Tin tứcĐộng thái từ Nhà Trắng đang khiến căng thẳng thương mại giữa hai đối tác kinh tế lớn nhất thế giới nóng lên nhanh chóng.
Tổng thống Mỹ Donald Trump trước đó thông báo kế hoạch áp mức thuế mới nhằm vào hàng hóa từ EU, bao gồm các mặt hàng thép, nhôm, ô tô và nhiều sản phẩm khác. Điều này khiến nhiều quốc gia châu Âu bất ngờ và lo ngại nguy cơ một cuộc chiến thương mại mới có thể nổ ra giữa hai bờ Đại Tây Dương.
Phát biểu ngày 12/7, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen cho biết EU sẵn sàng tiếp tục đối thoại với Mỹ để tìm giải pháp trước hạn chót 1/8, nhưng cũng khẳng định khối này kiên quyết bảo vệ lợi ích của mình.
“Nếu Mỹ thực thi mức thuế mới, EU sẽ thực hiện tất cả các bước cần thiết để bảo vệ lợi ích chính đáng, trong đó có việc áp dụng các biện pháp đáp trả tương xứng”, bà von der Leyen tuyên bố.
Dự kiến ngày 13/7, các đại sứ EU sẽ họp bàn bước tiếp theo, trước khi các bộ trưởng thương mại của khối nhóm họp bất thường tại Brussels vào ngày 14/7 để thống nhất phương án phản ứng. Một trong những nội dung trọng tâm là xem xét khả năng áp thuế lên khoảng 21 tỉ euro hàng hóa Mỹ, để đáp trả các mức thuế mà Washington từng áp đặt với thép và nhôm EU trước đây. Nếu chưa đạt đồng thuận, EU có thể gia hạn thời gian đàm phán thêm đến hết ngày 14/7.
Giới chức EU hiện đã chuẩn bị sẵn hai gói thuế trả đũa, với tổng giá trị hàng hóa bị áp thuế có thể lên đến 93 tỉ euro. Nội dung chi tiết chưa được công bố, song một số nguồn tin cho biết các mặt hàng tiêu biểu như xe hơi, sản phẩm nông nghiệp, rượu vang, quần áo và thiết bị công nghệ cao của Mỹ đều nằm trong danh sách cân nhắc.
Phản ứng trước tuyên bố của Tổng thống Trump, lãnh đạo nhiều nước châu Âu cũng đồng loạt lên tiếng ủng hộ lập trường cứng rắn của Ủy ban châu Âu.
Bộ trưởng Kinh tế Đức Katherina Reiche cho rằng cần một giải pháp thực tế cho cuộc đàm phán thuế quan với Mỹ, nhưng cũng nhấn mạnh mức thuế 30% mà ông Trump đề xuất sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới các doanh nghiệp xuất khẩu châu Âu và làm tổn hại kinh tế lẫn người tiêu dùng Mỹ.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng bày tỏ quan điểm cứng rắn khi viết trên mạng xã hội X rằng châu Âu cần bảo vệ lợi ích của mình bằng mọi giá. Ông nhấn mạnh khả năng EU kích hoạt công cụ chống cưỡng chế nếu Mỹ không nhượng bộ. Đây là cơ chế cho phép EU đơn phương áp đặt các biện pháp trừng phạt thương mại và đầu tư nhằm vào những quốc gia dùng kinh tế làm công cụ gây sức ép chính trị.
Tây Ban Nha và một số nước thành viên khác cũng thể hiện quan điểm sẵn sàng phối hợp hành động nếu Mỹ hiện thực hóa kế hoạch đánh thuế.
Mâu thuẫn thương mại giữa Mỹ và EU không phải mới xuất hiện. Tổng thống Trump nhiều lần chỉ trích mức thâm hụt thương mại hàng hóa của Mỹ với EU, đạt 235,6 tỉ USD trong năm 2024, là bất công và yêu cầu châu Âu phải điều chỉnh.
Phía EU lập luận rằng Mỹ lại có thặng dư lớn trong lĩnh vực dịch vụ, như tài chính, du lịch và công nghệ, giúp cân bằng đáng kể cán cân thương mại tổng thể giữa hai bên.
Dù các cuộc đàm phán trước đó nhằm tháo gỡ bất đồng đã đạt một số tiến triển, nhưng với động thái áp thuế mới của Mỹ, căng thẳng thương mại xuyên Đại Tây Dương đang đứng trước nguy cơ bùng phát trở lại. Các cuộc họp quan trọng của EU trong hai ngày tới được kỳ vọng sẽ định đoạt hướng đi tiếp theo trong cuộc đối đầu thuế quan này.
