Động thái nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và ổn định chi phí sử dụng đất trong bối cảnh Luật Đất đai 2024 bắt đầu có hiệu lực.
Cụ thể, HoREA đề nghị UBND TP.HCM chỉ đạo Sở Tài chính phối hợp các sở ngành rà soát tỷ lệ % tính đơn giá thuê đất hằng năm đang áp dụng theo Quyết định 79/2024/QĐ-UBND. Hiện mức này dao động trong khoảng 0,25–1,5% giá đất theo bảng giá đất.
Theo ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch HoREA – mức tỷ lệ 1,5% ở nhiều khu vực trọng điểm là quá cao, đẩy giá thuê đất tăng mạnh, gây áp lực lên chi phí sản xuất, logistics, ảnh hưởng sức cạnh tranh của doanh nghiệp và cả nền kinh tế.
Một trường hợp cụ thể được HoREA dẫn chứng là một khu nhà kho rộng 11.000 m² tại cảng Khánh Hội có tiền thuê đất năm 2025 lên đến gần 21 tỷ đồng – cao gấp 6,36 lần so với năm 2022. Mức tăng này chủ yếu do áp dụng tỷ lệ 1,5% giá đất để tính đơn giá thuê đất hàng năm – tương ứng 1,909 triệu đồng/m², mức cao nhất theo khung quy định tại Nghị định 103/2024/NĐ-CP.
Mặc dù khung tỷ lệ 0,25–3% giá đất là hợp pháp theo quy định hiện hành, nhưng HoREA cho rằng trong giai đoạn đầu triển khai Luật Đất đai 2024, việc áp dụng tỷ lệ thấp hơn – trong khoảng 0,25–0,75% – sẽ phù hợp hơn, tạo điều kiện cho doanh nghiệp ổn định sản xuất và kinh doanh.
“Chính phủ nên xem xét điều chỉnh giảm khung tỷ lệ tính đơn giá thuê đất xuống còn 0,25–1,5%, thay vì để tối đa 3%. Trên thực tế, không có địa phương nào dám áp dụng mức thấp hơn 1,5% vì lo ảnh hưởng nguồn thu”, ông Châu nhận định.
Ngoài đề xuất về thuê đất, HoREA cũng kiến nghị UBND TP.HCM chỉ đạo các sở ngành liên quan khẩn trương rà soát khoảng 10 dự án khu dân cư thương mại có cơ chế “chủ đầu tư chính – chủ đầu tư thành phần”. Trong đó, chủ đầu tư cấp I thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng chính và giao thông trục chính; các chủ đầu tư cấp II đóng góp tài chính tương ứng và phát triển các dự án thành phần.
Tuy nhiên, theo HoREA, nhiều dự án đã triển khai hàng chục năm vẫn dở dang, chưa hoàn tất hạ tầng, chưa bàn giao nền đất, nhà ở cho khách hàng. Tình trạng này không chỉ khiến người dân thiệt hại về kinh tế do bỏ tiền sớm nhưng chưa được nhận tài sản, mà còn làm mất mỹ quan đô thị.
Một số dự án điển hình như Khu dân cư Bình Trưng Đông – Cát Lái (154 ha), Khu dân cư Bắc Rạch Chiếc (90 ha), hay một khu nhà ở do Công ty Him Lam đầu tư trên khu đất sạch rộng 3 ha – dù hạ tầng đã hoàn thiện nhưng chưa được cấp sổ hồng.
HoREA nhấn mạnh, việc rà soát và tháo gỡ pháp lý cho các dự án này không chỉ đảm bảo quyền lợi của người dân, mà còn góp phần khơi thông dòng vốn và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh.

