Ngày 15/7, Hãng tin AP dẫn nội dung trả lời phỏng vấn của Phó Tổng thống Nam Phi Paul Mashatile với truyền thông địa phương, trong đó cho biết Tổng thống Nga Vladimir Putin muốn dự Hội nghị thượng đỉnh BRICS (Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc) lần thứ 15 được tổ chức ở Nam Phi.
"Chúng tôi hiểu rằng Nam Phi chịu ràng buộc bởi Quy chế Rome, nhưng chúng tôi không thể mời ai đó tới rồi bắt họ theo lệnh của Tòa Hình sự Quốc tế. Mong phía bạn có thể hiểu cho tình thế khó xử của chúng tôi. Chúng tôi sẽ rất mừng nếu Tổng thống Vladimir Putin không đến" - Phó tổng thống Nam Phi Paul Mashatile nói.
Nam Phi đề xuất Nga để Ngoại trưởng Sergey Lavrov thay Tổng thống Putin dẫn đầu phái đoàn dự hội nghị thượng đỉnh BRICS ở Johannesburg ngày 22-24/8. Tuy nhiên, Moskva từ chối đề xuất này.
Moscow Times dẫn nguồn tin từ Điện Kremlin cho biết Nam Phi đã cam kết cung cấp đảm bảo an ninh cho ông Putin khi Tổng thống Cyril Ramaphosa tới thăm St. Petersburg, Nga.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 21/6 nói Tổng thống Vladimir Putin đã thảo luận về khả năng ông đến Nam Phi với người đồng cấp Ramaphosa. Hai bên cũng đã trao đổi về quá trình chuẩn bị cho sự kiện.
Nam Phi đang trong thế tiến thoái lưỡng nan từ khi ICC phát lệnh bắt Tổng thống Putin hồi tháng 3 với cáo buộc "di chuyển bất hợp pháp" trẻ em Ukraine. Điện Kremlin bác bỏ cáo buộc của ICC.
Theo Quy chế Rome, 123 nước thành viên của ICC, trong đó có Nam Phi, có nghĩa vụ bắt ông chủ Điện Kremlin và chuyển đến Hà Lan để xét xử nếu ông đặt chân đến lãnh thổ của họ.
Việc cho phép ông Putin tham dự cuộc họp BRICS sẽ gây thêm áp lực lên quan hệ của Nam Phi với Mỹ và các đối tác thương mại cũng như ngoại giao khác của phương Tây.