Tin tứcChính quyền của Tổng thống Donald Trump đã âm thầm theo đuổi một thỏa thuận rộng hơn về việc chia sẻ với Ả Rập Saudi công nghệ điện hạt nhân của Mỹ, nhằm mục đích xây dựng ít nhất hai nhà máy điện hạt nhân.
Một số quốc gia gồm Mỹ, Hàn Quốc và Nga đang cạnh tranh nhau để giành thỏa thuận này và Ả Rập Saudi dự kiến sẽ công bố người chiến thắng vào cuối năm nay.
Sự chấp thuận của ông Perry, được gọi là sự ủy quyền "Phần 810", cho phép các công ty thực hiện những công việc sơ bộ trước nhưng không vận chuyển thiết bị nhà máy, một nguồn giấu tên cho biết. Những sự phê duyệt đầu tiên được trang Daily Beast tiết lộ.
Cục Quản lý An ninh Hạt nhân Quốc gia Mỹ (NNSA) cho biết các công ty đã yêu cầu chính quyền của Tổng thống Trump giữ bí mật về sự phê duyệt. “Trong trường hợp này, mỗi công ty nhận được ủy quyền cụ thể để làm việc với Ả Rập Saudi đã cung cấp cho chúng tôi một yêu cầu bằng văn bản rằng ủy quyền của họ sẽ không được công khai,” NNSA cho biết.
Trước đây, Bộ Năng lượng Mỹ đã công khai các ủy quyền "Phần 810" cho công chúng có thể đọc tại trụ sở chính của họ. Một quan chức của bộ này cho biết các yêu cầu có chứa thông tin độc quyền và những sự ủy quyền đã được nhiều cơ quan phê duyệt.
Nhiều nhà lập pháp Mỹ lo ngại rằng việc chia sẻ công nghệ hạt nhân với Ả Rập Saudi có thể dẫn đến một cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân ở Trung Đông.
Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt tay Thái tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Salman tại Phòng Bầu dục, Nhà Trắng ngày 20/3/2018 (Ảnh: Reuters)
Năm ngoái, Thái tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Salman nói với đài CBS rằng vương quốc của ông sẽ phát triển vũ khí hạt nhân nếu Iran cũng tiến hành chuyện đó. Ngoài ra, vương quốc này đôi khi chống lại việc tuân thủ các tiêu chuẩn của Mỹ, mà sẽ chặn hai con đường tạo ra vật liệu phân hạch cho vũ khí hạt nhân một cách bí mật: làm giàu uranium và tái chế nhiên liệu đã qua sử dụng.
Sự quan ngại trong Quốc hội Mỹ về việc chia sẻ công nghệ hạt nhân với Ả Rập Saudi gia tăng sau khi nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại tại lãnh sự quán Ả Rập Saudi ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kì) vào tháng 10/2018.
U.S. approved secret nuclear power work for Saudi Arabia
(Reuters) - U.S. Energy Secretary Rick Perry has approved six secret authorizations by companies to sell nuclear power technology and assistance to Saudi Arabia, according to a copy of a document seen by Reuters on Wednesday.
The Trump administration has quietly pursued a wider deal on sharing U.S. nuclear power technology with Saudi Arabia, which aims to build at least two nuclear power plants. Several countries including the United States, South Korea and Russia are in competition for that deal, and the winners are expected to be announced later this year by Saudi Arabia.
Perry’s approvals, known as Part 810 authorizations, allow companies to do preliminary work on nuclear power ahead of any deal but not ship equipment that would go into a plant, a source with knowledge of the agreements said on condition of anonymity. The approvals were first reported by the Daily Beast.
The Department of Energy’s National Nuclear Security Administration (NNSA) said in the document that the companies had requested that the Trump administration keep the approvals secret.
“In this case, each of the companies which received a specific authorization for (Saudi Arabia) have provided us written request that their authorization be withheld from public release,” the NNSA said in the document. In the past, the Energy Department made previous Part 810 authorizations available for the public to read at its headquarters.
A Department of Energy official said the requests contained proprietary information and that the authorizations went through multi-agency approval process.
Many U.S. lawmakers are concerned that sharing nuclear technology with Saudi Arabia could eventually lead to a nuclear arms race in the Middle East.
Saudi Crown Prince Mohammed bin Salman told CBS last year that the kingdom would develop nuclear weapons if its rival Iran did. In addition, the kingdom has occasionally pushed back against agreeing to U.S. standards that would block two paths to potentially making fissile material for nuclear weapons clandestinely: enriching uranium and reprocessing spent fuel.
Concern in Congress about sharing nuclear technology and knowledge with Saudi Arabia rose after U.S.-based journalist Jamal Khashoggi was killed last October in the Saudi consulate in Istanbul. The Part 810 authorizations were made after November 2017, but it was not clear from the document whether any of them were made after Khashoggi’s killing.
