Tin tứcThế nhưng, ở VN, khái niệm xây dựng hình ảnh vẫn còn khá mớ mẻ và mơ hồ. Nhiều ngôi sao thể thao nổi tiếng được mến mộ, nhưng chưa xây dựng được hình ảnh chuyên nghiệp nên đã vô tình bỏ qua rất nhiều cơ hội, chịu nhiều thiệt thòi, vất vả với nghề nghiệp đã tạo dựng cho mình tên tuổi…
Nói về việc chú trọng xây dựng hình ảnh, có lẽ người được nhắc đến đầu tiên là cầu thủ Lê Công Vinh, tiền đạo số 1 Việt Nam. Bên cạnh tài năng bóng đá, gặt hái nhiều thành tích, Công Vinh khôn khéo xây dựng hình ảnh thân thiện, đầy sức hút. Chính vì thế, không ít nhà tài trợ đã chọn anh làm đại sứ thương hiệu quảng bá sản phẩm đến với công chúng. Hay như tiền đạo Công Phượng, vừa ký kết hợp đồng đại diện hình ảnh cho một hãng dầu gội, trước khi chuyển sang Nhật thi đấu…
Rõ ràng, hình ảnh Công Vinh, Công Phượng, những cái tên có sức hút mạnh mẽ với người hâm mộ đã được xây dựng và khai thác hiệu quả. Hơn nữa, bóng đá là môn thể thao vua, đã trở thành sân chơi chuyên nghiệp nên các cầu thủ có lợi thế hơn một số VĐV các môn khác. Ông Huỳnh Mau, GĐ điều hành CLB Hoàng Anh Gia Lai cho biết: “Như Công Phượng, Tuấn Anh, Xuân Trường, và mới vừa rồi là Đông Triều, được tài trợ giày thi đấu, được tiền... Giá trị thương hiệu, ngoài của công ty, các vận động viên có giá trị thương hiệu cá nhân nữa ! Khán giả yêu quí, cầu thủ thấy hình ảnh có giá trị, vì làm được những việc được trân trọng. Từ giá trị chính mình, nó trở thành giá trị thương mại”.
Ở Việt Nam, cũng từng có những ngôi sao thể thao đã xây dựng và quảng bá được hình ảnh của mình tới công chúng khá hiệu quả như tay vợt cầu lông Nguyễn Tiến Minh, võ sĩ taekwondo Châu Tuyết Vân, VĐV xe đạp Mai Nguyễn Hưng, lực sĩ Phạm Văn Mách… Hay như nữ kình ngư Nguyễn Thị Ánh Viên - một trường hợp khá đặc biệt, cô tạo ra tầm ảnh hưởng mạnh mẽ bằng tài năng thiên bẩm cùng sự chân chất vốn có của cô gái vùng sông nước.
Nguyễn thị Ánh Viên - VĐV được nhiều người yêu mến không chỉ vì thành tích - Ảnh: k14
Tuy nhiên, số VĐV biết chú trọng xây dựng hình ảnh vẫn rất khiêm tốn. Theo cựu nữ hoàng điền kinh Vũ Thị Hương, các VĐV Việt Nam thiệt thòi nhiều khi hình ảnh chưa được truyền thông khai thác hình ảnh hiệu quả. Chính vì thế, quyền lợi chính đáng của VĐV đang trở nên lãng phí vì nhiều khi họ không tiếp cận được với người mến mộ, chỉ biết chăm chỉ tập luyện và thi đấu. Chính Hương khi còn thi đấu cũng vậy: “Trước đây mình rất thiệt thòi so với các VĐV nước khác. Hầu như chả ai hướng dẫn em làm gì cả, chỉ biết thi đấu và thi đấu. Những việc đó thì chẳng bao giờ suy nghĩ trong đầu cả. Các bạn VĐV mình vẫn phải lo tập luyện rất nặng nề nên thường rất khó để có thể làm được hình ảnh”.
Nhà báo Đỗ Tuấn, báo Bóng Đá cũng đồng tình khi cho rằng, các VĐV Việt Nam hầu như còn khá lúng túng khi đề cập đến vấn đề xây dựng thương hiệu cho mình: “Phải nhìn nhận thể thao chúng ta chưa chuyên nghiệp, nên các VĐV phải tự phát. Chủ yếu là tập luyện, chứ những vấn đề như giao tiếp với truyền thông, với xã hội thì hầu như không ai hướng dẫn, dù chúng ta có nhiều VĐV có thành thích rất tốt”.
Từng thi đấu các giải khu vực rồi châu Á, cựu nữ hoàng điền kinh Vũ Thị Hương nhận thấy, thành tích của VĐV nước mình là không kém, nhưng ở các nước khác, người ta đầu tư xây dựng hình ảnh cho VĐV rất chuyên nghiệp. Khi được quan tâm đầu tư, là động lực để VĐV chú ý cải thiện thành tích. “Thành tích - Hình ảnh” song hành nhau, là động lực cho các VĐV tập luyện nhiều hơn. Đương nhiên đi kèm là các quyền lợi kinh tế
Ông Mai Bá Hùng, PGĐ Sở Văn hóa - Thể thao TPHCM cho rằng, khi VĐV xây dựng được hình ảnh đẹp, sẽ mang lại rất nhiều lợi ích: "VĐV phải chuyên nghiệp hơn, họ phải biết tạo hình ảnh và giữ hình ảnh đó lúc nào cũng đẹp trong lòng người hâm mộ. Khi đó nhà doanh nghiệp, quản lý, thậm chí là mạnh thường quân sẽ có giúp đỡ, tài trợ để họ phát huy tài năng, đóng góp cho thể thao nước nhà”.
Một số VĐV như Nguyễn Thị Huyền, Nguyễn Thị Oanh môn điền kinh, Lý Hoàng Nam môn quần vợt, hay Lâm Quang Nhật môn bơi đang dần hình thành ý thức tạo ra khẳng định vị trí trong mắt công chúng.
"Kình ngư" Lâm Quang Nhật, nhà vô địch cự ly 1.500m ở 2 kỳ SEA Games liên tiếp vừa qua cho biết, trước kia, hầu như anh chỉ biết vùi đầu vào tập luyện. Nhưng hiện tại, ngoài tập luyện chăm chỉ thì Nhật cũng đang cố gắng tập từng lời ăn tiếng nói mỗi khi xuất hiện thu hút hơn. Nhật chia sẻ: “Em muốn tất cả mọi người suy nghĩ là thể thao sẽ giúp ích cho bản thân và nhiều thứ khác, như là ngoài cách cư xử, hành động của mình, xây dựng hình ảnh của một VĐV tốt, như nước ngoài người ta đang làm, rồi có thể em sẽ có những hợp đồng quảng cáo”.
Tuy nhiên, các VĐV đỉnh cao muốn khai thác hiệu quả hơn giá trị thương mại từ thành tích, lại là câu chuyện khác, cần hội đủ nhiều yếu tố. Theo góc nhìn của Vũ Thị Hương, để các VĐV ở Việt Nam ngày càng trở nên nổi tiếng thì cần phải cố gắng rất nhiều. Đầu tiên là cố gắng tập luyện tốt để có thành tích cao, sau đó là cố gắng học thật nhiều thứ, từ ngoại ngữ đến giao tiếp trước truyền thông, đám đông. Khi chiến thắng, gặt hái thành tích, VĐV dùng hình ảnh của mình để quảng bá. Và ngược lại, khi hình ảnh đó được in đậm trong người hâm mộ, chắc chắn VĐV sẽ không bao giờ muốn thành tích đi xuống.
Chia sẻ thêm về việc xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp cho VĐV, ông Huỳnh Mau, Giám đốc điều hành CLB Hoàng Anh Gia Lai cho hay, ở Học viện bóng đá Hoàng Anh Gia Lai - Arsenal, bên cạnh việc đào tạo cầu thủ, Học viện hết sức chú trọng việc giáo dục, học văn hóa. Thậm chí, Học viện còn thường xuyên mời các chuyên gia makerting, xây dựng hình ảnh nói chuyện, giao lưu để các cầu thủ nâng cao thêm ý thức chuyên nghiệp: “Cần nhất là phải học văn hóa. Các em phải có nhận thức, trình độ, năng lực, ý thức được thương hiệu, hướng đến thương hiệu vì nó thiết thực. Ngoài việc được chào đón, tên tuổi xuất hiện trên truyền thông, lên hình ảnh thì bên cạnh đó vật chất, có tiền nên chắc chắc VĐV phải tôn trọng hình ảnh”.
Nhà báo Đỗ Tuấn, báo Bóng đá cũng nêu quan điểm: “Thứ nhất là VĐV phải được trang bị những kiến thức về xã hội, về văn hóa để họ có thể giao tiếp với xã hội một cách tự tin. Vì hiện nay, đa phần VĐV là tập luyện, dù vẫn có đi học nhưng nhiều khi tập luyện mệt mỏi, việc học văn hóa áp lực rất lớn. Nên cần xây dựng sao cho việc học và luyện tập, thi đấu sao cho ổn thỏa. Và sau đó có những người hướng dẫn. Đặc biệt, nếu VĐV có người quản lý thì tốt, nhưng với thể thao VN hiện nay, tôi nghĩ cần có thêm một thời gian nữa”.
Khi các VĐV chú trọng hơn đến việc xây dựng hình ảnh, chắc chắn đó là một tín hiệu vui với thể thao Việt Nam, cũng như với bản thân các VĐV. Tuy nhiên, để trở thành một VĐV thể thao nổi tiếng và xây dựng được hình ảnh đẹp trong mắt người hâm mộ không phải chuyện dễ. Ngoài tài năng, họ còn phải biết cách kết nối với người hâm mộ, xuất hiện tự tin trước truyền thông. Nói cách khác, họ trân trọng giá trị của chính mình, giữ gìn đạo đức nghề nghiệp, một hình ảnh "sạch" không để xảy ra tai tiếng, cũng như biết cách gìn giữ phong độ thi đấu đỉnh cao. Vậy là lợi nhiều đường. Có lẽ đã đến lúc cần phải tập trung xây dựng và đầu tư một cách chuyên nghiệp trên lĩnh vực này bới khi nhận biết được, chúng ta đã chậm chân.