Quyết định này được đưa ra sau khi các tổng chưởng lý của 22 bang, cùng nhiều bang do đảng Dân chủ lãnh đạo, đệ đơn kiện chống lại sắc lệnh với lý do vi phạm Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ.
Theo sắc lệnh được Tổng thống Trump ký ngay sau lễ nhậm chức ngày 20/1, chính quyền liên bang sẽ không công nhận quyền công dân của trẻ em sinh ra tại Mỹ nếu mẹ của đứa trẻ đang cư trú bất hợp pháp hoặc không có thị thực hợp pháp, và cha không phải là công dân Mỹ hoặc thường trú nhân.
Sắc lệnh này cũng từ chối cấp các giấy tờ liên quan như hộ chiếu hoặc giấy chứng nhận quốc tịch cho các đối tượng trên. Nếu được thực thi, sắc lệnh dự kiến có hiệu lực sau 30 ngày.
Tuy nhiên, thẩm phán Coughenour, người được bổ nhiệm dưới thời cựu Tổng thống Ronald Reagan, tuyên bố sắc lệnh này "rõ ràng vi hiến".
Ông Coughenour cho biết: "Tôi không thể hiểu làm sao sắc lệnh này có thể được xem là hợp hiến". Ông cũng ban hành lệnh cấm tạm thời trong vòng 14 ngày để có thêm thời gian xem xét các lập luận pháp lý.
Các bang phản đối sắc lệnh cho rằng, việc xóa bỏ quyền công dân theo nơi sinh sẽ gây áp lực tài chính và hậu cần lớn, ảnh hưởng đến các chương trình hỗ trợ của bang.
Theo chính quyền các bang, khoảng 150.000 trẻ em sinh ra mỗi năm với cha mẹ không phải là công dân hoặc không có tình trạng pháp lý hợp pháp có thể bị mất quyền tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe cơ bản, giáo dục và các quyền lợi liên bang khác.
Tu chính án thứ 14 được quốc hội Mỹ thông qua năm 1868 khẳng định rằng "tất cả những người sinh ra hoặc nhập tịch tại Mỹ, chịu sự quản lý của Mỹ, đều là công dân Mỹ và bang nơi họ cư trú". Quy định này được thiết kế để đảm bảo quyền công dân cho con cháu những nô lệ được đưa tới Mỹ. Đây cũng là cơ sở pháp lý cho nguyên tắc jus soli (quyền công dân theo nơi sinh), vốn bảo vệ quyền công dân cho mọi trẻ em sinh ra trên lãnh thổ Mỹ.
Tổng thống Trump và các đồng minh lâu nay chỉ trích rằng quy định này đang bị lạm dụng, đặc biệt trong các trường hợp "du lịch sinh con", và cho rằng cần phải siết chặt điều kiện để trở thành công dân Mỹ.
Ông Trump khẳng định chính quyền sẽ kháng cáo phán quyết của thẩm phán Coughenour và tiếp tục bảo vệ sắc lệnh. Bộ Tư pháp Mỹ cũng lập luận rằng Tu chính án thứ 14 có những điều khoản cho phép Tổng thống ban hành sắc lệnh như vậy.
Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng ngôn ngữ trong Tu chính án thứ 14 rất rõ ràng, bảo vệ quyền công dân của mọi người sinh ra tại Mỹ. Phán quyết ban đầu của thẩm phán Coughenour được xem là rào cản pháp lý quan trọng đối với nỗ lực của Tổng thống Trump trong việc thay đổi chính sách nhập cư tại Mỹ.