Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Pain Reports.
Các nhà nghiên cứu đã xem xét hiện tượng có tên “ảo giác bàn tay cao su” (Rubber Hand Illusion), trong đó một bàn tay giả được đặt trên bàn trước mặt người tham gia, trong khi tay thật của họ bị che khuất.
Các nghiên cứu trước đây cho thấy, khi cả hai bàn tay (thật và giả) được chạm vào cùng lúc, nhiều người bắt đầu cảm nhận được những kích thích trên bàn tay cao su như thể đó là một phần của cơ thể họ.
Trong nghiên cứu mới, thay vì dùng xúc giác, các nhà khoa học đã sử dụng nhiệt và ánh sáng. Có 34 người tham gia thử nghiệm được đặt trước một bàn tay cao su phát sáng màu đỏ, trong khi tay thật của họ (được giấu sau màn chắn) sẽ được tác động bởi nhiệt độ khác nhau, từ dễ chịu đến gây đau. Những người tham gia dùng tay còn lại để đánh giá mức độ đau mà họ cảm nhận.
Trong nhóm đối chứng, bàn tay cao su được đặt ngược lại để kiểm tra sự khác biệt trong cảm giác.
Kết quả cho thấy rằng, khi bàn tay cao su được đặt đúng chiều, những người tham gia cho biết cảm giác đau giảm chỉ sau 1,5 giây kể từ khi ảo giác bắt đầu và hiệu ứng này kéo dài trong suốt quá trình thử nghiệm.
Giáo sư Martin Diers, chuyên gia về Y học Tâm lý và Tâm lý trị liệu tại Đại học Ruhr Bochum, Đức, cho biết, cường độ đau mà người tham gia cảm nhận giảm đi đáng kể trong nhóm có điều kiện ảo giác bàn tay cao su so với nhóm đối chứng.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, khi con người nhận thức bàn tay cao su như một phần của cơ thể mình, cảm giác đau của họ cũng giảm đi.
Nghiên cứu này đã mang lại những hiểu biết quan trọng về cách não bộ tích hợp thông tin thị giác và cảm giác để giảm đau.
Một lý do khác khiến ảo giác này có hiệu quả có thể liên quan đến hiện tượng giảm đau bằng thị giác (visual analgesia), trong đó, việc chỉ cần nhìn vào bộ phận đang bị đau cũng có thể làm giảm cường độ cơn đau mà người đó đang cảm nhận.
Tuy nhiên, ông Diers lưu ý rằng, các nhà nghiên cứu vẫn chưa hiểu đầy đủ cơ chế thần kinh đứng sau hiện tượng này.
Dù vậy, những phát hiện này có thể mở ra hướng đi mới cho một số phương pháp điều trị cơn đau mãn tính mà không cần dùng thuốc, một triển vọng đáng kỳ vọng.
