Ban nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV, Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính) vừa có báo cáo gửi Thủ tướng Phạm Minh Chính về kết quả khảo sát tình hình doanh nghiệp và một số đề xuất, tham mưu để hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế.
Ban IV cho biết kết quả khảo sát cho thấy doanh nghiệp đang trải qua bối cảnh đặc biệt khó khăn.
Trong tổng số 9.556 doanh nghiệp tham gia khảo sát, có 82,3% doanh nghiệp dự kiến giảm quy mô, tạm ngừng kinh doanh hoặc ngừng kinh doanh trong các tháng còn lại của năm 2023.
Trong số các doanh nghiệp còn hoạt động năm 2023, có 71,2% dự kiến giảm quy mô lao động trên 5%, trong đó có 22,2% dự kiến giảm trên 50%. Có 80,7% doanh nghiệp dự kiến giảm doanh thu trên 5%, trong đó tỷ lệ giảm trên 50% doanh thu là 29,4%.
Đặc biệt, niềm tin của doanh nghiệp đối với kinh tế vĩ mô, kinh tế ngành trong bối cảnh này đặc biệt thấp. Có đến 81,4% doanh nghiệp được khảo sát có đánh giá tiêu cực/rất tiêu cực về triển vọng kinh tế Việt Nam trong các tháng còn lại của năm 2023.
Đánh giá về triển vọng kinh tế ngành năm 2023, có tới 29,6% doanh nghiệp cho rằng rất tiêu cực.
Các khó khăn, thách thức lớn nhất doanh nghiệp đang phải đối mặt là về đơn hàng (59,2%); tiếp cận vốn vay (51,1%); thực hiện thủ tục hành chính và đáp ứng các quy định của pháp luật (45,3%); nguy cơ hình sự hóa các giao dịch kinh tế (31,1%).
Trong bối cảnh khó khăn đó, sự hỗ trợ của chính quyền địa phương chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn khi có đến 84% doanh nghiệp đánh giá hiệu quả điều hành và hỗ trợ của chính quyền địa phương ở mức kém hiệu quả.
Doanh nghiệp kiến nghị nhiều giải pháp phục hồi
Báo cáo cho biết hoạt động điều hành của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ thời gian qua được cộng đồng doanh nghiệp ghi nhận là rất quyết liệt, kịp thời, bám sát những khó khăn của doanh nghiệp và của nền kinh tế.
Song, theo báo cáo, vấn đề đặt ra là khâu triển khai chính sách, truyền thông chính sách và hiệu quả thực thi chưa tương xứng với quyết tâm và hành động của Chính phủ và Thủ tướng.
Cần có cải thiện mạnh mẽ trong thời gian tới để nỗ lực của Chính phủ và hệ thống hành chính thực sự đem lại giá trị cho doanh nghiệp và nền kinh tế.
Doanh nghiệp kiến nghị kéo dài thời hạn các chính sách hỗ trợ đã phát huy hiệu quả trong giai đoạn Covid-19, gồm việc giảm 2% thuế giá trị gia tăng đến hết năm 2025.
Hoãn, giảm các chi phí liên quan đến bảo hiểm xã hội, kinh phí công đoàn, hay xem xét mức đóng thuế thu nhập cá nhân mới. Đẩy nhanh việc hoàn thuế cho doanh nghiệp, thực hiện trong vòng 3 tháng sau khi hoàn thành xuất khẩu đơn hàng, chống gian lận thuế.
Đưa thuế thu nhập doanh nghiệp với doanh nghiệp xuất khẩu về mức 5-10% để tạo sức cạnh tranh với doanh nghiệp các nước khác...
Để tiếp cận vốn vay, doanh nghiệp cũng kiến nghị nghiên cứu gói tín dụng ưu đãi cho ngành chủ lực, doanh nghiệp nhỏ và vừa; không siết tín dụng với bất động sản liên quan nhà ở xã hội, bệnh viện, trường học, hạ tầng.
Cho phép ngân hàng thương mại được mua lại các trái phiếu sắp tới hạn, giảm mạnh lãi suất vay cho thuê, mua nhà ở xã hội, xem xét cơ chế để doanh nghiệp tham gia tín chấp, bảo lãnh cho người lao động… Giảm mạnh lãi suất vay cho thuê, mua nhà ở xã hội để số đông công nhân, người lao động có cơ hội tiếp cận.
Về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, doanh nghiệp đề xuất sớm hoàn thành điều tra các vụ án hiện tại để doanh nghiệp ổn định tư tưởng, tập trung sản xuất kinh doanh, không hình sự hóa các quan hệ kinh tế dân sự.
Hạn chế thanh kiểm tra doanh nghiệp, không ban hành thêm văn bản mới tạo gánh nặng chi phí, thủ tục. Có cơ chế pháp lý rõ ràng với các chính sách liên quan tới hỗ trợ doanh nghiệp.
Cần tập trung tháo gỡ như đẩy mạnh đầu tư công để bơm tiền cho nền kinh tế, chú trọng hạ tầng kết nối giữa các trung tâm kinh tế, thu hút làn sóng đầu tư tư nhân, FDI thế hệ mới.