Tin tứcĐề xuất “đổi đất lấy hòa bình”
Theo nguồn tin, Nga sẵn sàng rút khỏi một số khu vực nhỏ đang chiếm đóng tại Sumy và Kharkiv, nhưng đổi lại Ukraine phải từ bỏ toàn bộ quyền kiểm soát hai vùng Donetsk và Luhansk ở miền Đông - nơi hiện vẫn còn khoảng 6.600 km² dưới sự kiểm soát của Kyiv. Đổi lại, Nga cam kết “đóng băng” chiến tuyến tại Kherson và Zaporizhzhia ở miền Nam.
Moscow cũng được cho là yêu cầu phương Tây chính thức công nhận chủ quyền của Nga tại bán đảo Crimea, vốn bị sáp nhập từ năm 2014, đồng thời đòi dỡ bỏ một phần các lệnh trừng phạt quốc tế.
Đề xuất này bị xem là “đòn thử” khó chấp nhận với Ukraine. Tổng thống Volodymyr Zelenskiy nhiều lần khẳng định không nhượng bộ lãnh thổ, đặc biệt ở Donetsk - tuyến phòng thủ chiến lược ngăn chặn quân Nga tiến sâu hơn. Kyiv cũng kiên quyết bác bỏ mọi ý định công nhận Crimea thuộc Nga.
Ngoài ra, Nga muốn Ukraine cam kết không gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), nhưng tỏ ra cởi mở hơn với một cơ chế bảo đảm an ninh thay thế.
Tổng thống Trump được cho là đã gợi ý một cơ chế “tương tự Điều 5” của NATO - tức cam kết tập thể 32 quốc gia thành viên NATO sẽ cùng bảo vệ nếu Ukraine bị tấn công - nhưng Ukraine vẫn nằm ngoài khối liên minh.
Hòa bình còn xa vời
Tổng thống Mỹ Donald Trump thừa nhận cuộc gặp với ông Putin chưa đạt được thỏa thuận ngừng bắn như ông mong muốn, song khẳng định hai bên “đã thảo luận và cơ bản đồng ý” về các phương án trao đổi lãnh thổ và bảo đảm an ninh.
“Tôi nghĩ chúng ta đã khá gần một thỏa thuận. Nhưng Ukraine phải đồng ý, và có thể họ sẽ nói ‘không’,” ông Trump phát biểu trên Fox News.
Các nhà quan sát nhận định chưa rõ liệu đây chỉ là bước khởi động cho tiến trình đàm phán hay là “lời đề nghị cuối cùng” của Nga.
Trong khi đó, châu Âu và Ukraine đều lo ngại việc thương lượng theo hướng “đổi đất lấy hòa bình” có thể hợp thức hóa những vùng lãnh thổ Nga đã chiếm đóng.
Bên cạnh yêu cầu lãnh thổ, Moscow còn muốn tiếng Nga được công nhận chính thức tại một số khu vực ở Ukraine và bảo đảm quyền hoạt động cho Giáo hội Chính thống Nga. Kyiv từng cáo buộc tổ chức tôn giáo này làm tay trong cho Moscow, thậm chí đã ban hành luật cấm nhưng chưa thực thi.
Tổng thống Zelenskiy dự kiến sẽ đến Washington đầu tuần tới để thảo luận trực tiếp với ông Trump về các đề xuất nói trên, trong bối cảnh xung đột Nga - Ukraine vẫn tiếp diễn ác liệt với các cuộc tấn công bằng tên lửa và UAV hàng ngày.