Ông Trump chuyển hướng: Cảnh báo Nga, viện trợ gián tiếp Ukraine

Ngày 14/7, ông Donald Trump, Tổng thống Mỹ, bất ngờ tuyên bố Mỹ sẽ bán khoảng 10 tỷ USD vũ khí cho các nước đồng minh NATO, qua đó gián tiếp viện trợ Ukraine.

Đây được xem là bước chuyển chính sách đáng chú ý của ông Trump – người từng phản đối viện trợ kéo dài cho Kiev.

Số vũ khí bao gồm hệ thống phòng không, tên lửa và đạn pháo sẽ được các quốc gia châu Âu mua lại từ Mỹ, sau đó chuyển tới Ukraine. Ông Trump khẳng định một phần số vũ khí này có thể đến tay Ukraine chỉ trong vài ngày tới, bao gồm cả các tổ hợp Patriot. Một số quốc gia đã sở hữu Patriot được cho là sẵn sàng chuyển giao cho Ukraine và mua lại từ Mỹ để bù đắp.

Đáng chú ý, ông Trump đưa ra tối hậu thư cho Nga: nếu không đạt được thỏa thuận ngừng bắn trong vòng 50 ngày, Moscow sẽ đối mặt với mức “thuế thứ cấp” 100% – được hiểu là đánh thuế cao lên các quốc gia vẫn còn duy trì trao đổi thương mại với Nga, như Trung Quốc và Ấn Độ. Động thái này được đánh giá có thể tạo ra tác động lớn đến thị trường năng lượng toàn cầu.

Trump
Tổng thống Mỹ Donald Trump

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng tuyên bố của ông Trump thiếu tính khả thi và rõ ràng. Kim ngạch thương mại giữa Nga và Mỹ chỉ khoảng 3 tỷ USD/năm, chủ yếu là hàng hóa thiết yếu như phân bón, thép, urani. Việc đánh thuế trực tiếp vào hàng Nga không gây ảnh hưởng đáng kể.

Ngược lại, nếu ông Trump thực sự áp thuế lên các nước giao thương với Nga – đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ – rủi ro sẽ tăng cao. Trung Quốc hiện là đối tác năng lượng lớn nhất của Nga, trong khi Ấn Độ đang nhập khoảng 40% lượng dầu từ Nga. Việc can thiệp mạnh vào quan hệ thương mại với hai quốc gia này có thể làm tăng giá dầu, gây lạm phát và phản ứng ngược tại Mỹ.

Nhiều nhà phân tích cũng nghi ngờ liệu ông Trump sẽ thực thi cảnh báo “50 ngày” hay không, bởi trong quá khứ ông thường đặt ra các thời hạn cứng rắn nhưng không hành động quyết liệt sau đó.

Tuy nhiên, phát biểu mới nhất của ông Trump đã được đón nhận tích cực từ Ukraine và các nhóm ủng hộ Kiev tại Washington. Trước đó, có lo ngại ông Trump sẽ rút hoàn toàn sự hỗ trợ cho Ukraine nếu tái đắc cử. Nhưng sau nhiều năm cố gắng xây dựng quan hệ thân thiện với Tổng thống Nga Vladimir Putin, ông Trump nay xem ông Putin là trở ngại lớn nhất ngăn chặn nỗ lực “chấm dứt nhanh cuộc chiến”.

Ông Trump cũng bày tỏ hài lòng khi Ukraine hồi tháng 4 đã đồng ý chia sẻ tài nguyên khoáng sản với Mỹ. Theo giới quan sát, kế hoạch bán vũ khí cho NATO giúp ông Trump tránh bị chỉ trích là thay đổi lập trường hay “ném tiền vào chiến tranh” – điều ông từng cáo buộc chính quyền Tổng thống Joe Biden.

Dù vậy, các chuyên gia như bà Jennifer Kavanagh cho rằng khó có khả năng ông Putin sẽ nhượng bộ vì Nga vẫn đang nắm ưu thế quân sự. Tuy nhiên, bà nhận định mốc 50 ngày mà ông Trump đặt ra có thể trùng với thời điểm kết thúc chiến dịch tấn công mùa hè của Nga, từ đó mở ra “cánh cửa đàm phán” vào mùa thu.

Bình luận