Ngày 19/5, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trình bày tờ trình trước Quốc hội, đề nghị phê duyệt việc bổ sung hơn 4.327 tỉ đồng vào dự toán ngân sách chi thường xuyên năm 2025.
Theo tờ trình, phần lớn khoản viện trợ – gần 4.081 tỉ đồng – được đề xuất bổ sung cho Bộ Y tế để quyết toán hàng viện trợ phục vụ công tác phòng chống dịch COVID-19. Đây là số tiền mà Bộ Y tế đã tiếp nhận nhưng chưa được bổ sung vào ngân sách, gây chậm trễ trong việc thực hiện các thủ tục thanh quyết toán và giải ngân.
Ngoài Bộ Y tế, một số cơ quan, bộ ngành khác cũng được đề xuất nhận bổ sung từ nguồn viện trợ này. Cụ thể, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường được đề xuất bổ sung gần 127 tỉ đồng để phục vụ các chương trình hỗ trợ sau bão Yagi. Bộ Khoa học và Công nghệ nhận gần 19,2 tỉ đồng để triển khai hoạt động đào tạo, dạy nghề và phát triển nguồn nhân lực. Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh được bổ sung gần 4,4 tỉ đồng.

Một số tổ chức chính trị - xã hội, hội nghề nghiệp cũng được đề xuất bổ sung ngân sách như: Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (9,6 tỉ đồng), Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (6,7 tỉ đồng), Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam (59,3 tỉ đồng).
Ở cấp địa phương, hai tỉnh thành là Đà Nẵng và Sơn La được đề nghị nhận bổ sung lần lượt hơn 11,7 tỉ đồng và gần 8,9 tỉ đồng, nhằm đảm bảo chi cho các hoạt động an sinh xã hội và phục hồi kinh tế trên địa bàn.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, việc bổ sung khoản chi này là cần thiết để đảm bảo tính hợp pháp và hợp lý trong cân đối thu – chi ngân sách, đặc biệt là khi các khoản viện trợ đã được tiếp nhận nhưng chưa được phê duyệt bổ sung kịp thời.
Thẩm tra tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết đa số ý kiến trong Ủy ban đồng tình với phương án bổ sung dự toán ngân sách mà Chính phủ trình. Ông Mãi nhận định đây là đề xuất có căn cứ pháp lý vững chắc, dựa trên biên bản thẩm định quyết toán năm 2022 của Bộ Tài chính và kết luận của Kiểm toán Nhà nước.
Tuy nhiên, Chủ nhiệm Phan Văn Mãi cũng nêu rõ: việc trình bổ sung dự toán lần này vẫn còn chậm trễ. Nhiều cơ quan và địa phương đã đề nghị bổ sung từ tháng 3/2024, nhưng đến nay, tháng 5, Chính phủ mới có tờ trình báo cáo Quốc hội. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ giải ngân và triển khai các dự án sử dụng nguồn viện trợ.
Vì vậy, cơ quan thẩm tra kiến nghị Chính phủ cần làm rõ nguyên nhân chậm trễ, xác định trách nhiệm cụ thể của các tổ chức, cá nhân có liên quan và rút kinh nghiệm trong việc tổng hợp, đề xuất bổ sung dự toán ngân sách trong những năm tới.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng đề nghị Chính phủ rà soát lại toàn bộ số liệu, đảm bảo tính chính xác tuyệt đối trong từng khoản chi được đề xuất bổ sung. Đồng thời, cần giám sát chặt chẽ quá trình sử dụng ngân sách, tuân thủ đúng định mức, chế độ chi, tránh thất thoát, lãng phí và tiêu cực.
Cơ quan thẩm tra nhấn mạnh, việc sử dụng viện trợ không hoàn lại – dù không tạo gánh nặng nợ công – vẫn phải tuân thủ nguyên tắc hiệu quả, minh bạch, tránh tư tưởng chủ quan trong điều hành ngân sách.
Dự kiến, Quốc hội sẽ xem xét và cho ý kiến chính thức về đề xuất bổ sung dự toán này trong chương trình làm việc của kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đang diễn ra tại Hà Nội.