Trong bối cảnh Mỹ siết chặt chính sách thị thực, Trung Quốc chính thức khởi động chương trình visa K từ ngày 1/10, mở ra cơ hội nhập cảnh, cư trú và làm việc mà không cần bảo trợ.
Visa K tập trung vào nhân lực trẻ trong các ngành STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học). Ứng viên có thể nhập cảnh và tìm việc sau khi đã đến Trung Quốc, thay vì cần hợp đồng lao động từ trước. Động thái này diễn ra khi Mỹ yêu cầu doanh nghiệp chi 100.000 USD mỗi năm cho mỗi visa H-1B – loại thị thực phổ biến nhất để tuyển dụng nhân sự trình độ cao.
Michael Feller, chiến lược gia trưởng tại Geopolitical Strategy, nhận định: “Mỹ đã tự bắn vào chân mình với H-1B, và thời điểm của visa K quả là hoàn hảo.”
Các chuyên gia cho rằng điểm khác biệt lớn nhất của visa K so với H-1B là không cần doanh nghiệp bảo trợ. Trong khi H-1B chỉ giới hạn 85.000 suất/năm, áp dụng bốc thăm và nay lại tăng phí, thì visa K mở cửa linh hoạt hơn. Đây là lựa chọn đặc biệt hấp dẫn cho kỹ sư Ấn Độ – nhóm chiếm 71% số hồ sơ H-1B được duyệt năm ngoái.
Tuy nhiên, visa K vẫn còn nhiều rào cản. Hướng dẫn từ chính phủ Trung Quốc chưa rõ ràng về độ tuổi, trình độ và kinh nghiệm cần có. Chưa có cam kết cụ thể về ưu đãi tài chính, cơ chế định cư lâu dài hay bảo lãnh gia đình. Ngoài ra, rào cản ngôn ngữ và căng thẳng chính trị giữa Ấn Độ và Trung Quốc cũng có thể hạn chế hiệu quả.
Trước đây, các nỗ lực hút nhân tài của Bắc Kinh chủ yếu nhắm vào cộng đồng gốc Hoa ở nước ngoài, với nhiều ưu đãi tài chính như trợ cấp mua nhà, thưởng ký hợp đồng hàng triệu nhân dân tệ. Visa K được coi là bước mở rộng để tiếp cận nguồn lực nhân sự quốc tế, song các chuyên gia lưu ý Trung Quốc khó có khả năng thay đổi triệt để chính sách nhập cư vốn khép kín.
Hiện Mỹ có hơn 51 triệu người nhập cư (15% dân số), trong khi Trung Quốc chỉ khoảng 1 triệu, chưa đến 1% dân số. Giới quan sát cho rằng Bắc Kinh khó đón hàng triệu lao động ngoại quốc, nhưng chỉ cần thu hút một phần nhỏ nhân tài STEM toàn cầu, Trung Quốc cũng sẽ củng cố vị thế trong lĩnh vực công nghệ mũi nhọn.


