Chủ lực trong kinh tế giống phải là doanh nghiệp

(VOH) - Tại hội thảo "Ứng dụng thành tựu khoa học - công nghệ để phát triển nông nghiệp TPHCM trở thành trung tâm giống cây trồng đáp ứng nhu cầu sản xuất nông nghiệp các tỉnh Tây Nam Bộ và Đông Nam Bộ" diễn ra vào sáng 14/9, Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân khẳng định: “Loại hình chủ lực trong kinh tế giống phải là doanh nghiệp”.

Nông nghiệp TPHCM là nông nghiệp đô thị. Những năm qua, thành phố luôn coi trọng và ưu tiên chỉ đạo phát triển sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, đặc biệt đi vào lĩnh vực giống cây trồng, vật nuôi và hướng tới trở thành Trung tâm giống cây con của cả khu vực.

Chương trình mục tiêu phát triển giống cây, giống con chất lượng cao trên địa bàn TPHCM đã được phê duyệt từ giai đoạn 2005 – 2010 và đến nay đang tiếp tục triển khai giai đoạn 2016-2020; Vai trò của các doanh nghiệp về giống cây, giống con tại thành phố đang phát huy thế mạnh và sức lan tỏa của mình trong khu vực phía Nam.

Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân (phải) tham quan các sản phẩm tại hội thảo.

Theo ông Dương Hoa Xô – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, để TPHCM trở thành trung tâm giống, cần có các điều kiện sau: “Chúng ta phải tự lai tạo giống. Nếu chúng ta chỉ nhập giống về và nhân giống ra, khảo nghiệm đánh giá, cung cấp sản xuất thì đó không hẳn là vai trò chủ đạo của chúng ta trong vấn đề giống.

Không có sự tham gia của doanh nghiệp trong vấn đề này thì chúng tôi không thể nào một mình Trung tâm Công nghệ sinh học hay Ban Quản lý Khu Nông nghiệp công nghệ cao làm hết được và chúng tôi không có tham vọng như vậy. Rất mong doanh nghiệp tham gia vào đây.

Còn những cơ chế chính sách cụ thể gì thì thành phố cũng đã ban hành; Trong chính sách khuyến khích phát triển Nông nghiệp đô thị, trong đó có đầu tư, thậm chí bù lãi suất bao nhiêu % cho các doanh nghiệp sản xuất giống cây trồng, chúng tôi có những chính sách đầu tư hết”.

Thông tin từ Sở NN&PTNT TP, giai đoạn 2010 – 2016, thành phố có 47 doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh giống cây trồng. Các đơn vị sản xuất và cung ứng cho thị trường trên 81 ngàn tấn hạt giống các loại.

Ước tính lượng giống do các công ty giống cung cấp hàng năm đáp ứng khoảng 1 triệu ha gieo trồng của thành phố và các tỉnh. Số lượng giống mới được đưa vào sản xuất kinh doanh trong 6 năm qua gần 270 giống, tuy nhiên số giống các công ty tự nghiên cứu lai tạo chỉ có 12 giống (chủ yếu là giống rau).       

Tại hội thảo, GS.TS Bùi Chí Bửu – Nguyên Viện trưởng Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp miền Nam – cho rằng, vận hành đối tác công tư (PPP) trong công nghệ hạt giống của TPHCM có nhiều thuận lợi. Cụ thể, trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp thành phố, trồng trọt và chăn nuôi chiếm tỉ trọng đáng kể, lần lượt đạt 26,2% và 44,7%, kế đến là thủy sản với tỉ trọng 21,3%.

Chăn nuôi trong cả nước hiện chỉ chiếm xấp xỉ 30% tổng giá trị nông nghiệp. Giống heo, bò, gia cầm có khả năng phát triển để phục vụ cho khu vực chăn nuôi trang trại, với nhiều doanh nghiệp có tiềm năng: "Về phía doanh nghiệp, một ưu điểm rất mạnh đó là tính thực dụng và kinh nghiệm của doanh nghiệp trong thương trường sẽ giúp cho Chính phủ có những định hướng tốt hơn, và có những giải pháp, tính khả thi cao hơn, tạo ra một thị trường năng động hơn, và đóng vai trò là chính doanh nghiệp là người tạo ra lợi nhuận rất là cao.

Nhưng điều này sẽ xảy ra một tình trạng: nếu chúng ta dựa hoàn toàn vào doanh nghiệp thì chúng ta sẽ có khả năng dẫn đến sự độc quyền về cạnh tranh quá mức làm mất an ninh lương thực. Cho nên, cần phải hạn chế bằng Luật, và những Luật này chính là của Nhà nước".

Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân khẳng định: “Loại hình chủ lực trong kinh tế giống phải là doanh nghiệp”.

Kết luận hội thảo, Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân khẳng định: "TPHCM chọn là trung tâm sản xuất giống, thì phải xem giống chăn nuôi, trồng trọt, thủy sản là ngành kinh tế đặc thù của nông nghiệp. Mà đã là ngành kinh tế thì phải xác định đơn vị chủ lực là gì, mô hình kinh tế là gì.

Qua các ý kiến tại hội thảo, tôi thấy thống nhất cao là loại hình chủ lực trong kinh tế giống phải là doanh nghiệp. Doanh nghiệp không làm một mình mà sẽ có vệ tinh là Hợp tác xã. Còn vệ tinh cá nhân là không kiểm soát nổi. Sự ngặt nghèo trong quy trình làm giống, xác nhận giống không cho phép chúng ta có thể giám sát theo từng hộ, mà chính các Hợp tác xã họ tự giám sát lẫn nhau, nhưng chính yếu vẫn là doanh nghiệp".

Trong 10 năm trở lại đây, TPHCM đã đầu tư và xây dựng cơ sở vật chất tiềm lực khoa học công nghệ của thành phố. Thời gian tới, thành phố sẽ là nơi nghiên cứu phát triển công nghệ mới và ứng dụng công nghệ sinh học về chọn tạo giống cây trồng: công nghệ nuôi cấy tế bào thực vật, công nghệ gen, chỉ thị phân tử, công nghệ chỉnh sửa gen (trong tương lai gần); từng bước triển khai một cách có bài bản để phát triển giống cây trồng không chỉ phục vụ cho thành phố và mà cho cả khu vực.

Bình luận