Những năm gần đây, viễn thông và công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, mang lại nhiều giá trị tích cực cho đời sống và quản lý xã hội. Tuy nhiên, sự phát triển này cũng mở ra những nguy cơ mới khi nhiều đối tượng xấu lợi dụng công nghệ để thực hiện hành vi lừa đảo.
Mạo danh cơ quan Nhà nước để lừa đảo
Trong thời gian qua, các đối tượng lừa đảo thường sử dụng điện thoại để giả danh cơ quan Nhà nước, nhằm lấy lòng tin và lừa đảo người dân. Tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng đã nhấn mạnh sự cần thiết của việc áp dụng giải pháp định danh cuộc gọi từ các cơ quan Nhà nước để hạn chế tình trạng lừa đảo.
Theo Bộ trưởng, các nhà mạng cần đầu tư công nghệ để khi cơ quan Nhà nước gọi điện, tên cơ quan sẽ hiển thị trên màn hình điện thoại của người nhận. Điều này giúp người dân dễ dàng xác minh và nhận diện cuộc gọi chính thức, giảm thiểu nguy cơ bị lừa đảo.
Dịch vụ định danh cuộc gọi (Voice Brandname)
Thực hiện chỉ đạo của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ Thông tin và Truyền thông đã phối hợp với các doanh nghiệp viễn thông triển khai dịch vụ định danh cuộc gọi. Theo đó, khi các Bộ, cơ quan ngang Bộ, hoặc cơ quan thuộc Chính phủ liên hệ với người dân, tên của cơ quan sẽ hiển thị trên màn hình điện thoại thay vì chỉ hiện số điện thoại.
Đến nay, 732 số điện thoại di động thuộc các cơ quan Nhà nước đã đăng ký định danh để sử dụng cho liên lạc chính thức với tổ chức và cá nhân. Các nhà mạng lớn như Viettel, Vinaphone, Mobifone, cùng các mạng di động ảo như Itel, Mobicast, Local, VNSky và FPT đã hoàn tất khai báo tên định danh cho những số này.
Cảnh giác với cuộc gọi không có tên định danh
Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, người dân nên thận trọng khi nhận các cuộc gọi từ số điện thoại có độ dài 10 chữ số (đầu số 03, 05, 07, 08, 09) tự xưng là cơ quan Nhà nước nhưng không hiển thị tên định danh. Đây có thể là dấu hiệu của các cuộc gọi lừa đảo.
Bộ cũng khuyến cáo người dân khi nhận cuộc gọi xưng danh cơ quan Nhà nước, nên kiểm tra thông tin và có thể yêu cầu gọi lại qua số điện thoại di động đã được định danh để đảm bảo tính chính xác. Nếu nghi ngờ là cuộc gọi lừa đảo, cần báo ngay cho cơ quan chức năng để xử lý.
Thách thức trong định danh số điện thoại cố định
Bên cạnh việc triển khai định danh cho số di động, Bộ Thông tin và Truyền thông đang thực hiện định danh cho các số điện thoại cố định của cơ quan Nhà nước. Tuy nhiên, việc này đòi hỏi sự chuyển đổi từ công nghệ PTSN cũ sang công nghệ IP, cùng với việc nâng cấp thiết bị và đường truyền dẫn. Do đó, quá trình này sẽ cần thêm thời gian để các doanh nghiệp viễn thông hoàn thành.
Hiện tại, một số thuê bao điện thoại cố định không có thiết bị hỗ trợ màn hình sẽ không thể nhận diện tên định danh khi có cuộc gọi đến. Đặc biệt, mạng di động Vietnamobile vẫn chưa triển khai hỗ trợ tính năng này, do đó người sử dụng mạng này cần hết sức cảnh giác khi nhận các cuộc gọi tự xưng là từ cơ quan Nhà nước.
Việc triển khai định danh cuộc gọi là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ người dân trước các hình thức lừa đảo qua điện thoại. Bộ Thông tin và Truyền thông cam kết sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan và doanh nghiệp để xây dựng một môi trường liên lạc an toàn, đáng tin cậy. Người dân cần chủ động nắm bắt thông tin và thực hiện các biện pháp kiểm tra để tránh trở thành nạn nhân của các thủ đoạn lừa đảo tinh vi.