Trong bối cảnh này, việc giảm thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) cho dòng xe này được xem là giải pháp thiết thực để thúc đẩy phát triển phương tiện giao thông xanh.
Dự thảo Luật Thuế TTĐB sửa đổi sẽ được Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 9 sắp tới. Một trong những nội dung thu hút sự quan tâm là chính sách thuế đối với xe hybrid – loại xe sử dụng kết hợp động cơ xăng và điện.
Theo đề xuất, thuế TTĐB cho tất cả dòng xe hybrid sẽ được áp dụng ở mức 70% so với xe chạy xăng thông thường, không phân biệt là loại hybrid sạc trong (HEV) hay hybrid sạc ngoài (PHEV). Đây được xem là một bước tiến trong chính sách thuế nhằm khuyến khích sử dụng phương tiện ít phát thải và tiết kiệm năng lượng.
Hiện nay, xe hybrid sạc ngoài đang được áp thuế ở mức 70% so với xe xăng, còn xe hybrid sạc trong vẫn phải chịu thuế tương đương với xe truyền thống, dao động từ 35% đến 150% tùy dung tích. Điều này khiến nhiều mẫu xe hybrid dù tiết kiệm nhiên liệu nhưng vẫn chưa đủ sức cạnh tranh về giá so với các dòng xe khác.
Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, đánh giá đề xuất giảm thuế là hợp lý nhưng nên mạnh tay hơn, đưa mức thuế xuống còn 50% so với xe xăng. Bà cho rằng dù ngân sách có thể hụt thu khoảng 5.000 tỉ đồng/năm trong ngắn hạn, nhưng về dài hạn sẽ tiết kiệm được hàng chục ngàn tỉ đồng từ chi phí nhiên liệu và nhập khẩu dầu thô.
Tương tự, đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu cũng cho rằng mức thuế nên đủ hấp dẫn để tạo động lực thay đổi thói quen tiêu dùng, góp phần giảm ô nhiễm và thực hiện cam kết phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam.
Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đề xuất mức thuế TTĐB cho HEV là 70% và PHEV là 50% so với xe xăng cùng loại. VCCI nhấn mạnh cần cân bằng giữa mục tiêu tăng thu ngân sách và tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển trong môi trường kinh doanh ổn định.
Số liệu từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho thấy, năm 2024, Việt Nam tiêu thụ gần 10.000 xe hybrid, chủ yếu từ các hãng Nhật Bản như Toyota, Honda. Xu hướng sử dụng xe hybrid đang tăng rõ rệt, thể hiện qua doanh số đầu năm 2025 với khoảng 600 xe chỉ tính riêng hai thương hiệu lớn này.
VAMA cho rằng giảm thuế TTĐB xuống 50% cho xe hybrid sẽ mang lại nhiều lợi ích như bảo đảm an ninh năng lượng, thu hút đầu tư, thúc đẩy đổi mới công nghệ và tạo thêm việc làm trong ngành công nghiệp ô tô. Điều này còn góp phần phát triển hệ sinh thái giao thông bền vững.
TS Lê Văn Nghĩa, ĐH Bách khoa Hà Nội, cho biết xe hybrid giúp giảm tiêu thụ nhiên liệu từ 30% đến 50% so với xe động cơ đốt trong. Ngoài hiệu suất tốt, xe hybrid còn có khả năng tái tạo năng lượng khi phanh, giảm phát thải và không yêu cầu hạ tầng sạc điện quá phức tạp như xe thuần điện.
Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, ông Tạ Đình Thi, nhận định xe hybrid là giải pháp hợp lý trong giai đoạn chuyển tiếp giữa xe xăng và xe điện. Việc đẩy mạnh phát triển dòng xe này sẽ giúp giảm áp lực ô nhiễm tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, đồng thời góp phần cải thiện chất lượng sống và hạ tầng giao thông.
Theo giới chuyên gia, để đạt mục tiêu giảm phát thải của ngành giao thông, không thể chỉ trông chờ vào xe điện. Trong số khoảng 450.000 ô tô bán ra tại Việt Nam năm 2024, chỉ chưa đến 100.000 là xe điện. Do đó, cần có chính sách đồng bộ hỗ trợ tất cả phương tiện xanh, bao gồm cả xe hybrid, nhằm thúc đẩy chuyển đổi năng lượng trong giao thông một cách thực chất và hiệu quả.
