Đây là bước đi quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp lý về nuôi con nuôi, bảo vệ quyền lợi của trẻ em và đảm bảo tính minh bạch trong quá trình nhận con nuôi tại Việt Nam.
Theo Nghị định mới, các quy trình rà soát và tìm người nhận con nuôi được quy định rõ ràng hơn, giúp đảm bảo trẻ em có hoàn cảnh khó khăn được chăm sóc và nuôi dưỡng đúng cách.
Cụ thể, đối với trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em mồ côi cả cha và mẹ, hoặc trẻ em không nơi nương tựa đang được tạm thời nuôi dưỡng hoặc chăm sóc thay thế, Ủy ban nhân dân cấp xã sẽ định kỳ rà soát và đánh giá nhu cầu nhận con nuôi của trẻ em này.
Việc rà soát phải được thực hiện mỗi 6 tháng một lần, nhằm đảm bảo rằng các trường hợp này được tiếp cận với cơ hội làm con nuôi một cách kịp thời.
Nếu có công dân Việt Nam thường trú trong nước đăng ký nhận con nuôi, Ủy ban nhân dân cấp xã sẽ xem xét và giải quyết việc nuôi con nuôi theo đúng quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, nếu không có công dân trong nước nào đăng ký nhận con nuôi, Ủy ban nhân dân cấp xã sẽ phối hợp với Sở Tư pháp để tìm kiếm người nhận con nuôi.
Trong trường hợp trẻ em đang sống tại các cơ sở nuôi dưỡng, cơ sở này có trách nhiệm đánh giá tình trạng của trẻ, lập hồ sơ và gửi Sở Lao động – Thương binh và Xã hội để xin ý kiến trước khi gửi Sở Tư pháp để tiếp tục tìm kiếm người nhận con nuôi.
Một điểm đáng chú ý trong Nghị định là quy trình thông báo tìm người nhận con nuôi được phân chia theo các cấp độ: từ cấp tỉnh đến cấp quốc gia.
Nếu trong thời gian thông báo trên phạm vi cấp tỉnh mà không có công dân Việt Nam nào đăng ký nhận con nuôi, Sở Tư pháp sẽ gửi danh sách các trẻ em này lên Bộ Tư pháp để thông báo tìm người nhận con nuôi trên phạm vi toàn quốc.
Sau khi hết thời hạn thông báo toàn quốc mà vẫn không có người nhận con nuôi trong nước, Bộ Tư pháp sẽ thực hiện quy trình xác nhận đủ điều kiện để các trẻ em này có thể được nhận nuôi bởi các gia đình nước ngoài.
Nghị định mới cũng nhấn mạnh yêu cầu bảo vệ quyền riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình của trẻ em trong quá trình tìm kiếm người nhận con nuôi.
Mọi thông tin về trẻ em sẽ được bảo mật tuyệt đối, chỉ được cung cấp cho các cơ quan có thẩm quyền và các cá nhân có nhu cầu nhận con nuôi hợp pháp.
Việc sửa đổi, bổ sung các quy định này không chỉ giúp quy trình nuôi con nuôi trở nên minh bạch và hiệu quả hơn mà còn tạo cơ hội cho trẻ em khó khăn được chăm sóc tốt hơn.
Các gia đình trong nước và quốc tế có thể dễ dàng tiếp cận các thông tin về việc nhận con nuôi, qua đó giảm thiểu tình trạng trẻ em bị bỏ rơi hoặc không được chăm sóc đúng mức.