Đến tham gia và chủ trì hội nghị có ông Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM, đại diện các tỉnh Đồng Nai, Tiền Giang, Bến Tre và các sở, ban ngành TP.
Các tham luận tại hội nghị đã nêu được tình trạng khai thác cát trái phép do nhu cầu khai thác cát sỏi ngày càng lớn, trong khi nguồn tài nguyên này ngày càng cạn kiệt. Nhưng lợi ích thu được từ nguồn tài nguyên này là siêu lợi nhuận nên các đối tượng khá liều lĩnh và thủ đoạn.
Tại hội nghị, Chủ tịch UBND huyện Cần Giờ Lê Minh Dũng cho biết: Tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn huyện Cần Giờ trong giai đoạn 2015 - 2018 đã ở mức báo động; cơ quan chức năng đã phát hiện và xử lý 151 trường hợp khai thác, vận chuyển cát trái phép.
Các đối tượng này thường liều lĩnh tổ chức khai thác có quy mô thường diễn ra rầm rộ, nhất là vào ban đêm với nhiều thủ đoạn tinh vi nhằm né tránh sự kiểm tra của các cơ quan chức năng, không chỉ gây mất an ninh - trật tự tại địa phương, ô nhiễm môi trường, nguy cơ sụt lún đất mà còn ảnh hưởng rất lớn đến môi trường sống và tính mạng của người dân.
Theo ông Lê Minh Dũng, hiện nay việc xử lý tình trạng khai thác cát trái phép gặp nhiều khó khăn, quy định tịch thu tang vật đối với hành vi khai thác cát trái phép phải từ 50m3 trở lên. Do đó, các đối tượng vi phạm khi bị phát hiện thường không chấp hành ngay mà điều khiển phương tiện bỏ chạy, xả cát xuống biển, nhằm tẩu tán tang vật vi phạm để tránh bị tịch thu phương tiện.
Bên cạnh đó, trong quá trình điều tra, xác minh, chủ phương tiện thường không thừa nhận việc chỉ đạo các thuyền viên thực hiện hành vi khai thác cát trái phép, dẫn đến khó khăn trong việc xác định lỗi để làm cơ sở tịch thu phương tiện vi phạm.
Khu vực diễn ra hoạt động khai thác cát là nơi giáp ranh với vùng biển Bà Rịa - Vũng Tàu và Tiền Giang, đối tượng thường lợi dụng đêm tối, thời tiết xấu để qua biển Cần Giờ khai thác cát. Khi gặp lực lượng tuần tra hầu như không chấp hành yêu cầu kiểm tra kiểm soát, mà nhanh chóng chạy qua địa bàn giáp ranh và thông báo cho các phương tiện xung quanh bỏ chạy.
Chỉ đạo tại hội nghị, Bí thư Thành ủy TPHCM, Nguyễn Thiện Nhân cho biết: để thực hiện hiệu quả công tác phòng, chống hoạt động khai thác, vận chuyển cát trái phép, bên cạnh việc tăng cường tuần tra, kiểm soát ở cửa sông, khu vực biển, các địa phương cần kiểm soát nơi neo đậu và các địa điểm thường xuyên tiêu thụ, tập kết cát.
Bên cạnh đó, với các tỉnh có tàu khai thác cát tập kết, ngoài việc ký kết quy chế phối hợp giữa các tỉnh cần hình thành Tổ công tác thường trực để trao đổi thông tin xử lý nhanh các trường hợp vi phạm. Song song đó, hình thành Tổ công tác của TPHCM liên ngành để xử lý tình trạng khai thác cát trái phép.
Ngoài ra, TPHCM báo cáo Bộ Xây dựng trong việc cân đối cung cầu vật liệu xây dựng như cho phép mở các mỏ khai thác cũng như dùng vật liệu thay thế cát san lấp. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ cho lực lượng tham gia phòng, chống khai thác cát trái phép và sắp tới sẽ sử dụng hệ thống camera giám sát các phương tiện khai thác cát trái phép để xử lý; bố trí các trạm và lực lượng chốt chặn ở các khu vực thường xuyên xảy ra khai thác cát trái phép.