Tin tứcTình hình này khiến Tổng Thư ký Antonio Guterres cảnh báo về nguy cơ chi trả bấp bênh và áp lực ngân sách ngày càng lớn.
Theo thông tin từ New York, ông Guterres nhấn mạnh trước Ủy ban Ngân sách và Hành chính (Ủy ban Năm) của Đại hội đồng Liên hợp quốc: “Khả năng chi trả vẫn còn bấp bênh và thách thức này sẽ kéo dài dù ngân sách cuối cùng được duyệt là bao nhiêu.” Tổng Thư ký cũng chỉ rõ khoản tiền tồn đọng lớn không thể chấp nhận được do các quốc gia thành viên chậm nộp, trong đó các nước đóng góp chủ chốt, bao gồm Mỹ, vẫn chưa thanh toán.
Tổng hợp số liệu, Liên hợp quốc kết thúc năm 2024 với 760 triệu USD các khoản đóng góp quá hạn, phần lớn chưa thu được. Đến nay, cơ quan này chưa nhận 877 triệu USD tiền đóng góp đến hạn năm 2025, đẩy tổng số tiền tồn đọng lên khoảng 1,586 tỷ USD.
Trước tình hình đó, ông Guterres đề xuất nhiều giải pháp nhằm tăng hiệu quả và giảm chi phí. Một trong những sáng kiến nổi bật là lập nền tảng hành chính chung cung cấp dịch vụ quản lý cho các cơ quan thuộc Ban Thư ký Liên hợp quốc tại mỗi cơ sở, bắt đầu tại New York (Mỹ) và Bangkok (Thái Lan).
Đề xuất khác là hợp nhất các bộ phận xử lý bảng lương thành một nhóm toàn cầu duy nhất, hoạt động tại trụ sở Liên hợp quốc, Trung tâm Dịch vụ Khu vực Entebbe (Uganda) và Văn phòng Liên hợp quốc tại Nairobi (Kenya). Ông Guterres cũng nhấn mạnh, các cơ quan ở New York và Geneva (Thụy Sĩ) cần rà soát hoạt động hiện nay để chuyển giao công việc đến các địa điểm có chi phí thấp hơn.
Các phái đoàn đang xem xét dự toán ngân sách thường xuyên sửa đổi cho năm 2026, với những cắt giảm mạnh trong khuôn khổ sáng kiến UN80 nhằm tăng hiệu quả toàn hệ thống. Theo đề xuất, ngân sách thường xuyên của Liên hợp quốc năm 2026 sẽ là 3,238 tỷ USD, giảm 577 triệu USD, tương đương 15,1% so với năm 2025.
Việc cắt giảm nhân sự cũng đáng kể, với khoảng 2.681 vị trí bị xóa bỏ, tương đương 18,8% tổng biên chế. Các phái bộ chính trị đặc biệt sẽ chịu mức cắt giảm trên 21%, chủ yếu do việc đóng cửa một số phái bộ và tinh gọn bộ máy nhân sự.
Ngoài các biện pháp cắt giảm chi tiêu, vấn đề cốt lõi của Liên hợp quốc vẫn là các khoản đóng góp bị chậm nộp từ các thành viên. Sự chậm trễ này ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng triển khai các chương trình nhân đạo, hoạt động hòa bình và dự án phát triển trên toàn cầu.
Tình hình này đang đặt Liên hợp quốc vào thách thức kép: vừa phải quản lý quỹ hạn hẹp, vừa phải duy trì cam kết với các hoạt động toàn cầu quan trọng. Giải pháp nâng cao hiệu quả và tinh gọn bộ máy được xem là cần thiết để tổ chức tồn tại và tiếp tục thực hiện sứ mệnh toàn cầu.
Trong bối cảnh nợ đóng góp tăng kỷ lục, việc các quốc gia thành viên nhanh chóng thanh toán và phối hợp chặt chẽ với Liên hợp quốc được đánh giá là yếu tố sống còn cho hoạt động của cơ quan đa phương lớn nhất thế giới.
