Tin tứcSáng 24/6, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa 15, Chính phủ đã trình Quốc hội đề xuất cho phép Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) tiếp tục sử dụng số vốn ngân sách nhà nước đã cấp cho các chương trình tín dụng chính sách (TDCS) đã kết thúc, để cho vay trở lại với các chương trình TDCS khác. Tổng số vốn được đề xuất tái sử dụng là 6.068,961 tỷ đồng.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, cho biết trong số này, hơn 3.144 tỷ đồng đã thu hồi tính đến ngày 30/4/2025, còn gần 2.924 tỷ đồng đang tiếp tục được thu hồi theo hợp đồng tín dụng.
Các chương trình này từng được triển khai từ 2008–2017 nhằm hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số và nhóm yếu thế. Kết quả, gần 1,1 triệu hộ gia đình đã tiếp cận nguồn vốn ưu đãi; hơn 700.000 căn nhà ở xã hội được xây dựng; gần 400.000 lượt đồng bào dân tộc thiểu số được hỗ trợ; và hơn 11.000 lao động xuất khẩu từ các huyện nghèo đã được vay vốn.
Tuy nhiên, theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước, khi các chương trình TDCS kết thúc, vốn phải hoàn trả về ngân sách. Trong khi đó, nhu cầu tín dụng chính sách hiện nay vẫn rất lớn – ước tính lên tới 31.727 tỷ đồng đến hết năm 2025, nhưng nguồn vốn được cấp từ ngân sách mới chỉ đáp ứng một phần nhỏ.
Điển hình, các chương trình quan trọng như phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (Nghị định 28/2022/NĐ-CP) và cho vay nhà ở xã hội (Nghị định 100/2024/NĐ-CP) hiện thiếu vốn nghiêm trọng.
Do đó, Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép sử dụng lại toàn bộ vốn thu hồi để tiếp tục cho vay đúng đối tượng, đúng mục tiêu. Thủ tướng Chính phủ sẽ được giao thẩm quyền phân bổ cụ thể, trong đó ưu tiên cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nhằm phát huy hiệu quả nguồn lực.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính đồng thuận với đề xuất này. Chủ nhiệm Ủy ban, ông Phan Văn Mãi cho rằng, đây là giải pháp linh hoạt, đúng với tinh thần chỉ đạo của Đảng trong các Chỉ thị số 34-CT/TW và 39-CT/TW về phát triển tín dụng chính sách và nhà ở xã hội. Việc cho phép NHCSXH tiếp tục sử dụng vốn cũ sẽ giảm thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian triển khai và kịp thời hỗ trợ người dân.
Về mặt pháp lý, Ủy ban khẳng định chỉ Quốc hội mới có thẩm quyền quyết định việc tiếp tục sử dụng vốn NSNN đã hết hạn. Do đó, việc Chính phủ trình đề xuất là đúng quy định.
Ủy ban cũng đề nghị Chính phủ và NHCSXH rà soát lại số liệu, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả, không để xảy ra lãng phí, thất thoát hay trục lợi chính sách. Đồng thời, kiến nghị bổ sung nội dung này vào Nghị quyết chung của kỳ họp Quốc hội lần này.
