Bangladesh bắt tay Trung Quốc triển khai dự án sông Teesta, Ấn Độ lo lắng

Chính phủ lâm thời Bangladesh dưới sự lãnh đạo của Cố vấn Trưởng Muhammad Yunus vừa chính thức triển khai Kế hoạch Tổng thể sông Teesta với nguồn vốn và công nghệ từ Trung Quốc.

Đây là dự án hạ tầng thủy lợi dân sinh lớn, có tổng giá trị giai đoạn đầu khoảng 9.150 crore Taka (hơn 753 triệu USD) trong đó Bangladesh đề nghị Bắc Kinh hỗ trợ 552 triệu USD.

Dự án Teesta được thiết kế như một công trình đa mục đích: tưới tiêu cho nông nghiệp, kiểm soát lũ lụt và cung cấp nước sinh hoạt.

Trong bối cảnh Bangladesh chưa thể đạt thỏa thuận chia sẻ nước ngọt với Ấn Độ, kế hoạch này được xem là giải pháp cấp thiết để đảm bảo an ninh nguồn nước cho các tỉnh miền Bắc như Rajshahi, Rangpur và Chapainawabganj.

Theo kế hoạch, nước sẽ được tích trữ vào mùa mưa trong hồ chứa, sau đó chuyển hướng phục vụ sản xuất và đời sống dân cư quanh lưu vực.

song-teesta
Ảnh chụp từ trên không của sông Teesta ở Bangladesh - Ảnh: asiatimes

Điểm nhấn của dự án nằm ở vị trí chiến lược: giáp Bắc Bengal (Ấn Độ) và gần Hành lang Siliguri hay còn gọi là “Cổ Gà”, tuyến giao thông huyết mạch nối liền các bang Đông Bắc Ấn Độ. Các chuyên gia an ninh Ấn Độ lo ngại sự hiện diện lâu dài của Trung Quốc tại khu vực này có thể gây rủi ro cho hệ thống phòng thủ, đặc biệt là căn cứ không quân Hasimara ở Tây Bengal.

Trong nhiều năm, dự án Teesta là tâm điểm của cuộc cạnh tranh ảnh hưởng giữa Ấn Độ và Trung Quốc. Từng có lúc Ấn Độ và Nhật Bản cân nhắc tham gia phát triển chung.

Ngay trước khi bị lật đổ tháng 8/2024, cựu Thủ tướng Sheikh Hasina còn công khai bày tỏ mong muốn Ấn Độ đứng ra thực hiện với kế hoạch cử kỹ sư sang Dhaka. Tuy nhiên, sự thay đổi quyền lực chính trị đã đảo ngược cục diện.

Dự án Teesta trở lại bàn đàm phán trong chuyến thăm Bắc Kinh của ông Muhammad Yunus hồi tháng 3/2025, khi ông hội đàm với Bộ trưởng Thủy lợi Trung Quốc. Việc chính phủ lâm thời lựa chọn Trung Quốc làm đối tác chiến lược cho thấy ảnh hưởng ngày càng lớn của Bắc Kinh tại Bangladesh, đồng thời mở ra cánh cửa cho sự hiện diện lâu dài của Trung Quốc ngay sát biên giới Ấn Độ.

Bình luận