Iran và Ả Rập Xê Út khẩu chiến về vụ giẫm đạp gây thương vong

(VOH) - Iran và Ả Rập Xê Út ngày 5/9 đã xảy ra vụ khẩu chiến liên quan đến hoạt động hành hương được tổ chức mỗi năm một lần.

Thi thể các nạn nhân nằm la liệt sau vụ giẫm đạp tại Mina, gần Thánh địa Mecca vào dịp lễ hành hương năm 2015 (Ảnh: AP)

Thái tử kiêm Bộ trưởng Nội vụ Ả Rập Xê Út Mohammed bin Nayef nói với các phóng viên rằng, Iran đi ngược lại với giáo lý đạo Hồi và đang tìm cách “chính trị hóa” hoạt động hành hương nhằm ngăn cản những tín đồ Hồi giáo nước này hành hương về vùng đất Thánh tại thành phố Mecca của Ả Rập Xê Út. 

Ông nói, Iran đã đưa ra những yêu cầu quá đáng như cho phép khách hành hương của họ được tổ chức biểu tình, điều này có thể tạo mối nguy về mặt an toàn đối với các khách hành hương khác. Đây là điều mà Ả Rập Xê Út không thể chấp nhận.

Trong khi đó, lãnh tụ tối cao của Iran Ayatollah Ali Khamenei trong một bài viết đăng trên website của mình, đã chỉ trích chính quyền Ả Rập Xê Út chà đạp lên sự an toàn của những khách hành hương và ngăn cản những tín đồ Hồi giáo Iran tham gia hoạt động hành hương.

Ông Khamenei kêu gọi các quốc gia Hồi giáo trên thế giới hãy thu hồi quyền tổ chức quản lý hoạt động hành hương của Ả Rập Xê Út.

Năm ngoái, vào dịp lễ hành hương tại thánh địa Mecca, đã xảy ra 2 sự cố nghiêm trọng gây thương vong lớn. Trong đó vụ sập cần cẩu đang thi công dự án mở rộng Đại thánh đường Hồi giáo đã khiến 111 người thiệt mạng, còn vụ giẫm đạp nghiêm trọng tại Mina đã cướp đi sinh mạng của 769 người, theo thống kê của chính phủ Ả Rập Xê Út. Nhiều nạn nhân trong vụ này là khách hành hương đến từ Iran.

Iran đổ lỗi cho sự tổ chức và quản lý yếu kém của Ả Rập Xê Út là nguyên nhân dẫn đến thảm họa này, đồng thời yêu cầu Ả Rập Xê Út bồi thường cho các nạn nhân, nhưng lời yêu cầu này của Iran đã bị phía Ả Rập Xê Út bác bỏ.

Đầu năm nay, Iran và Ả Rập Xê Út đã tiến hành 2 cuộc đàm phán liên quan đến việc tổ chức lễ hành hương năm 2016 nhưng đều không đạt kết quả. Sau đó phía Iran tuyên bố năm nay sẽ không cử những tín đồ Hồi giáo nước này đến hành hương tại Ả Rập Xê Út với lý do bị Ả Rập Xê Út ngăn cản.

Năm ngoái, Iran đã cử 60.000 tín đồ Hồi giáo nước này đến tham gia lễ hành hương tại Ả Rập Xê Út.

Theo quan niệm truyền thống, người Hồi giáo phải hành hương đến thánh địa Mecca ít nhất một lần trong đời để thực hiện nghi thức cầu nguyện phía trước Kaaba, địa điểm thiêng liêng nhất trong tôn giáo của họ. Kaaba nằm trong lòng Masjid al-Ḥarām, thánh đường Hồi giáo lớn và linh thiêng nhất thế giới.

Lễ hành hương năm nay sẽ bắt đầu vào ngày 11/9 và kết thúc vào ngày 15/9.

26 năm nước, tại lễ hành hương Hajj ở Mecca vào năm 1990, đã có 1.426 người thiệt mạng trong một vụ giẫm đạp bên trong một đường hầm. 

Thảm họa này xảy ra vào dịp lễ Eid al-Adha, hay còn gọi là lễ hiến tế, một thánh lễ quan trọng nhất của người Hồi giáo, đồng thời là ngày diễn ra nghi lễ “ném đá trừ tà”.

Hajj là sự kiện hành hương thường niên tập trung số lượng người lớn nhất thế giới. Đã nhiều lần xảy ra những vụ giẫm đạp, hỏa hoạn, và bạo loạn trong cuộc hành hương này.

An toàn trong lễ hành hương Hajj là một vấn đề nhạy cảm chính trị đối với hoàng tộc Al Saud đang nắm quyền cai trị tại Ả Rập Xê Út. Hoàng tộc này muốn thể hiện với quốc tế về hình ảnh người bảo vệ của đạo Hồi chính thống và là người trông nom của hai thánh địa Mecca và Media.