728 + 912 = 1640 (lít)
Xe thứ 3 chở được số lít nước là:
1640 – 210 = 1430 (lít)
Đáp số: 1430 lít nước
Hy vọng qua bài viết VOH Giáo dục chia sẻ về phép trừ sẽ giúp các em học sinh hiểu và áp dụng phép trừ, thực hiện các phép tính và giải quyết các bài toán số học một cách chính xác và hiệu quả.