Vắc xin COVID-19 mở ra hướng điều trị ung thư mới

Một nghiên cứu mới từ Mỹ mang đến phát hiện bất ngờ: các liều vắc xin COVID-19 công nghệ mRNA của Pfizer và Moderna có thể giúp tăng hiệu quả điều trị một số loại ung thư.

Các nhà khoa học thuộc Đại học Florida (UF) và Trung tâm Ung thư MD Anderson – Đại học Texas (Mỹ) cho biết, bệnh nhân ung thư phổi và ung thư da giai đoạn tiến triển được điều trị bằng thuốc miễn dịch checkpoint inhibitors có thời gian sống kéo dài đáng kể nếu họ tiêm vắc xin COVID-19 mRNA trong vòng 100 ngày kể từ khi bắt đầu liệu trình.

Theo bác sĩ Adam Grippin (Trung tâm Ung thư MD Anderson), vắc xin mRNA hoạt động như “tiếng còi báo động” cho hệ miễn dịch, kích hoạt phản ứng mạnh hơn trong toàn cơ thể. “Ngay cả những khối u từng ‘kháng trị’ với miễn dịch cũng trở nên nhạy cảm hơn sau khi tiêm vắc xin”, ông nói.

COvid
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng tiêm vắc xin ngừa COVID-19 có thể giúp cơ thể tạo ra một dạng miễn dịch chống lại ung thư - Ảnh: UF Health/Jackie Hart/PA

Công nghệ mRNA từng được trao giải Nobel Y học năm 2023 vốn có nhiệm vụ hướng dẫn tế bào tạo protein giúp cơ thể chống lại vi rút SARS-CoV-2. Tuy nhiên, khi áp dụng cho ung thư, cơ chế này có thể “tái sử dụng” để giúp hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư.

Nghiên cứu ghi nhận, ở nhóm bệnh nhân ung thư phổi, tỉ lệ sống sau 3 năm gần gấp đôi nhóm không tiêm vắc xin. Với bệnh nhân u hắc tố (melanoma), thời gian sống trung bình cũng kéo dài rõ rệt. Đặc biệt, chỉ vắc xin mRNA như của Pfizer và Moderna mới cho thấy hiệu ứng này, trong khi các loại vắc xin truyền thống như cúm mùa không mang lại kết quả tương tự.

Giáo sư Jeff Coller, chuyên gia mRNA tại Đại học Johns Hopkins, nhận định đây là bằng chứng quan trọng cho thấy công nghệ mRNA còn nhiều tiềm năng trong điều trị các bệnh phức tạp như ung thư.

Nhóm nghiên cứu đang chuẩn bị thử nghiệm lâm sàng mới, kết hợp vắc xin mRNA với thuốc miễn dịch như bước đệm để phát triển vắc xin mRNA điều trị ung thư cá nhân hóa, được thiết kế riêng cho từng bệnh nhân.

Tại Việt Nam, vắc xin mRNA đã được sử dụng rộng rãi trong chiến dịch tiêm chủng COVID-19, góp phần kiểm soát đại dịch. Phát hiện này mở ra triển vọng mới cho y học chính xác – nơi vắc xin không chỉ phòng bệnh mà còn có thể trở thành công cụ hỗ trợ điều trị các bệnh nan y.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo đây mới là dữ liệu ban đầu và cần thêm nhiều thử nghiệm sâu hơn để xác định hiệu quả lâu dài. Nếu được xác nhận, mRNA có thể trở thành công cụ “kép” – vừa ngăn vi rút, vừa kích hoạt khả năng tự chữa lành của cơ thể trong cuộc chiến chống ung thư.

Bình luận