Tin tứcChính phủ Đức đang nỗ lực tăng cường tuyển quân để răn đe Nga, nhưng kế hoạch “bốc thăm nghĩa vụ quân sự” vừa được đưa ra thảo luận đã gây chia rẽ sâu sắc trong liên minh cầm quyền và làm dấy lên làn sóng phản đối trong công chúng.
Thủ tướng Friedrich Merz, viện dẫn căng thẳng leo thang giữa NATO và Nga cùng nghi ngờ về cam kết an ninh của Mỹ, cam kết sẽ xây dựng “quân đội quy ước mạnh nhất châu Âu”, đồng thời giao nhiệm vụ cho Bộ trưởng Quốc phòng Boris Pistorius thu hút thêm binh sĩ cho Lực lượng Vũ trang Liên bang Đức - hay còn gọi là Bundeswehr.
Từ năm 2011, Đức đã ngừng chế độ nghĩa vụ quân sự bắt buộc, chuyển sang mô hình quân đội chuyên nghiệp quy mô nhỏ. Tuy nhiên, chiến sự ở Ukraine khiến Berlin phải xem xét lại toàn bộ chiến lược quốc phòng và đẩy mạnh chi tiêu quân sự.
Đảng Dân chủ Cơ đốc (CDU) của ông Merz mới đây đề xuất đưa điều khoản “bốc thăm nhập ngũ” vào dự luật quân sự đang soạn thảo, nhưng Bộ trưởng Pistorius bác bỏ ý tưởng này, gọi đó là “thỏa hiệp lười biếng”.
Nghị sĩ CDU Norbert Röttgen chỉ trích Pistorius đã “phá hỏng một dự luật quan trọng”, cho rằng việc đưa quy định về nghĩa vụ quân sự vào luật ngay bây giờ là cần thiết để đảm bảo tính minh bạch.
Ngược lại, nhiều ý kiến trong xã hội cảnh báo rằng việc khơi lại vấn đề nghĩa vụ quân sự có thể làm suy yếu nỗ lực cải thiện hình ảnh quân đội Đức, vốn vẫn bị ám ảnh bởi quá khứ thời Thế chiến II.
“Bốc thăm nghĩa vụ gợi cảm giác như ai đó ‘rút phải phần thiệt’,” ông Patrick Sensburg, Chủ tịch Hiệp hội Dự bị Quân đội Đức, nói với Politico.
Về mặt xã hội, đề xuất đã khiến nhiều thanh niên và phụ huynh ở Đức bất an.
“Giống như chơi xổ số, hoặc may mắn, hoặc xui xẻo,” ông Stefan Brunnecke, hiệu trưởng có hai con trai 18 tuổi, chia sẻ.
Sinh viên Leonhardt Roitsche, 21 tuổi, nói: “Tôi hiểu rằng Đức cần quân đội mạnh, nhưng bắt buộc thanh niên 18 tuổi nhập ngũ chưa chắc là giải pháp đúng.”
Một số người cao tuổi thậm chí lên án mạnh mẽ hơn.
“Làm sao có thể nghĩ ra chuyện để thanh niên rút thăm xem ai sẽ đi giết hoặc bị giết? Điều đó thật không thể chấp nhận được!” bà Ginga Eischler, 80 tuổi, nói.
Hiện Bundeswehr chỉ kỳ vọng tuyển 15.000 tân binh trong năm nay, thấp xa mục tiêu 40.000 người mỗi năm từ nay đến 2031.
Chính phủ đang tìm cách tăng sức hút của quân đội bằng mức lương cao hơn, chế độ phúc lợi tốt hơn và chiến dịch quảng bá trên mạng xã hội.
Từ năm 2026, nam giới 18 tuổi sẽ bắt buộc kiểm tra thể lực, nhưng bất kỳ hình thức nghĩa vụ quân sự bắt buộc nào cũng cần biểu quyết riêng tại quốc hội.
Chuyên gia Rafael Loss thuộc Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu (ECFR) cho rằng cuộc tranh luận này “đến quá sớm”, cảnh báo việc tái lập nghĩa vụ quân sự có thể làm giảm khả năng sẵn sàng chiến đấu trong ngắn hạn.
“Cơ sở hạ tầng để tuyển chọn và huấn luyện tân binh cần nhiều năm để xây dựng. Tranh cãi về ‘rút thăm nhập ngũ’ có thể khiến toàn bộ nỗ lực tái thiết quân đội bị mang tiếng xấu,” ông nói.
Trong khi đó, Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Đức ủng hộ việc thảo luận cởi mở, nhưng nhấn mạnh rằng nghĩa vụ quân sự luôn là sự can thiệp sâu vào quyền tự do cá nhân.