Theo báo cáo của các Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài, thực tế quản lý nhà nước và số lượng các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu tại một số nước trong khu vực không giống với Việt Nam.
Singapore
Singapore hiện không có văn bản pháp quy nào tương đương Nghị định 83/2014 (của Việt Nam) về kinh doanh xăng dầu. Luật xăng dầu đã được hủy bỏ vào năm 2005 và không có văn bản thay thế.
Singapore hiện chỉ có Luật điều tiết ngành Công nghiệp Gas và LNG ban hành năm 2001 và sửa đổi năm 2002. Liên quan đến lĩnh vực xăng dầu, chỉ có Luật vận chuyển và lưu trữ xăng dầu và Luật quản lý bảo vệ môi trường.
Nước này có 04 doanh nghiệp thực hiện các công đoạn từ sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, bán buôn bán lẻ xăng dầu, trong đó 03 doanh nghiệp là doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài. Thị trường xăng dầu tại Singapore trước đây được đánh giá là hạn chế cạnh tranh và có dấu hiệu độc quyền theo chiều dọc với chỉ 04 doanh nghiệp sản xuất, phân phối.
Do đó, Chính phủ Singapore đã có chiến lược lôi kéo các công ty xăng dầu lớn của nước ngoài về Singapore hoạt động theo quy chế “Doanh nghiệp được phép buôn bán dầu” – Approved Oil Traders, do Bộ Công Thương Singapore vận hành và cấp phép (Cục doanh nghiệp).
Theo đó các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu được mở rộng kinh doanh sang cả các mặt hàng khác như khoáng sản, vật liệu xây dựng, vật liệu điện tử… ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp ở mức từ 5-10%. Đến nay, Singapore đã thu hút được hơn 500 doanh nghiệp toàn cầu tham gia vào lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu và phân phối xăng dầu.
Trung Quốc
Trung Quốc có 03 Tổng công ty xăng dầu trực thuộc Nhà nước. Tính đến hết năm 2019, có tổng cộng 106.000 trạm kinh doanh xăng dầu trên cả nước, với 458 doanh nghiệp được cấp phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu trong đó: 79 doanh nghiệp trực thuộc 02 tổng công ty lớn, 356 doanh nghiệp trực thuộc các Tổng công ty nhà nước khác và doanh nghiệp tư nhân, 23 doanh nghiệp hợp tác đầu tư nước ngoài.
Nhật Bản
Tại Nhật Bản, các doanh nghiệp được tự do tham gia thị trường kinh doanh xăng dầu tại Nhật Bản, ngoại trừ việc phải đáp ứng một số tiêu chuẩn bắt buộc về dự trữ, kiểm soát chất lượng và tính an toàn của sản phẩm.
Hiện nay, Nhật Bản có 11 doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu “đầu mối” (có chức năng vừa sản xuất, xuất nhập khẩu và phân phối xăng dầu). Các doanh nghiệp được tự do tham gia thị trường kinh doanh xăng dầu và cũng có nghĩa vụ chấp hành các quy định của pháp luật như các nhà bán lẻ lĩnh vực khác.
Thông tin tại buổi họp báo thường kỳ Quý III/2022 của Bộ Công Thương diễn ra vào chiều nay 12/10, khái niệm về thương nhân đầu mối của các nước khi đưa ra con số thống kê là thương nhân có chức năng vừa sản xuất, xuất nhập khẩu và phân phối. Theo khái niệm này, ở Việt Nam chỉ có 02 thương nhân là Công ty Cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn và Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn. Tuy nhiên, Việt Nam hiện có 38 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu (theo khái niệm quy định tại Nghị định số 83/2014/NĐ-CP và Nghị định số 95/2021/NĐ-CP là các thương nhân có chức năng kinh doanh xuất nhập khẩu và phân phối xăng dầu), trong đó có 04 thương nhân chỉ kinh doanh nhiên liệu hàng không. |