Tin tứcXuất khẩu rau quả Việt Nam đang ghi nhận những kết quả đáng chú ý tại thị trường Trung Quốc, với kim ngạch gần 2,5 tỷ USD trong 7 tháng đầu năm 2024.Dự báo kim ngạch còn tăng khi nước này vừa đồng ý nhập khẩu chính ngạch sầu riêng đông lạnh, dừa tươi và cá sấu của Việt Nam.
Năm 2024, ngành rau quả sẽ tiếp tục tăng trưởng 15 - 20%, tương đương 6,5 - 7 tỷ USD. Đặc biệt, 4 sản phẩm sẽ được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc trong thời gian tới gồm dược liệu, dừa, hoa quả đông lạnh và dưa hấu sẽ góp phần đưa kim ngạch xuất khẩu rau quả năm nay có thể đạt từ 6,5 tỷ USD.
Tuy nhiên, để giữ được thị trường Trung Quốc, lãnh đạo ngành nông nghiệp và các chuyên gia cũng đưa ra cảnh báo, nông dân và doanh nghiệp Việt cần duy trì, nâng cao chất lượng, tuân thủ nghiêm quy định về chất lượng và truy xuất nguồn gốc để có thể tận dụng được cơ hội xuất khẩu.
Ông Trần Văn Đức - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư dừa Bến Tre cho biết, một số đối tác ở Trung Quốc đã bắt đầu liên hệ để tìm hiểu, tham quan nhà máy và sản phẩm dừa. Ông tự tin, doanh nghiệp của mình có thể đáp ứng các yêu cầu về vùng nguyên liệu cũng như cơ sở đóng gói từ phía Trung Quốc vì đã có kinh nghiệm xuất khẩu dừa tươi sang nhiều thị trường cao cấp trên thế giới.
Số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, cho thấy tính đến hết tháng 7 năm nay, xuất khẩu rau quả của nước ta thu về gần 3,9 tỷ USD, tăng mạnh 25,9% so với cùng kỳ năm ngoái.
Riêng xuất khẩu sang Trung Quốc đạt gần 2,5 tỷ USD, tăng 25% so với cùng kỳ năm 2023. Thị trường Trung Quốc chiếm tới 64,1% tổng kim ngạch xuất khẩu ngành hàng rau quả của nước ta trong 7 tháng năm 2024.
Trong các mặt hàng nông lâm thủy sản xuất khẩu sang quốc gia tỷ dân, rau quả đứng top 1 về kim ngạch. Đồng thời, Trung Quốc cũng là khách hàng lớn nhất của rau quả Việt Nam.
Hiện nay, nước ta có 14 mặt hàng nông sản xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc, gồm: sầu riêng tươi, khoai lang, thanh long, nhãn, chôm chôm, xoài, mít, dưa hấu, chuối, măng cụt, vải thiều, chanh dây, sầu riêng đông lạnh, dừa tươi.
Theo số liệu từ Hải quan Trung Quốc, năm 2023, quốc gia tỷ dân đã chi hơn 24 tỷ USD để nhập khẩu các mặt hàng rau quả và sản phẩm chế biến của nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng nội địa.
Đáng chú ý, Việt Nam nổi lên như một hiện tượng và vượt hẳn Chile để trở thành quốc gia xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc nhiều thứ 2 với kim ngạch 3,4 tỷ USD. Thị phần xuất khẩu rau quả Việt Nam tại thị trường Trung Quốc đã tăng mạnh từ 8% năm 2022 lên 14% năm 2023.
“Nếu nông sản Việt Nam được khơi thông một cách liên tục với những giải pháp là cửa khẩu thông minh, đường sắt, đường bộ. Thì tiềm năng lợi thế của ta về nông sản xuất sang Trung Quốc chắc chắn không dừng ở cái mức 20 - 30%”, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết.
Về tiềm năng xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc, ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam - cho rằng, với dân số hơn 1,4 tỷ người, tầng lớp trung lưu ngày càng nhiều, Trung Quốc là thị trường lớn cho nhiều loại rau quả Việt Nam.
Mới đây, Bộ NN-PTNT và Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã ký thêm nghị định thư xuất khẩu sầu riêng đông lạnh và dừa tươi sang thị trường này, ngành rau quả của nước ta có thể thu thêm vài trăm triệu USD mỗi năm, sau đó kim ngạch sẽ tăng theo từng năm.
Ông Nguyên phân tích, tương lai Trung Quốc sẽ tăng cường nhập khẩu sầu riêng đông lạnh tách múi để dùng chế biến vì giảm được một khoản tiền rất lớn liên quan chi phí vận chuyển do loại bỏ vỏ từ đầu nguồn.
Doanh nghiệp xuất khẩu sản phẩm đông lạnh của Việt Nam cũng đỡ áp lực trong tuân thủ quy định về kiểm dịch thực vật (các sinh vật có nguy cơ gây hại đi kèm quả tươi) và có thể bán vào sâu trong nội địa Trung Quốc nhờ thời gian bảo quản dài.
Thị phần sầu riêng Việt Nam trong tổng lượng nhập khẩu của Trung Quốc tăng mạnh lên 34,6%. Giá sầu riêng nhập khẩu trung bình từ Việt Nam đạt hơn 4.332 USD/tấn.
Từ xuất khẩu tiểu ngạch, sầu riêng tươi của Việt Nam xuất khẩu chính ngạch, các vùng trồng sản xuất, đóng gói theo tiêu chuẩn thị trường Trung Quốc nên số lượng xuất khẩu ngày càng tăng.
Việt Nam cũng có những ưu thế so với các nước xuất khẩu sầu riêng vào Trung Quốc như có diện tích lớn, sầu riêng ở các nước chỉ có theo mùa còn Việt Nam thu hoạch quanh năm nên lúc nào cũng có hàng xuất khẩu.
Cùng với đó là vị trí địa lý thuận tiện, việc vận chuyển sầu riêng từ vùng trồng ở nước ta sang Trung Quốc gần, chỉ mất 1,5 ngày. Nhờ đó, sầu riêng đảm bảo tươi ngon, chi phí vận chuyển lại rẻ hơn so với Thái Lan, Malaysia và Philippines.
Theo ông Nguyên, đến năm 2025, nhu cầu sầu riêng của thị trường Trung Quốc có thể đạt 20 tỷ USD và cả thế giới là 28,6 tỷ USD. Do đó, tiềm năng để Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu mặt hàng này sang Trung Quốc còn nhiều dư địa.
Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam cho biết, nhu cầu tiêu thụ sầu riêng ở thị trường tỷ dân như Trung Quốc hiện rất lớn. Trước đây, Thái Lan là thị trường cung cấp sầu riêng chủ yếu cho Trung Quốc, năm ngoái thị phần giảm xuống còn hơn 65%, đạt 929.000 tấn, trị giá 4,57 tỷ USD.
Trong khi đó, Việt Nam đang có gần 175.000ha đất trồng dừa, sản lượng khoảng 2 triệu tấn và là quốc gia đứng thứ 7 thế giới về sản xuất loại quả này. Các vùng trồng tập trung chủ yếu tại các tỉnh duyên hải miền Trung và ĐBSCL.
Và cũng giống như sầu riêng, Trung Quốc là một trong những thị trường tiêu thụ dừa lớn trên thế giới. Do đó, việc được phép xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc mở ra cơ hội lớn đối với ngành dừa Việt Nam. Đây là thị trường có khoảng cách địa lý rất gần, thời gian vận chuyển ngắn với chi phí thấp nên sản phẩm sẽ cạnh tranh được với các quốc gia khác.
Ngoài ra, nước ta còn có tiềm năng xuất khẩu rất lớn đối với trái bưởi, ớt, cây gia vị,... ông Nguyên cho hay.
Với việc sầu riêng đông lạnh và dừa tươi có "visa" vào thị trường Trung Quốc, Bộ NN-PTNT tính toán, kim ngạch xuất khẩu của hai sản phẩm này có thể đạt 600-800 triệu USD trong năm nay và sớm góp mặt trong danh sách các loại nông sản xuất khẩu giá trị tỷ USD.
Theo Bộ NN-PTNT, trong danh sách các loại trái cây đang đàm phán mở cửa sang thị trường Trung Quốc còn có bưởi, bơ, na, roi.
Hiện Việt Nam đã có 13 mặt hàng nông sản xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc, gồm: tổ yến, khoai lang, thanh long, nhãn, chôm chôm, xoài, mít, dưa hấu, chuối, thạch đen, măng cụt, vải và chanh dây.
Ngoài mặt hàng xuất khẩu về rau quả tăng trưởng nói riêng thì các mặt hàng xuất khẩu nông sản nói chung đều đang tăng tốc tốt, báo hiệu một năm khả quan.
Ngoài thị trường Trung Quốc, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng xác định Mỹ, Nhật Bản và EU là các thị trường trọng điểm. Tới đây, Bộ sẽ thúc đẩy mở cửa các thị trường mới còn nhiều tiềm năng như các nước Hồi giáo Halen, Trung Đông, Châu Phi.
