Tin tứcTheo thông báo ngày 30/7, số tiền vay tương đương khoảng 145,7 tỷ USD, chiếm gần toàn bộ quy mô quỹ SAFE trị giá 150 tỷ euro. Quỹ này được EU khởi động vào tháng 5 vừa qua, với mục tiêu hỗ trợ các nước thành viên tiếp cận các khoản vay ưu đãi để hiện đại hóa năng lực quốc phòng, thúc đẩy sản xuất vũ khí trong khối, đồng thời giảm phụ thuộc vào các nguồn cung bên ngoài.
Phát biểu với báo giới, Ủy viên Quốc phòng EU Andrius Kubilius cho rằng con số 18 quốc gia xin vay từ SAFE thể hiện sự đồng thuận cao và quyết tâm của EU trong việc đầu tư nghiêm túc cho an ninh – quốc phòng. Ông cũng nhấn mạnh quỹ SAFE không chỉ là một công cụ tài chính, mà còn là chất xúc tác để phát triển ngành công nghiệp quốc phòng nội khối một cách bền vững và độc lập hơn.
Trong danh sách các quốc gia đã nộp đơn có những thành viên chủ chốt như Pháp, Tây Ban Nha, Italy và Ba Lan. EC cho biết thời hạn tiếp nhận hồ sơ xin vay sẽ kéo dài đến cuối tháng 11/2025, và nhiều khả năng tổng số nước tham gia có thể tăng lên 20.
SAFE quy định rõ rằng phần lớn nguồn vốn vay phải được sử dụng cho các dự án quốc phòng trong phạm vi EU, đặc biệt là các chương trình sản xuất vũ khí, thiết bị quân sự và công nghệ an ninh do doanh nghiệp châu Âu triển khai. Cách tiếp cận này nhằm hỗ trợ các nhà sản xuất trong khối, đồng thời bảo đảm tính tự chủ chiến lược trong lĩnh vực quốc phòng – an ninh.
Song song với việc triển khai quỹ SAFE, EU cũng đã nới lỏng một số quy định về ngân sách, cho phép các quốc gia thành viên linh hoạt hơn trong việc tăng chi tiêu quân sự mà không bị giới hạn bởi các ràng buộc tài khóa như trước đây. Động thái này được đánh giá là phù hợp với bối cảnh mới, khi nhiều nước châu Âu đang đối mặt với áp lực từ căng thẳng địa chính trị, xung đột kéo dài và những mối đe dọa an ninh phi truyền thống.
Việc EU tăng tốc tìm nguồn vốn cho quốc phòng cũng diễn ra trong lúc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã thông qua các mục tiêu chi tiêu quân sự đầy tham vọng. Tại Hội nghị thượng đỉnh NATO hồi tháng 6, các nước thành viên cam kết đến năm 2035 sẽ dành tối thiểu 3,5% GDP cho các khoản chi quân sự cốt lõi, cùng với 1,5% GDP cho lĩnh vực an ninh mở rộng hơn.
Giới phân tích nhận định các động thái của EU và NATO cho thấy châu Âu đang có sự chuyển hướng rõ rệt trong chiến lược an ninh, chú trọng đầu tư dài hạn cho quốc phòng sau nhiều năm phụ thuộc vào Mỹ và giảm chi phí quân sự. Quỹ SAFE và các cam kết tài khóa mới là minh chứng cho nỗ lực xây dựng một năng lực quốc phòng châu Âu độc lập, hiệu quả và chủ động hơn trước các thách thức toàn cầu.
