Cụ thể, các dự án được đề xuất giao về địa phương gồm: cao tốc Bắc Kạn – Cao Bằng, Tuyên Quang – Hà Giang (giai đoạn 2), Vinh – Thanh Thủy, Quảng Ngãi – Kon Tum và Quy Nhơn – Pleiku.
Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, căn cứ khoản 4 và khoản 11 Điều 4 Luật Đầu tư công, việc giao cơ quan chủ quản cho các địa phương là hoàn toàn phù hợp. Bộ Xây dựng cho biết, 5 tuyến cao tốc nêu trên hiện chưa hình thành tài sản, nên cần áp dụng theo quy định đầu tư công hiện hành, đồng thời đẩy mạnh vai trò chủ động của địa phương trong triển khai dự án.

Bộ cũng viện dẫn thực tiễn triển khai tại nhiều tuyến cao tốc thời gian qua đã được Thủ tướng Chính phủ giao về địa phương quản lý. Trong đó có thể kể đến các tuyến như Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng, Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột, Biên Hòa – Vũng Tàu, Tuyên Quang – Hà Giang (giai đoạn 1), Hòa Bình – Mộc Châu, Ninh Bình – Nam Định – Thái Bình – Hải Phòng, và hai tuyến vành đai 3 và 4 tại TPHCM.
Chủ trương phân cấp, phân quyền trong đầu tư phát triển hạ tầng giao thông đã được xác định rõ trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, đồng thời cũng là tinh thần chỉ đạo xuyên suốt của Chính phủ. Theo đó, địa phương không chỉ tham gia mà còn giữ vai trò đầu mối trong việc chủ động huy động nguồn lực, tổ chức triển khai, phối hợp các đơn vị để đẩy nhanh tiến độ thực hiện.
Việc giao quyền cho địa phương làm cơ quan chủ quản sẽ giúp giảm áp lực điều phối từ trung ương, đồng thời tạo điều kiện để các địa phương chủ động lập kế hoạch, lựa chọn phương án đầu tư phù hợp với đặc thù phát triển của từng vùng. Bộ Xây dựng nhấn mạnh, điều này cũng giúp đẩy nhanh quá trình giải phóng mặt bằng, tổ chức thi công và điều phối nguồn vốn một cách linh hoạt, hiệu quả hơn.
Ngoài ra, trong bối cảnh yêu cầu đẩy nhanh tiến độ giải ngân đầu tư công và xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, việc kịp thời phân cấp là một trong những giải pháp then chốt để bảo đảm hoàn thành các mục tiêu lớn về giao thông, tăng tính liên kết vùng, giảm chi phí logistics và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội.
Với những lý do trên, Bộ Xây dựng đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, sớm quyết định giao 5 dự án cao tốc trên cho các địa phương có liên quan làm cơ quan chủ quản. Đây sẽ là cơ sở để các địa phương chủ động lập kế hoạch triển khai đầu tư, bảo đảm tiến độ, chất lượng và hiệu quả trong giai đoạn tới.