Cảnh sát liên bang Brazil vừa trình lên Tòa án Tối cao bằng chứng cho thấy cựu Tổng thống Jair Bolsonaro đã trực tiếp tham gia vào kế hoạch đảo chính nhằm lật đổ kết quả bầu cử năm 2022, khi ông thất bại trong lần bầu cử này.
Báo cáo dài 884 trang, được công bố ngày 26/11, là kết quả từ cuộc điều tra kéo dài gần hai năm. Báo cáo cho biết các bằng chứng từ lệnh khám xét, ghi âm, hồ sơ tài chính và lời khai thỏa thuận nhận tội đều chỉ ra rằng ông Bolsonaro đứng đầu một âm mưu tội phạm.
"Bolsonaro đã lên kế hoạch, chỉ đạo và thực hiện các hành động nhằm xóa bỏ nhà nước pháp quyền dân chủ để duy trì quyền lực, phối hợp với các quan chức khác từ năm 2019," báo cáo khẳng định.
Cảnh sát còn phát hiện ông Bolsonaro biết rõ kế hoạch ám sát Tổng thống đắc cử Luiz Inacio Lula da Silva và cộng sự của ông, dựa trên các cuộc trò chuyện giữa các kẻ âm mưu và các cuộc họp tại dinh tổng thống.
Một trong 8 bằng chứng chính được trích dẫn là cuộc họp tháng 12/2022, nơi ông Bolsonaro đề xuất một cuộc đảo chính với các chỉ huy quân đội, kêu gọi họ tham gia. Tuy nhiên, các chỉ huy lục quân và không quân từ chối, trong khi cựu Đô đốc Almir Garnier Santos, chỉ huy hải quân lúc đó, bày tỏ sự đồng tình. Santos hiện là một trong 37 người bị buộc tội liên quan đến âm mưu này cùng với Bolsonaro.
Tổng công tố viên Brazil, Paulo Gonet, sẽ quyết định liệu có khởi tố ông Bolsonaro và các đồng phạm hay không. Cựu tổng thống đối mặt với cáo buộc âm mưu đảo chính, phá hoại nhà nước pháp quyền và tổ chức tội phạm. Ông Bolsonaro đã bác bỏ mọi cáo buộc.
Điều tra cũng chỉ ra vai trò của Walter Braga Netto, cựu Bộ trưởng Quốc phòng và ứng viên phó tổng thống liên danh với Bolsonaro năm 2022. Braga Netto phủ nhận mọi cáo buộc, khẳng định rằng "không có kế hoạch đảo chính hay ám sát nào cả."
Ông Bolsonaro chưa từng công nhận thất bại trước Lula, người nhậm chức ngày 1/1/2023. Những cáo buộc mới càng làm giảm cơ hội tranh cử tổng thống năm 2026 của ông.
Trong khi đó, sự trở lại của Donald Trump trên chính trường Mỹ từng là nguồn động viên cho các đồng minh của Bolsonaro khi họ cố gắng đảo ngược phán quyết cấm ông giữ chức vụ công từ năm 2022 vì các hành động làm suy yếu tính hợp pháp của bầu cử.
Ngoài cáo buộc đảo chính, Bolsonaro còn đang bị điều tra về hành vi giả mạo hồ sơ tiêm chủng COVID-19 và biển thủ trang sức do Ả Rập Xê Út tặng. Các cuộc điều tra này dự kiến sẽ được gộp lại thành một bản cáo trạng toàn diện, dự kiến công bố vào năm sau.