Nguy cơ cao khi thời tiết chuyển lạnh
Theo ThS.BS Hoàng Duy Luân, khoa y học cổ truyền, Bệnh viện Bạch Mai, liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên (liệt mặt) là tình trạng tổn thương dây thần kinh số 7, dẫn đến giảm hoặc mất hoàn toàn chức năng vận động của các cơ ở mặt (liệt toàn bộ nửa mặt).
Theo y học cổ truyền, liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên hay còn được mô tả với biệt danh "khẩu nhãn oa tà". Bệnh không phân biệt lứa tuổi, ai cũng có thể mắc phải do nhiều yếu tố khác nhau.
Theo bác sĩ, có đến 80% người bị liệt dây thần kinh số VII là do bị trúng gió, nhiễm lạnh đột ngột. Ngoài ra, bệnh còn do nhiều nguyên nhân khác khiến dây thần kinh bị chèn ép dẫn đến tình trạng sưng. Hoặc do mắc các bệnh viêm nhiễm như viêm tai xương chũm nhưng không được điều trị kịp thời nên dẫn đến biến chứng, vi rút zona, chấn thương hoặc tác động từ phẫu thuật ở vùng thái dương, vùng xương chũm, vùng mặt hoặc tai.
Thông tin từ bác sĩ Luân, triệu chứng liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên cũng rất dễ nhận biết và phổ biến là yếu một phần tới liệt hoàn toàn một bên mặt, tiến triển trong vài giờ hoặc vài ngày.
"Các triệu chứng thường gặp có thể nhận biết như mắt nhắm không kín, chảy nước mắt; Giảm hoặc mất nếp nhăn trán, rãnh mũi má. Súc miệng nước sẽ bị chảy ra ở khoé miệng bên liệt, thức ăn giắt vào kẽ răng và má.
Tê bì nửa mặt, quanh xương hàm hoặc sau tai. Đau đầu, tăng cảm giác về âm thanh của tai bên bệnh. Giảm vị giác ở 2/3 trước lưỡi bên bệnh kèm giảm tiết nước bọt, nước mắt", bác sĩ Luân nêu rõ.
Ông cho biết bệnh này cần phải được phát hiện và điều trị kịp thời, đúng cách nếu không sẽ lâu khỏi và gây ra các biến chứng khác nhau như biến chứng về mắt.
Người bệnh có thể bị viêm loét giác mạc, viêm kết mạc, lộn mí, đồng vận (là tình trạng có cơ không tự chủ phối hợp với các hoạt động tự chủ như mắt nhắm khi ăn hoặc cười), tình trạng có thắt nửa mặt sau liệt, chảy nước mắt khi ăn còn gọi là hội chứng nước mắt cá sấu.
Phương pháp điều trị
Hiện nay ngoài những phương pháp điều trị hiện đại như sử dụng nhóm thuốc corticoid, vitamin B liều cao, tăng dẫn truyền thần kinh… người bệnh bị liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên sẽ được trị liệu phối kết hợp bằng các phương pháp châm cứu, cứu ngải, xoa bóp - bấm huyệt, thủy châm, cấy chỉ, uống thuốc sắc và giác hơi.
Tùy theo tình trạng bệnh cụ thể của từng bệnh nhân và từng giai đoạn phát triển của bệnh, các bác sĩ sẽ lựa chọn và áp dụng những phương pháp phù hợp nhất. Khi sử dụng phương pháp châm cứu, các bác sĩ sẽ biện chứng theo lý luận học thuyết kinh lạc huyệt vị, châm kết hợp các huyệt ở tứ chi kết hợp huyệt tại chỗ vùng mặt.
Mục đích dùng tối thiểu huyệt ở trên mặt để giảm cảm giác đau và sợ đau cho người bệnh mà vẫn đạt hiệu quả cao. Ngoài ra bác sĩ còn dùng nhĩ châm là dán hạt vương bất lưu hành trên loa tai để người bệnh hàng ngày tự day kích thích huyệt vị.
Với phương pháp xoa bóp bấm huyệt để điều trị liệt thần kinh 7 ngoại biên. Phương pháp này còn giúp điều trị bệnh nhân rối loạn lo âu, stress, mất ngủ… các bệnh lý rất nhiều người liệt mặt giai đoạn đầu mắc phải.
Với phương pháp cấy chỉ, đây là phương pháp kết hợp y học cổ truyền và khoa học hiện đại, sử dụng cho những người bệnh ở xa không thường xuyên đến điều trị được. Phương pháp này vừa tiết kiệm công sức, chi phí cho người bệnh và thời gian cho bác sĩ.
Với phương pháp giác hơi, là một trong những phương pháp hữu hiệu, đặc biệt giúp điều trị liệt dây thần kinh số 7.
Phương pháp giác hơi vùng mặt yêu cầu bác sĩ thực hiện cần có nhiều kinh nghiệm và khéo tay, điều chỉnh ngọn lửa đảm bảo lực hút của cốc giác vừa đủ, không chỉ đạt hiệu quả điều trị mà còn làm cho da mặt người bệnh trở nên hồng hào, không gây bầm tím ảnh hưởng tới thẩm mỹ.
Phòng bệnh như thế nào?
Theo bác sĩ Luân khuyến cáo, tập thể dục đều đặn mỗi ngày là một trong những cách hiệu quả để tăng lưu thông khí huyết, tránh tắm quá muộn, đặc biệt vào mùa lạnh. Sau khi tắm, hãy lau khô tóc kỹ trước khi đi ngủ hoặc ra ngoài.
Nếu phải di chuyển xa bằng tàu xe, hãy đóng kín cửa xe và đeo khẩu trang để tránh gió mạnh tạt vào mặt. Kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm và hỗ trợ điều trị sớm các bệnh nguy cơ gây liệt dây thần kinh số 7.
Khi phát hiện có các dấu hiệu đau, tê giảm cảm giác một nửa bên mặt, người bệnh cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.