Tin tứcTrong văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố và Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), Bộ Công Thương cho biết, Philippines tạm dừng nhập khẩu các loại gạo xay xát thường và gạo xay xát kỹ ngoại trừ gạo đặc sản mà nông dân nước này không sản xuất phổ biến.
Bộ Công Thương yêu cầu các địa phương nhanh chóng thông tin đến doanh nghiệp trên địa bàn, đồng thời tổng hợp khó khăn, vướng mắc phát sinh để báo cáo nhằm kịp thời có giải pháp.
VFA được giao trách nhiệm phối hợp chặt chẽ với đối tác nhập khẩu tại Philippines nắm bắt thay đổi chính sách, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, xúc tiến thương mại tại các bạn hàng truyền thống cũng như thị trường tiềm năng mới.
Bộ khuyến khích các doanh nghiệp chủ động tìm kiếm thị trường ngoài Philippines, vừa để phân tán rủi ro, vừa nâng cao khả năng thích ứng trong bối cảnh thương mại toàn cầu biến động.
Các doanh nghiệp được đề nghị tăng cường mua tạm trữ lúa gạo trong nước, thực hiện nghiêm quy định tại Nghị định 107 về kinh doanh xuất khẩu gạo qua đó góp phần ổn định giá lúa và bảo vệ lợi ích nông dân.
Theo ông Nguyễn Tuấn Việt, Tổng giám đốc Công ty tư vấn xuất khẩu VietGo, trung bình mỗi năm Việt Nam xuất khẩu khoảng 8 - 9 triệu tấn gạo, trong đó hơn 3,6 triệu tấn (tương đương hơn 40% tổng kim ngạch) được xuất sang Philippines.
Mỗi tháng, Philippines nhập từ Việt Nam khoảng 300.000 tấn gạo, đồng nghĩa việc tạm ngưng 60 ngày sẽ khiến 600.000 tấn gạo bị “tắc nghẽn”. Con số này tương đương khoảng 7% tổng lượng gạo xuất khẩu hàng năm của Việt Nam ảnh hưởng không nhỏ đến chỉ tiêu xuất khẩu năm 2025.
Ông Việt cho rằng nguyên nhân gián tiếp đến từ chính sách áp thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump khiến trật tự thương mại toàn cầu bị đảo lộn. Một số quốc gia xuất khẩu gạo đối thủ như Ấn Độ và Thái Lan đã điều chỉnh giá, đồng thời tìm cách mở rộng thị trường lân cận trong đó có Philippines gây áp lực cạnh tranh cho gạo Việt Nam.
Khi các nước bị áp thuế cao tìm cách hạ giá sản phẩm ở những thị trường khác để tiêu thụ, nhiều mặt hàng có nguy cơ dư thừa, khiến một số quốc gia buộc phải tạm dừng nhập khẩu. Đây cũng là lý do Philippines đưa ra quyết định “đóng cửa” tạm thời.
Theo ông Việt, tình hình này không chỉ ảnh hưởng riêng ngành gạo mà còn là lời cảnh tỉnh cho toàn bộ doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam. Trong bối cảnh thương mại toàn cầu thay đổi, việc phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống tiềm ẩn rủi ro lớn.
