Xe nhập khẩu giảm do nhà nhập khẩu thận trọng?

Đại diện Tổng cục Hải quan, Cục Đăng kiểm, các nhà nhập khẩu ô tô chính hãng tại hội thảo (ảnh: K.H)

Bên cạnh việc nhìn lại tình hình sản xuất, nhập khẩu ô tô, đi tìm nguyên nhân của sự sụt giảm ô tô nhập khẩu cả về số lượng và trị giá trong 9 tháng năm 2016, hội thảo đặt ra những đề xuất về chính sách thay thế cho Thông tư 20/2011 của Bộ Công thương, tiến tới xây dựng một thị trường cạnh tranh lành mạnh. 

Thương nhân nhập khẩu ô tô từ 09 chỗ ngồi trở xuống khi làm thủ tục nhập khẩu, ngoài việc thực hiện các quy định hiện hành, phải nộp bổ sung những giấy tờ sau cho các cơ quan nhà nước có thẩm quyền:  

1. Giấy chỉ định hoặc Giấy ủy quyền là nhà nhập khẩu, nhà phân phối của chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ô tô đó hoặc hợp đồng đại lý của chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ô tô đó đã được cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài hợp pháp hoá lãnh sự theo quy định của pháp luật: 01 (một) bản sao có xác nhận và đóng dấu sao y bản chính của thương nhân.  

2. Giấy chứng nhận cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô đủ điều kiện do Bộ Giao thông vận tải cấp: 01 (một) bản sao có xác nhận và đóng dấu sao y bản chính của thương nhân.

Thông tư số 20/2011/TT-BCT của Bộ Công thương

Ông Trần Tấn Trung, Tổng Giám đốc công ty phân phối Audi Việt Nam kiến nghị áp dụng các giải pháp giám sát công bố của các nhà nhập khẩu về phụ tùng và linh kiện xe nhập khẩu, từ đó áp giá tính thuế nhập khẩu công bằng và chính xác. Ông cho rằng, việc yêu cầu cung cấp tài liệu Thông số kỹ thuật xe (Vehicle Data) cho mỗi chiếc xe nhập khẩu là dễ dàng và minh bạch, trong đó liệt kê rất chi tiết mọi linh kiện và phụ tùng đã được nhà máy lắp ráp, đi cùng mỗi số nhận dạng xe (VIN) tương ứng.

Cơ quan Hải quan hoàn toàn có cơ sở giám sát nhà nhập khẩu và áp thuế chính xác, theo các đơn giá đã công bố của nhà sản xuất.  

Trả lời vấn đề này, ông Nguyễn Quang Sơn, Trưởng phòng Giám quản hàng hóa Xuất nhập khẩu thương mại, Tổng cục Hải quan, cho biết cơ quan Hải Quan đã áp dụng giải pháp này và đề nghị các hãng ô tô cập nhật thường xuyên, thậm chí là hàng tháng, biểu giá mọi linh kiện, phụ tùng chính hãng, để đưa vào cơ sở dữ liệu tính thuế.

Ông Nguyễn Tô An,Trưởng phòng Chất lượng xe cơ giới và ông Trần Hoàng Phong, Đội trưởng Đội kiểm tra chất lượng xe cơ giới, Cục Đăng kiểm Việt Nam, cũng đề nghị các hãng ô tô công khai tài liệu thông số kỹ thuật xe và chủ động cung cấp cho cơ quan nhà nước, loại tài liệu mà theo ông Trần Tấn Trung, có thể truy xuất từ bất cứ một đại lý chính thức nào của các hãng ô tô trên toàn thế giới. 

5 con đường đưa xe ô tô đến với người tiêu dùng

Ông Trung cho biết, theo nghiên cứu, có 5 con đường đưa xe ô tô đến với người tiêu dùng, theo đó, đường nhập khẩu chính hãng hoặc mở nhà máy lắp ráp tại Việt Nam là ngắn nhất mà các nhà nhập khẩu song song không có được, trừ khi phải có những giải pháp hạ thấp giá trị nhập khẩu. Đồng thời, ông cũng kiến nghị các biện pháp thực thi hiệu quả, chống vi phạm sở hữu trí tuệ, nhãn mác đang diễn ra hết sức tràn lan, không thể kiểm soát. Đây cũng là một trong những vấn đề cạnh tranh bất bình đẳng, gây bất lợi cho các nhà sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và phân phối ô tô chính hãng, vì họ đang bỏ rất nhiều chi phí xây dựng thị trường và thương hiệu, trong khi người kinh doanh nhỏ lẻ hưởng lợi. 

Theo số từ liệu báo cáo đề dẫn của Tổng biên tập Báo Hải quan, bà Vũ Thị Ánh Hồng, sau 2 năm liên tiếp có sức tăng rất mạnh cả về lượng và trị giá, 9 tháng năm 2016, nhập khẩu ô tô nguyên chiếc có dấu hiệu đi xuống, giảm 7,3% về lượng xe và giảm 16,9% về trị giá.

Đánh giá về tình hình này, bà Đào Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Thuế Xuất nhập khẩu, Tổng cục Hải quan, nhận định rằng xu hướng giảm nhập khẩu ô tô diễn ra dường như là một bước đi thận trọng của các nhà nhập khẩu trước tình hình chính sách đang biến động với sự điều chỉnh về chính sách thuế của Chính phủ như thuế xuất nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt áp dụng với ô tô.

Đồng thuận với ý kiến này, nhưng ông Trần Tấn Trung cho rằng những thay đổi về chính sách thuế làm ảnh hưởng rất nhiều đến quyết định mua hàng của người tiêu dùng, qua đó điều chỉnh quy luật cung cầu, các hãng ô tô phải quyết định nhập khẩu phù hợp với nhu cầu thị trường. Cùng với đó là Thông tư 20 của Bộ Công thương cũng tác động không ít tới thị trường ô tô nhập khẩu, dẫn tới việc các nhà nhập khẩu phải quan sát và thận trọng hơn.