Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng rượu bia không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc làm gia tăng nguy cơ ung thư.
Ethanol trong rượu bia khi vào cơ thể sẽ được chuyển hóa thành acetaldehyde - một chất độc có khả năng gây hại DNA và protein trong tế bào.
Nghiên cứu từ phòng thí nghiệm sinh học phân tử Cambridge đã chứng minh rằng acetaldehyde có thể phá vỡ DNA trong các tế bào gốc máu, gây ra sự sắp xếp lại nhiễm sắc thể và thay đổi vĩnh viễn chuỗi DNA, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư.
Ngoài ra, rượu bia còn hoạt động như một dung môi, giúp các chất gây ung thư khác dễ dàng xâm nhập vào tế bào. Đặc biệt, ở những người vừa hút thuốc lá vừa uống rượu, nguy cơ ung thư vùng miệng và họng tăng cao hơn đáng kể so với những người chỉ sử dụng một trong hai chất này.
Các cơ chế tác động cụ thể của rượu bia đến nguy cơ ung thư gồm:
- Cơ thể chuyển hóa rượu thành hóa chất độc hại: Theo nghiên cứu của National Cancer Institute (NCI), acetaldehyde – sản phẩm chuyển hóa của rượu – là một chất độc có thể làm tổn thương DNA và gây đột biến tế bào, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư.
- Rượu gây viêm nhiễm: Báo cáo từ International Agency for Research on Cancer (IARC) cho thấy tiêu thụ rượu bia lâu dài có thể gây viêm mãn tính trong cơ thể, làm tổn thương các tế bào và góp phần vào quá trình hình thành ung thư.
- Rượu làm tăng estrogen, tăng nguy cơ ung thư vú: Theo nghiên cứu đăng trên Journal of the National Cancer Institute, rượu làm tăng nồng độ estrogen, một hormone có liên quan đến sự phát triển của tế bào vú, làm tăng nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ.
- Rượu giúp cơ thể hấp thụ các chất gây ung thư khác, nhất là thuốc lá: Theo nghiên cứu từ American Cancer Society, rượu hoạt động như một dung môi, làm tăng sự hấp thụ của các chất gây ung thư trong thuốc lá, làm tăng nguy cơ mắc các loại ung thư vùng miệng, họng và thực quản.
Các loại ung thư liên quan đến tiêu thụ rượu bia
Theo Hiệp hội Ung thư Lâm sàng Mỹ, tiêu thụ rượu bia làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư, bao gồm:
- Ung thư khoang miệng và họng: Rượu bia kích thích và làm tổn thương mô miệng và họng, tạo điều kiện cho các tế bào bị hỏng tự sửa chữa sai lệch, dẫn đến biến đổi DNA và phát triển ung thư.
- Ung thư thực quản: Nghiên cứu cho thấy, so với người không uống rượu bia, nhóm uống ít có nguy cơ ung thư thực quản cao hơn 26%, nhóm uống vừa tăng gấp đôi và nhóm uống nhiều tăng gấp năm lần.
- Ung thư gan: Rượu bia làm tổn thương tế bào gan, dẫn đến viêm gan, xơ gan và cuối cùng là ung thư gan.
- Ung thư đại trực tràng: Tiêu thụ rượu bia có thể làm giảm hấp thu folate - một loại vitamin B quan trọng, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng.
- Ung thư vú: Rượu bia làm tăng nồng độ estrogen - một hormone quan trọng trong việc phát triển nhu mô tuyến vú, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ.
Thống kê về ung thư liên quan đến rượu bia năm 2020, một nghiên cứu trên The Lancet Oncology ước tính rằng việc sử dụng rượu bia có liên quan đến 4% tổng số ca ung thư mới trên toàn cầu, tương đương khoảng 741.300 trường hợp.
Trong đó nam giới chiếm 77% (khoảng 568.700 ca), nữ giới chiếm 23% (khoảng 172.600 ca). Các loại ung thư phổ biến nhất liên quan đến rượu gồm: ung thư thực quản (189.700 ca), ung thư gan (154.700 ca) và ung thư vú (98.300 ca).
Các khuyến nghị để giảm nguy cơ ung thư do rượu bia
Nhiều nghiên cứu cho thấy không có mức độ tiêu thụ rượu bia nào được coi là an toàn đối với nguy cơ ung thư.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), ngay cả việc uống một lượng nhỏ rượu cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư, bao gồm ung thư vú và ung thư miệng. Do đó, việc hạn chế hoặc ngừng hoàn toàn tiêu thụ rượu bia là biện pháp hiệu quả nhất để giảm nguy cơ này
Tuân thủ hướng dẫn về tiêu thụ rượu bia: WHO khuyến nghị nam giới không quá 2 đơn vị cồn/ngày, nữ giới không quá 1 đơn vị cồn/ngày để giảm nguy cơ mắc bệnh.Tránh kết hợp rượu bia với thuốc lá: Rượu làm tăng khả năng hấp thụ chất gây ung thư từ thuốc lá, làm tăng nguy cơ ung thư miệng, họng và thực quản.
Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống khoa học, tập thể dục thường xuyên, duy trì cân nặng hợp lý và tránh các yếu tố nguy cơ giúp giảm nguy cơ ung thư.
