Ông Trump - Zelensky nói “đã gần chốt” hòa bình, Donbass vẫn là nút thắt

Ngày 28/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có cuộc hội đàm kéo dài gần 3 giờ tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago (Palm Beach, bang Florida).

Cuộc gặp được hai nhà lãnh đạo mô tả là đã tạo ra bước tiến đáng kể trong nỗ lực tìm kiếm lối ra cho xung đột Nga - Ukraine, khi nhiều nội dung của một khuôn khổ thỏa thuận được cho là đã tiến sát vạch hoàn tất, dù vẫn còn những vấn đề nhạy cảm chưa thể “khóa sổ”.

Phát biểu tại cuộc họp báo chung sau hội đàm, ông Trump gọi cuộc gặp là “tuyệt vời”, cho biết hai bên đang tiến “gần hơn rất nhiều, có lẽ là rất gần” đến một thỏa thuận hòa bình.

Tổng thống Mỹ nói các nhóm đàm phán đã đạt “nhiều tiến bộ”, ước tính khoảng 95% điều khoản đã được thống nhất. Tuy nhiên, ông thừa nhận vẫn tồn tại “một hoặc hai vấn đề rất gai góc”, trong đó nổi bật là câu chuyện về tương lai của vùng Donbass/Donbas điểm nóng có tính quyết định đối với cấu trúc lãnh thổ và an ninh hậu xung đột.

my-ukraine
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại cuộc họp báo - Ảnh: Getty Images

Ông Trump bày tỏ kỳ vọng có thể biết kết quả cuối cùng trong “vài tuần tới”, đồng thời cảnh báo tiến trình vẫn có nguy cơ bị đảo chiều bởi những biến số bất ngờ. Thông điệp “gần đạt thỏa thuận nhưng chưa thể chủ quan” được ông lặp lại như một cách vừa phát tín hiệu lạc quan, vừa đặt trước giới hạn cho kỳ vọng của công chúng.

Về phía Ukraine, Tổng thống Zelensky nhấn mạnh khó khăn lớn nhất vẫn nằm ở vấn đề lãnh thổ. Ông khẳng định quyền quyết định tối hậu phải thuộc về người dân Ukraine thông qua cơ chế trưng cầu dân ý. Nhà lãnh đạo Ukraine cho biết hai bên đã thảo luận “tất cả các khía cạnh” của một kế hoạch hòa bình gồm 20 điểm; trong đó khoảng 90% nội dung đã có đồng thuận chung.

Ông Zelensky nói đã đạt mức thống nhất rất cao về các đảm bảo an ninh và các khía cạnh quân sự phần được xem là “xương sống” để bất kỳ thỏa thuận nào cũng có thể đứng vững, thay vì chỉ là một khoảng lặng tạm thời.

Giới quan sát cũng chú ý đến thay đổi về “ngôn ngữ chính trị” trong phát biểu của ông Zelensky: ông mở đầu và kết thúc bằng lời cảm ơn dành cho Tổng thống Trump, thể hiện sự mềm mỏng và thận trọng hơn so với giai đoạn trước, khi từng có những tranh cãi xoay quanh thái độ “chưa đủ trân trọng” đối với các lãnh đạo Mỹ.

Khi được hỏi về khả năng thăm Ukraine, ông Trump không loại trừ. Ông cho biết sẵn sàng cân nhắc chuyến đi, thậm chí đề cập khả năng phát biểu trước Quốc hội Ukraine nếu điều đó giúp thúc đẩy thỏa thuận, dù thừa nhận đây là kịch bản “khó xảy ra”.

Chỉ vài giờ trước cuộc gặp với ông Zelensky, Tổng thống Trump đã điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin và mô tả cuộc trao đổi là “tốt đẹp, rất hiệu quả”. Từ phía Nga, thông điệp được phát ra là hai nhà lãnh đạo không ủng hộ một lệnh ngừng bắn tạm thời với lập luận rằng điều này có thể chỉ kéo dài khủng hoảng và làm tăng nguy cơ tái bùng phát giao tranh.

Ông Trump nói sẽ tiếp tục trao đổi với ông Putin sau cuộc gặp tại Florida, cho thấy tiến trình đàm phán đang được Mỹ “chạy song song” theo hai kênh Kyiv và Moscow.

Trong bức tranh tổng thể đó, một chi tiết được xem là đáng chú ý là ông Trump đề cập khả năng Nga sẽ tham gia hỗ trợ tái thiết Ukraine trong khuôn khổ một thỏa thuận hòa bình toàn diện. Nếu được cụ thể hóa, đây có thể trở thành một mảnh ghép quan trọng nhằm giảm gánh nặng hậu chiến và tạo động lực kinh tế cho giai đoạn “hòa bình có điều kiện” mà các bên đang hướng tới.

Bình luận