Kể từ khi xung đột giữa Nga và Ukraine nổ ra, nỗi lo về một thảm họa hạt nhân nghiêm trọng như thảm họa Chernobyl luôn chực chờ khi nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu Zaporizhzhia luôn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.
Các vụ tấn công và sự cố nhiều lần xảy ra tại đây mà cả Nga và Ukraine đều cáo buộc lẫn nhau là bên thực hiện. Một lý do khác mà các chuyên gia hạt nhân quốc tế lo ngại chính là vấn đề thiếu phụ tùng thay thế, thiếu khả năng tiếp cận để bảo trì các lò phản ứng thường xuyên và khó khăn trong việc liên lạc với các nhân viên nhà máy do ảnh hưởng của cuộc xung đột.
Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) Rafael Grossi sẽ đến thành phố Kaliningrad vào ngày 5/4 và có cuộc gặp với một phái đoàn Nga để thảo luận về vấn đề an ninh và an toàn hạt nhân tại nhà máy này.
Lãnh đạo IAEA đánh giá tình hình an ninh tại nhà máy Zaporizhzhia chưa có dấu hiệu cải thiện, đồng thời kêu gọi Nga và Ukraine có thể thống nhất về các nguyên tắc đảm bảo an toàn cho nhà máy.
Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, được xây dựng từ thời Liên Xô, nằm ở bờ Nam sông Dnipro, gần thị trấn Enerhodar thuộc vùng Zaporizhzhia. Đây là một trong 10 nhà máy điện hạt nhân lớn nhất thế giới và là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu.
Nơi đây có 6 lò phản ứng hạt nhân (trong đó có ít nhất 2 lò phản ứng đang hoạt động) và một cơ sở lưu trữ nhiên liệu đã qua sử dụng. Mỗi lò tạo ra 950MW với tổng sản lượng là 5.700MW, đủ để cung cấp điện năng cho 4 triệu ngôi nhà.
Nhà máy có thể sản xuất điện năng đạt từ 40 tỷ đến 42 tỷ kWh, chiếm 1/5 sản lượng điện trung bình hàng năm ở Ukraine và gần 47% sản lượng điện do các nhà máy điện hạt nhân tại nước này tạo ra.
Quân đội Nga đã giành quyền kiểm soát nhà máy này không lâu sau khi phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine. Hiện tại Nga vẫn cho phép các nhân viên Ukraine tiếp tục làm việc để giữ cho nhà máy hoạt động và cung cấp điện cho các vùng do chính phủ Ukraine kiểm soát.
